Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1990, Blaðsíða 12

LIFEYRISSJOÐIR
Því meira sem
greitt er til
sjóðsins, þeim
mun hærri lífeyrir
er greiddur út úr
sjóðnum.
12 VÍKINGUR
Formaður stjórnar Lífeyrissjóðs sjómanna:
SJÓDURINN ÓFÆR UM
AD STANDA VID
SKULDBINDINGAR
SÍNAR - MIÐAÐ VIÐ
ÓBREYTT LÖG
Guömundur Ásgeirsson,
stjórnarformaður Lífeyrissjóös
sjómanna, fékk í hendur þær
spurningar sem fram komu í
samtali blaösins við Bjarna
Sveinsson skipstjóra og greint
var frá hér að framan. Svör
Guömundar fara hér á eftir:
1. Tryggingafræðileg úttekt
hefur ekki fariö fram á Lífeyris-
sjóði sjómanna síðan gerð var
úttekt á stööu hans í árslok
1986. Það er því ekkert hægt að
fullyrða um stöðu sjóðsins nú,
en þó verður að reikna með að
hún hafi batnað, þar sem
hækkun lánskjaravísitölu á
þeim þremur árum sem liðin
eru frá síðustu úttekt hefur
verið miklu meiri en hækkun
viðmiðunarlauna varðandi
greiðslu lífeyris (77% á móti
52% tímabilið janúar 1987 til
janúar 1990), sem er mjög hag-
stætt fyrir lífeyrissjóði. Byggist
það á því að fé sjóðsins er áva-
xtað í skuldabréfum sem taka
mið af lánskjaravísitölu, en
bæturnar miöast við hækkun
launa. Þá hefur ávöxtun sjóðs-
ins verið mjög góð undanfarin
ár. Einnig má nefna að eftir að
unnt var að verðtryggja allt fé
sjóðsins og ávaxta betur en
áður hófu bátasjómenn að
greiða miklu hærri iðgjöld til
sjóðsins en verið hafði fram að
því, og ætti það einnig að hafa
styrkt stöðuna. Ástæður
slæmrar stöðu má fyrst og
fremst rekja til tveggja atriða;
rýrnunar eigna áöur en verð-
tryggingin kom til sögunnar og
þess að 10% iðgjald stendur
ekki undir þeim réttindum sem
lög sjóðsins gera ráð fyrir að
hann veiti.
2. Þó að eignir og tekjur
sjóðsins séu miklar en út-
greiðslur lágar í dag, eru
skuldbindingar fram í tímann
mjög miklar. Lífeyrissjóður sjó-
manna er ekki eingöngu ellilíf-
eyrissjóður heldur er hann
einnig trygging sjóðfélaga við
ýmis áföll. Til dæmis voru
greiðslur sjóðsins í desember
I989 sem hér segir: Ellilífeyrir
9,9 milljónir, örorkulífeyrir 6
milljónir, makalífeyrir 3 milljónir
Guömundur Ásgeirsson
og barnalífeyrir 1,4 milljónir,
þannig að aðeins 50% af
greiðslum fara í ellilífeyri sjóð-
félaga. Ástæður fyrir örum
vexti sjóðsins síðustu ár eru
mjög mikil hækkun á iðgjalda-
greiðslum, vegna þess að
bátasjómenn hófu að greiða af
öllum launum, og þessi aukn-
ing er enn ekki farin aö skila sér
í auknum lífeyrisgreiðslum til
sjóðfélaga. Þá má nefna mun
betri ávöxtun á fé sjóðsins en
áður.
3. a) Lífeyrissjóður sjó-
manna er svokallaður stiga-
sjóður og fyrir hverja innborgun
iðgjalda ávinna sjóðfélagar sér
réttindi sem reiknuð eru í stig-
um. Allir sjómenn greiða til
sjóðsins 10% af heildarlaunum,
þannig að um verulega háar ið-
gjaldagreiðslur er að ræða hjá
mörgum sjóðfélögum.
Því meira sem greitt er til
sjóðsins þeim mun hærri lífeyrir
er greiddur út úr sjóðnum.
Sjálfsagt eru mismunandi
skoðanir á því hversu hár lífeyr-
ir þarf að vera til þess að teljast
„skammlaus".
b) Líkurnar á því að sjóðfé-
lagi njóti lífeyris í 10 ár fara eftir
því hversu gamall hann er
þegar taka lífeyris hefst. Miðað
við meðallífslíkur íslenskra
karlmanna ætti sjóðfélagi sem
hefur töku ellilífeyris 60 ára
gamall að njóta lífeyris í 19,6 ár.
Sá sem hefur töku 65 ára ætti
að njóta lífeyris f 15,9 ár og sá
sem hefur töku lífeyris 70 ára
gamall ætti að njóta hans í 12,5
ár. Samkvæmt meðallífslíkum
íslenskra kvenna ættu sjóðfé-
lagar (karlmenn) sem falla frá í
flestum tilvikum að eiga maka
sem njóta myndi þá makalífeyr-
is eftir fráfall sjóðfélagans.
4. Samkvæmt upplýsingum
tryggingafræðings er útilokað
að spá svo langt fram í tímann,
að unnt sé að sjá hvenær sjóð-
urinn greiðir bætur jafnháar
tekjum.
5. Þegar meta á hag laun-
þega af því að greiða í einn til-
tekinn lífeyrissjóð í stað þess
að tryggja sér lífeyri með öðr-
um hætti eru mjög margir þætt-
ir sem þarf að athuga. Réttindi í
lífeyrissjóðum eru mjög ólík, í
einum sjóði ávinna menn sér
réttindi sem ekki þekkjast í öðr-
um sjóði, mismunandi reglur