Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1994, Blaðsíða 55

VÍKINGUR
Hættulegt ástand að skapast
Vaxandi áhyggjur eru vegna nýja
neyðarfjarskiptakerfisins GMDSS en
veruleg aukning hefur orðið á fölsk-
um neyðarköllum frá kerfinu. A síðas-
ta ári bárust björgunarmiðstöðinni í
Falmouth um 860 fölsk neyðarköll en
árið á undan voru þau 650. Þessi
aukning á einni björgunarmiðstöð er
ógnvekjandi. Aðalvandinn við kerfíð
og fölsku neyðarköllin er ð þau eru frá
Inmarsat C en ekki með A- eða E-
búnaði. Þó nokkur íslensk skip eru
óúin Inmarsatbúnaði, flest með
Inmarsat C. Um mitt síðasta ár voru
um 5.000 skip búin Inmarsat búnaði
°g um 7% þeirra höfðu sent út fölsk
neyðarskeyti. Ef fer sem horfir er áæt-
lað að um 50.000 stöðvar verði í
notkun 1. febrúar 1999 þegar GMDSS
alþjóðakröfurnar verða komnar í fullt
gildi. Með sömu prósentu mega þeir í
Falmouth búast við um 3.500 fölskum
neyðarköllum á ári sem eru um 10 á
sólarhring. Með slíkan fjölda plat-
sendinga á eina björgunarmiðstöð
verður öryggi sjófarenda stórlega
skert hvað sem hver segir. En hverjar
ætli séu helstu orsakir þessara fölsku
sendinga? Það eru notendurnir sem
þar eiga sök að máli. Við eftirgrennsl-
an á þeim fölsku neyðarsendingum
sem bárust á síðasta ári voru m.a.
eftirfarandi ástæður fyrir þeim.
Notandinn lagðist óvart á lyklaborðið
eða ræsihnappana, var sett í gang
þegar verið var að þrífa búnaðinn,
bækur féllu á búnaðinn, rafmagns-
bilun og búnaðurinn fór sjálfvirkt að
senda. Einnig hafa tölvuvírusar gert
usla og má oftast kenna um að noten-
dur búnaðarins eru að setja tölvuleiki
inn á tölvunar sem eru búnar Inmar-
sat-búnaði og notaðar til fjarskipta-
sendinga um gervihnetti og neyðar-
sendinga ef óhapp hendir skipið. Slíkt
ætti að banna og er ljóst að ekki verð-
ur langt þar til settar verða alþjóða-
kröfur um skoðun á tölvubúnaði sem
stjórnar Inmarsatsendingum. Getur
hugsast að eitthvert íslenskt skip og
áhafnir þess kannist við platsendingar
af orsökum sem hér eru nefndar eða
séu með tölvurnar sínar fullar af
leikjum sem geta truflað neyðarsendi-
búnað skipsins? Ef svo er ættu þeir
sem eru í áhættuhóp að gera ráðstaf-
anir til að fyrirbyggja óþarfa send-
ingar um búnaðinn. Hendið leikjunum
út úr tölvunum!
Bylting, eða hvað?
Það eru ekki mörg ár síðan farið var
alvarlega að huga að hönnun skipa er
gátu náð allt að 50 sjómílna hraða á
klukkustund. Þegar eru til nokkur skip
sem ná þessum hraða og þykir mönn-
um mikið til koma. Það kom mönnum
verulega á óvart þegar Rússar kynntu
fyrir undirnefnd IMO „skipategund“
sem hefur verið í hönnun síðustu 15
ár. Samkvæmt lýsingum er hér um að
ræða skip sem er um 100 tonn að
stærð en likist talsvert flugvél í útliti.
Rússar hafa nefnt þetta farartæki ekra-
noplane, nafn sem ég treysti mér ekki
til að snara yfir á íslensku á þessu stigi
málsins. Hraðinn, já hver ætli hann
sé? Skipið getur farið allt að 500 km á
klst. eða um 270 sml! Þetta er ekki úr
gögnum frá Shrinovski! Ótrúlegt en
satt þá er þetta hraði farartækisins og
undirnefndinni voru sýndar myndir af
prófunum á skipinu sem Rússarnir
sögðu einnig geta flogið. Rússar
óskuðu eftir að undimefndin tæki tillit
til þessa skips við samningu reglna
um öryggi hraðskreiðra sjófarartækja
en nefndin taldi að reglur fyrir
farartæki eins og ekranoplane þyrfti
að gera í samstarfi við Alþjóða-
flugmálastofnunina ICAO.
Það er ekki oft sem myndavélar ná að festa á filmu þegar skip farast. Grape
One sökk eftir að kjölfestutankur sprakk þegar skipið lenti í ofsaveðri.
55