Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1987, Qupperneq 109

if kallinn?
önnur skip, festur, fisktorfur og
fleira í þeim dúr. Ef skipstjórn-
andi óskar þess síðan þá getur
hann aðskilið þessar upplýs-
ingar auðveldlega með því að
skipta um skjámyndir. Reyndar
er sumt af þessu hægt í ein-
staka tækjum en það vantar
staðla fyrir samskipti.
Fulltrúi framleiðanda
Hvað segir fulltrúi framleið-
anda tækjanna? Trausti Rík-
harðsson hjá R. Sigmundssyni
hf.: „Næsta skref verður eflaust
móðurtölva sem stýrir þessum
sérhæfðu tækjum og safnar
upplýsingum frá þeim saman
og sýnir þær í myndrænu og
riðuðu formi á einum skjá.
Vegna öryggis verður kerfið
tvöfaltog einhverjar ráðstafanir
gerðar til þess að missa ekki út
upplýsingar. Eitt vandamál
sem við okkur blasir er hins
vegar skortur á stöðlum en þeir
eru þó að einhverju leyti komn-
ir. Þarmánefnat.d. NMEA sem
er staðall fyrir samskipti milli
tækja. Þessir staðlar munu
koma hægt og bítandi og flestir
framleiðendur munu notast við
staðla þegar fram í sækir. Við
skulum hins vegar ekki gleyma
því aö skipstjórnandinn verður
að geta greint kjarnann frá
hisminu. Við megum ekki troða
of miklum upplýsingum saman
þannig að við missum sjónar af
aðalatriöunum. Hvenær svona
kerfi kemur hins vegar er erfitt
að segja til um. Við getum gisk-
að á 5-10 ár en það verður ör-
ugglega ekki fyrr en menn
verða tilbúnir að borga fyrir
það“.
í dag eru tölvur fyrst og fremst
notaðar til að vinna upplýsingar
og skila þeim í skiljanlegu formi
enda er oft talað um tölvutækn-
ina sem upplýsingatæknina.
Gagnabankar hafa því mikið
verið notaðir en í gagnabanka
er upplýsingum safnað saman
á einn stað og einhver aðferð
notuð til að auðvelt sé að nálg-
ast þær.
Útgerðarráðgjafinn
Á vegum Háskóla íslands,
Granda hf., Félags íslenskra
iðnrekenda, Iðntæknistofnunar
og Rannsóknarsjóðs rann-
sóknarráös er verið að þróa
tölvukerfi til nota í fiskiskipum.
Það nefnist Útgerðarráðgjaf-
inn. Þetta kerfi greinist í þrjá
hluta. Sá fyrsti er gagnabanki.
Þar getur skipstjórinn geymt
ýmsar upplýsingar, svo sem
um aflamagn, veiðarfæra-
kostnað, hitastig sjávar, hita-
stig lofts, festur, dagsetningar,
veður og fleira. Kerfið reiknar
sjálft út meðalafla, olíueyðslu/
sjómílu miðað við mismunandi
hraða og hleðslu og fleira í
þessum dúr. Allar þessar upp-
lýsingar koma skipstjóranum
að gagni þegar næst er veitt á
sömu miðum. Annar hluti kerf-
isins fæst við kostnaðarút-
reikninga en þar eru mismun-
andi kostir bornir saman. Sem
dæmi má taka: skip er statt á
Halamiðum, lofthiti er 8 gráður,
sjávarhiti 2 gráður. Er þá ráð-
legt að sigla eitthvað annað og
þá hvert eða er réttara að kasta
hérna í von um einhvern feng?
Inn í dæmið eru tekin fiskimið,
fisktegundir, söluhöfn, hraði
skipsins, fiskverð á ýmsum
mörkuðum, aflamagn og fleiri
þættir. Auk þess sem tölvan
nýtir sér upplýsingar sem skip-
stjórinn hefur sankað að sér í
gagnabankann. Kerfið skilar
svo þeim möguleika sem gefur
mestan hagnaö. Þriðji hluti
kerfisins er siglingarleiðsögn.
Þar eru tölvunni gefnir leið-
sögupunktar og hún markar þá
leiðina á myndrænu formi líkt
og plotterar hafa gert. Allir
þessir þrír þættir geta auðveld-
lega unniö saman og skilað
upplýsingum í myndrænu formi
sem og í rituðu orði á sömu
skjámyndina enda er skjánum
skipt milli mynda og texta. Á
myndunum sjáum við ísland,
feril skipsins, festur, höl og
stærð þeirra, táknað með mis-
stórum hringum og mismun-
andi litum eftir fisktegundum,
sem dæmi: grænn fyrir þorsk,
rauður fyrir karfa o.s.frv..
Kristján Jónasson, verkefna-
stjóri við gerð Útgerðarráðgjaf-
ans: „Margar upplýsingar
koma sjálfkrafa inn í kerfið, svo
sem upplýsingar frá LoranC
staðsetningartæki, sjávarhita-
mæli og olíueyðslumæli. Það
verður hins vegar erfitt að
tengja kerfið við önnur tæki
sem er samt sem áður ekki úti-
lokað en krefst mikillar vinnu.
Hins vegar er það óskandi að
íslensk fyrirtæki taki það að sér
að þróa
Útgerðarráðgjafann áfram
og gera hann fullkomnari með-
al annars með því að tengja
hann við fleiri tæki. Svarta bók-
in heyrir þá sögunni til. Hún fer
inn í tölvukerfið. Ég veit það líka
fullvel að þeir eru ófúsir að
hleypa öðrum en sjálfum sér í
þessar upplýsingar. Auk þess
má kostnaðurinn helst ekki fara
yfir eina milljón króna og þar er
tölvan meðtalin". Útgerðarráð-
gjafann á að reyna á Granda-
togaranum Ásbirni RE nú í byrj-
un desember og gaman verður
að sjá hvernig hann reynist.
Trúarbrögð og tækni
Mörg hugbúnaðarhús á ís-
landi hafa unnið fyrir fiskvinnsl-
una og skrifað fyrir þau fjöl-
mörg kerfi. Ég leitaði eftir þeirra
sjónarmiði.
Gísli Erlendsson, fram-
kvæmdastjóri Rekstrartækni
hf.: „Það kemur til greina að
færa ýmis kerfi sem við höfum
gert fyrir vinnsluna í landi yfir á
fiskiskipin þegar tölvuvæðing
þeirra eykst og vinnslan hefur
Næsta skref
verður eflaust
móðurtölva sem
stýrir þessu
sérhæfðu tækjum
og safnar
upplýsingum frá
þeim saman.
Skip er statt á
Halamiðum,
lofthiti er 8
gráður, sjávarhiti
2 gráður. Er þá
ráðlegt að sigla
eitthvað annað og
þá hvert eða er
réttara að kasta
hérna í von um
einhvern feng?
VÍKINGUR 109