Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1990, Blaðsíða 58
Gámur
skrifar
58 VÍKINGUR
EG SKIPTI
-spiallaöí
talstöðina
Eins og við höfum áöur rætt um í þessum pistl-
um, ætlar þaö ekki aö ganga andskotalaust aö
koma aflamiðluninni á. Loks þegar afráöið var aö
reyna og málið gekk eftir jafnhliöa fiskverðs-
ákvöröun tóku nýir aðilar viö valdataflinu. Fyrst
varbaráttan innan ríkisstjórnarinnar, þarsem þeir
Jón Baldvin og Halldór Ásgrímsson tókust á um
það hvor skyldi ráöa yfir aflamiöluninni. Þar varö
Jón Baldvin ofan á. Síöan kom hin fáheyrða krafa
Kristjáns Ragnarssonar um aö LÍÚ skyldi hafa 2
menn í 5 manna stjórn. Eftir að sæst haföi verið á
Sigurbjörn Svavarsson sem oddamanna stjórnar
sýndi hann á sér útgerðarmannshliðina og þá
ruku ráðamenn Verkamannasambandsins upp.
Veröi aflamiðlun lifandi þegar þetta kemur fyrir
sjónir lesenda er samt allt útlit fyrir aö hún veröi
ekki langlíf.
Margir hafa undrast þessa andstöðu Verka-
mannasambandsins viö LÍÚ. Ástæöan er sú aö
mjög kalt er á milli þeirra Jóns Baldvins og Kristj-
áns Ragnarssonar, enda báöir frekir menn meö
fádæmum og þrá völdin. Jón Baldvin hefur beitt
Verkamannasambandinu fyrir sig I gegnum Karl
Steinar, alþingismann, sem er varaformaður
Verkamannasambandsins. Jón Baldvin getur
alltaf skotiö sér á bak viö þaö aö einhugur veröi
að ríkja um aflamiðlunina, ef ekki þá veröi hún
leyst upp. Þess vegna er Verkamannasamband-
iö notað eins og svipa. Og enda þótt Kristján
Ragnarsson sé og hafi alltaf veriö á móti aflamiðl-
uninni og myndi ekki gráta þaö þótt hún dytti
uppfyrir, þá veit hann líka aö Jón Baldvin getur
meö einu pennastriki tekiö ísfiskútflutning skipa
af LÍÚ. Þaö aftur á móti óttast Kristján.
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra hef-
ur gert margt umdeilt í sinni ráðherratíð. Hann
hefur ævinlega staðið allt af sér, enda þrautseig-
ur og þrár meö afbrigðum. Sumir kalla hann síö-
asta„ Bjart í Sumarhúsum" sem eftir er í pólitík-
inni. En nú hefur Halldór sennilega gengiö of
langt með því aö banna útflutning á hausuðum og
flöttum fiski. Taliö er víst aö þetta veröi þaö fyrsta
sem Halldór þarf aö bakka meö.
Dagbjartur Einarsson, stjórnarformaöur SÍF
viðurkenndi í blaðaviötali á dögunum aö þetta
væri gert aö ósk stjórnar SÍF. Þar á bæ vildu
menn ekki þessa samkeppni. Það furðulegasta í
málinu er að Halldór Ásgrímsson beitti sem rök-
um fyrir banninu aö flattur fiskur eöa hausaöur
skemmdist svo fljótt aö fiskurinn væri orðinn
vondur þegar hann væri seldur fullverkaður salt-
fiskur á Spáni og Portúgal sem íslenskur saltfisk-
ur. Grímur Valdimarsson, forstjóri Rannsókna-
stofnunar fiskiönaöarins lenti í erfiðleikum vegna
þessa, þar sem engar rannsóknir hafa fariö fram
á þessu. Endafylgdi banninu yfirlýsing um aö þaö
gilti þar til málið hefði verið rannsakaö af Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarinsl! Þaö eina sem
Grímur Valdimarsson gat sagt var aö vissulega
drægi það úr geymsluþoli fisks aö hann er opnað-
ur. Meira sagðist hann ekki geta sagt um málið.
Við þetta bætist svo að Jón Ármann Héðinsson,
fiskútflytjandi sagöi í blaðaviðtali að fyrir hausaö-
an fisk, sem væri ísaður í 30 kílóa kassa, fengjust
allt að 300 krónur fyrir kílóið í Evrópulöndum.
Hann sagöi liggja annarlega hvatir að baki bann-
inu. Sá fiskur er seldur beint á neytendamarkaö
og er ekki nema 4ra til 5 daga gamall þegar hann
kemur á þann markað.
Jón Ármann benti á að skipin sem sigla með
ísfisk á markaöi erlendis væru með 14 til 18 daga
gamlan fisk. Enda væri þaö staðreynd og mörg
dæmi þess að hluta af afla þeirra hefur oröiö aö
henda. Jón Ármann spuröi hvort 5 daga gamall
línufiskur, þótt hausaður væri, hlyti ekki aö vera
betra hráefni en 18 daga gamall óhausaður ísfisk-
ur, og svari nú hver fyrir sig.
Hætt er við að Halldór sé ekki búinn að bíta úr
nálinni meö þetta. Fastlega er búist við að Jón
Baldvin rjúfi einokun SÍF og leyfi þeim er vilja og
geta að flytja út saltfisk. Aftur á móti er því spáö aö
þótt rannsóknir sýni að ekkert sé aö því aö leyfa
útflutning á nýjum flöttum eöa hausuðum fiski
muni Halldór Ásgrímsson ekki aflétta banninu.
Kjarasamningar sjómanna, bæði SÍ og FFSÍ
virðast vera komnir í strand. Kristján Ragnars-
son, formaöur LÍÚ skýtur sér á bakviö Vinnuveit-
endasambandiö og bendir á núll-lausnarsamn-
inga, enda þótt olíuhlutdeildarkostnaðurinn komi
þeim ekkert við. Taliö er víst aö ef sjómenn beita
samtakamætti sínum í þessari kjaradeilu muni
VSÍ og LÍÚ óska þess aö ríkisstjórnin setji lög sem
banni allar kjarabætur umfram prósentuhækkan-
ir í núlllausnarsamningunum.
Þótt fiskifræðingar hafi lýst því yfir 1984 að VP
greiningin, sem notuð var um áratugaskeiö til að
ákvarða stofnstærö fiska hafi verið vafasöm ef
ekki ónothæf og að nú skyldi tekið upp togararall,
sem væri góö og marktæk aðferð, efast margir
Snæfellingar um aö eitthvað sé að marka togara-
rallið. Á vertíð fyrir fáum árum var því líkt fiskirí í
netin í Breiöafiröi að enda þótt bátar fækkuöu
trossum komu þeir drekk hlaðnir aö landi. Á sama
tíma var togari úr rallinu sendur til aö toga inn á
Breiðafirði. Hann fékk auðvitað ekki neitt og
skýrslan hljóðaði uppá þaö aö enginn fiskur væri í
Breiðafirði.