Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1996, Blaðsíða 34

Sigrún B. Ólafsdóttir
Lrfeyrismál
sjómanna
Margt hefur verið rætt og ritað um
lífeyrismál sjómanna undanfarin
ár og mikið af því verið af hinu
góða, hins vegar tel ég að það sé löngu tíma-
bært að taka lífeyrismálin til endurskoðunar.
Það er því miður alltof algengt að sjómenn
hafi enga hugmynd um hvernig lífeyrismál
þeirra standa og halda að allt sé í bara í fínasta
lagi, en því miður er ekki alltaf svo.
Eins og ailir sjómenn vita eru þeir skyldug-
ir til þess að greiða í Lífeyrissjóð sjómanna,
hvort sem þeim líkar betur eða verr. Þar á bæ
ríkir svokaiiað stigakerfi, þar sem launamenn
safna stigum og fer lífeyrisgreiðslan í eilinni
eftir því hversu mörgum stigum viðkomandi
hefur safnað. Á árinu 1995 þurfti Iaunamað-
ur að greiða 58.418 krónur til að öðlast eitt
stig og fyrir þetta stig fékk hann 839 krónur
greiddar í ellilífeyri á mánuði.
Hafa ber margt í huga þegar ellilífeyrir er
annars vegar. Það þarf að hugsa um hvað
verður um eiginkonu og börn ef viðkomandi
fellur frá, hvort fjölskyldan geti lifað á þeim
ellilífeyri sem henni er ætlaður og svo fram-
vegis. f velflestum tilvikum þegar um sjó-
menn er að ræða eru eiginkonur þeirra
heimavinnandi og greiða þar af leiðandi ekki
í neinn lífeyrissjóð og eru algjörlega upp á
eiginmennina komnar hvað peninga varðar.
Eflaust hafa margir velt því fyrir sér hversu
mikið þeir fá til baka afþví sem greitt er í líf-
eyrissjóði, enda ekki skrítið þegar horft er til
þess hversu mikla peninga lífeyrissjóðirnir
bruðla með á ári hverju. Það hlýtur að segja
sig sjálft, að þegar lífeyrissjóður getur lánað
flugfélagi 90 milljónir króna eins og ekkert
sé, þá er eitthvað mikið að.
Sjómenn geta farið á ellilífeyri þegar þeir
eru orðnir 65 ára skv. lögum um Lífeyrissjóð
sjómanna, en þekkir þú, lesandi góður,
marga sjómenn sem hafa haft heilsu til að
stunda þessa vinnu í svo mörg ár? Að undan-
skildum skipstjórum og kokkum þekki ég
tæplega nokkurn að frátöldum nokkrum
mönnum sem hafa verið ráðnir sem messar á
stærri frystitogarana. Ég get ekki ímyndað
mér að sú tilhugsun lokki marga. Ekki er tek-
ið tillit til þess að sjómenn hafa í fæstum til-
vikum heilsu til að stunda sjóinn fram að
þessum aldri. Það er ekki hægt að miða sjó-
menn við skrifstofufólk hvað þetta varðar;
það verður að taka tilllit til þess hvernig vinna
viðkomandi leikur líkamann.
Til að sjómenn fái betri innsýn í lífeyris-
málin ætla ég að leggja fyrir ykkur tvö dæmi,
annars vegar um sjómann sem greiðir í Líf-
eyrissjóð sjómanna og hins vegar um sjó-
mann sem greiðir sömu fjárhæð í svokallaðan
eftirlaunasjóð. í báðum dæmum er tekið mið
af þrítugum manni sem greiðir í sjóðina þar
til hann nær 65 ára aldri. Árstekjur eru þrjár
og hálf milljón fyrir skatta og gjöld. Útreikn-
ingar eru miðaðir við þær forsendur sem nú
eru í gildi.
Lífeyrissjóður sjómanna:
Heildargreiðslur sjómannsins á þessum
árum, að meðtöldu mótframlagi atvinnurek-
enda, eru 12.250.000 krónur, en það sam-
svarar 209,70 stigum. Þessi stig veita
175.938,30 krónur í ellilífeyri á mánuði þar
til hann deyr. Fram að 70 ára aldri greiðir
hann tekjuskatt af allri fjárhæðinni,
73.770,93 krónur, en þá á eftir að draga af
persónuafsláttinn, 24.544 krónur, og fær
hann því útborgaðar 126.711,37 krónur á
mánuði. Eftir 70 ára aldur greiðir hann hins
vegar tekjuskatt af 85% af lífeyrisgreiðslun-
um, en þá lítur dæmið svona út; grunnlífeyr-
irinn breytist ekkert og verður því áfram
175.938,30 krónur, af því eru 15% skatt-
frjáls, eða 26.390.75. Af mismuninum,
149.547.55, greiðist svo tekjuskattur
41,93%, eða 62.705,29 krónur, svo dregst
persónuafslátturinn frá eða 24.544. Alls fær
hann því útborgað eftir skatta 164.167.76
krónur á mánuði.
34
Sjómannablaðið Víkingur