Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1990, Blaðsíða 16

Úr DV í maí 1988. Er
hugsanlegt að þessi af-
staða valdi því hvernig
komið er á miðunum?
16 VÍKINGUR
(Ó)viRK FISKVEIÐISTJÓRNUN
Olafur Karvel Palsson fiskifræðingun
Hafna algeiiega
þessum kenningum
- grisjun vatna er ekki hægt að heimfæra á hafið
Ec tcl að þessi cnsiunarkennmu hcfðu venð rcttar. amir nu. Þetta. asamt mikilli sokn i samkeppm um fxðu milli
Jons Knstjanssonar se fvnr lonuu Olafur sagði það ranet hja Jóiu siolmnn. er meeinskvnnjnn a þvi unu'iðis þorsks
dotun um sialfa sie. Aðalroksemd Knstianssvm aö areaneamir 1983 oe hve liuö er al miUiþorski ou siorum
Jons og lelaea a lundinum í Norrxna 1984 væru sterkustu þorskánanear þorski nu oe skvnnem a leleen vcir Ekki sama vatn og haf
en gert haföi verið ráö fyrir.
Gripiö var til dæma um silung
og stööuvötn í þessu sam-
bandi.
Þessari gagnrýni var alger-
lega vísað á bug af sérfræðing-
um Hafrannsóknastofnunar-
innar sem sögöu aö hafið væri
víöáttumeira en svo að það
mætti líkja því viö heiðatjörn.
Þegar smáþorskur fór aö veið-
ast 1986 í nær fimmföldu magni
miðað við árin þar á undan, og
bent var á að það væri vegna
þess að svo mikið væri af hon-
um í sjónum, og að menn yrðu
að gjöra svo vel að veiða hann,
annars gæti farið illa, afli tapast
eða mikill fjöldi smáþorska
gæti valdið hungri og dauða,
var því algjörlega vísað á bug.
Lögmálum náttúrunnar um
fæðuframboð, vöxt, afkomu og
samkeppni var hafnað.
Framhaldið þekkja menn.
Lagt var til að kvóti yrði minnk-
aður um 10 % árið 1989 og enn
um 10% 1990, tillögurnar eru
þær að afli megi ekki verða
meiri en 250 þús tonn árin 1990
og 1991 ef þorskstofninn eigi
ekki að fara minnkandi, hundr-
að og fimmtíuþúsund tonnum
minni á hverju ári en verstu
smáfiskadráþsár Breta. Já, við
erum sannarlega á góðri leið
með að byggja upp stofninn!
Kanada
Kanadamenn tóku upp virka
stjórnun veiða 1976. í athyglis-
verðri ræðu sem Kristján
Ragnarsson flutti á aðalfundi
LÍÚ árið 1984 (Morgunblaðið
22/11 1984) segir hann: „Ég átti
þess kost sl. vetur að kynnast
fiskveiðum í Kanada. Fannst
mér athyglisverðast að kynn-
ast því hvernig þeir hafa byggt
upp fiskstofna sína með góðum
árangri. í því efni hafa þeir sett
sér miklu lægri mörk um hvað
er veitt úr hverjum stofni en við
höfum gert. Stefna þeirra felst
raunverulega í því að geyma
fisk í sjónum. Á árinu 1977
veiddu þeir um 450 þúsund
lestir af botnlægum fiski og af
því voru um 200 þúsund lestir
þorskur. Á árinu 1981 veiddu
þeir 750 þúsund lestir af botn-
iægum fiski og þar af um 370
þúsund lestir af þorski. Á árinu
1987 ætla þeir að veiða um
eina milljón lesta af botnlægum
fiski og þar af um 650 þúsund
lestir af þorski. Af þessu má sjá
hvílík ógn okkur íslendingum
stendur af þessum möguleik-
um þeirra."
Hvernig hefur þetta svo
gengið eftir? Jú, það hefur
EKKI gengið eftir. Árið 1986
veiddu Kanadamenn 475 þús-
und lestir af þorski og heildar-
aflinn á miðum þeirra var 612
þúsund tonn. Árið 1977 féll
heildaraflinn í 535 þúsund
tonn. Eftir það virtist sem botn-
inn dytti úr öllu saman, sbr.
MBL 14/1 1990: „Þorskkvóti
Kanadamanna á Nýfundna-
iandsmiðum, þessari gullkistu
sem áður var, nam aðeins
235.000 tonnum í fyrra og verð-
ur 197.000 tonn á þessu ári.“
Tillögur kanadískra fiski-
fræðinga sl. haust um afla-
samdráttinn komu svo fiatt upp
á stjórnvöld að bæði Gulland
og Beverton, sem eru heims-
þekktir líkanasmiðir í fiskifræöi,
voru fengnir til þess að endur-
reikna gögnin þeirra, og fengu
að sjálfsögðu þaö sama út.
Stæröfræðin, hún bregst ekki.
Ýmsar skýringar hafa verið
settar fram um hvers vegna
spárnar og væntingarnar
brugðust. Sagt er að í Ijós hafi
komið að ástand stofnanna
hafi verið verra en framreikn-
ingar gerðu ráð fyrir. Þar var
reiknað með meðalnýliðun en
það brást. Sérstaklega átti
þetta við stærsta þorskstofninn
á svæðinu, Labrador-stofninn.
Eirinig hefur verið sagt að raun-
veruleg sókn hafi farið fram úr
kjörsókn og uppbygging
stofnsins gengið hægar af
þeim sökum. Ekki eru mönnum
kunnar orsakir þess að nýliðun
varð minni en áætlað var, en
minnst hefur verið á sjávar-
kulda í því sambandi.
Ekki hefur þetta samt þótt
skýra aflaminnkunina að fullu,
því síöustu fréttir herma að
skýringa megi leita í skefja-
lausri rányrkju útlendinga UT-
AN 200 sjómílna fiskveiðilög-
sögunnar. Þeir stundi þar of-
veiði og smáfiskadráp í stórum
stíl og verði að stemma stigu
við slíku með öllum tiltækum
ráðum (Mbl. 26/1 1990).
Meðal þeirra ráðstafana sem
Kanadastjórn ætlar að grípa til,
er að auka möskvastærðina og
banna veiðar á smáfiski, tak-
marka stærð skipa og herða
eftirlit með útgáfu veiðileyfa. Þó
þessar aðgerðir muni koma
hart niður á sjómönnum njóta
þær mikils stuðnings því sjó-
mennirnir vita að framtíðin er
fólgin í því að bjarga fiskstofn-
unum, að því er segir í fréttum.
Góð vísa verður víst sjaldan
of oft kveðin, eða hvað?