Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1996, Blaðsíða 49

hann var keyrður niður af breskum togara,“
segir Valdi. Akeyrslan átti sér stað í blíðskap-
arveðri að sumarlagi þegar skipið var á land-
leið, rétt norður af Eldey. Skipið var með
góðan farm af síld sem veiðst hafði í reknet.
„Ég var í koju og stýrimaðurinn uppi, en
alls voru sjö í áhöfninni. Ég var í harla góðu
skapi því það hafði fiskast vel og við vorum
eini báturinn sem hafði fiskað eitthvað að
ráði. Allt í einu kom þessi togari aftan að
okkur og báturinn sökk á innan við tveimur
mínútum. Engu munaði að við sem vorum í
káetum færumst á stundinni, því stefni togar-
ans gekk inn í bátinn. Ég náði að stökkva
fram í lúkar og náði þar í tvö björgunarbelti.
Ég lét mág minn, stýrimanninn, sem þá hafði
slasað sig, fá annað og gamlan kall fá hitt,“
segir Valdi og hlær að umsögninni um gamla
kallinn, sem þá var aðeins fimmtugur, „en
okkur þótti það gamlir kallar þegar við
vorum ungir. Annað sem varð okkur til lífs
var að margir belgir voru á dekki og gátum
við notað þá til að fleyta okkur á. Þegar ég sá
að báturinn var við það að fara niður sagði ég
öllum að stökkva frá borði svo við færum
ekki niður með honum. Það kom hik á strák-
ana en þegar ég lét mig vaða í sjóinn komu
þeir á eftir“.
Þrír voru eftir á svawili
Fjórum var bjargað um borð í togarann,
þar á meðal Valda. Þrír voru eftir á svamli og
meðal þeirra kokkurinn sem hafði náð sér í
belg sem festu. Hins vegar missti hann belg-
inn úr höndunum aftur og aftur þegar aldan
gekk yfir hann og því stakk Valdi sér í sjóinn
og náði honum um borð. Þá voru stýri-
maðurinn slasaði og sá „gamli“ eftir, en þeir
höfðu belti og belgi til að halda sér í.
Stýrimaðurinn, sem var ósyntur, missti belg-
inn hvað eftir annað en „gamli kallinn“ flaut
á braki. Þeim var bjargað um borð í annan
bát sem kom aðvífandi. Allt fór því vel að
lokum og var það ekki síst að þakka góðu
veðri.
Að sögn Valda lugu Bretarnir þvers og
kruss um tildrög árekstrarins og fengu þeir
aðeins tryggingabæturnar. Næstu vertíðir var
Valdi með leigubáta meðan Gunnar Há-
mundarson III var í smíðum.
Útgerð og vinnsla voru alltaf tengd innan
sama fýrirtækis meðan faðir Valda var á lífi
og áfram eftir að Gísli bróðir hans tók við
vinnslunni. Að Gísla látnum voru útgerð og
vinnsla aðskilin og erfmgjar Gísla tóku við
verkuninni. Valdi og synir stofnuðu litla
verkunarstöð samhliða útgerðinni, sem hefur
komið þeim til góða á tímum kvóta.
Það hefur margt breyst í útgerðarháttum
síðustu áratugi og ekki síst vegna tilkomu
kvótans. Valdi er einn þeirra sem farið hafa
illa út úr kvótaskerðingunni. Hans útgerð fær
úthlutað 66 tonnum af óslægðu en fiskaði
930 tonn á síðasta kvótaári. Mismuninn
verður útgerðin að leigja.
Núna má ég veiða 66 tonn allt árið
„A síðasta kvótaári leigðum við fýrir 49
milljónir sem þeir fengu þessir stóru kallar,
togaraeigendurnir. Eftir að hafa verið frjáls
maður á sjó fmnst mér þetta alveg agalegt. Ég
er aðallega í þessu vegna þess að strákarnir
mínir hafa atvinnu af þessu,“ segir Valdi.
„Við björgum okkur út úr þessu með því
að taka millifiskinn í vinnslu hjá okkur og
setja aðeins stærsta fiskinn á markað. Fyrir
bragðið fáum við hins vegar lítið fýrir okkar
vinnu. Fyrir nokkrum árum fékk ég 300
tonn á tíu dögum á þennan bát en núna má
ég veiða 66 tonn allt árið,“ segir Valdi og
hlær með sjálfum sér að vitleysunni.
„Verst af öllu er að kvótinn er að færast á
örfáar hendur. Að endingu verður þetta eins
og í gamla daga þegar fólkið var leiguliðar hjá
stórbændum og almenningur átti ekki í sig
og á.“
Núna er Valdi hættur að stunda sjóinn og
leggur alla krafta sína í trjárækt við sumar-
bústaðinn. Valdi stundaði sjó í rúm 50 ár og
missti aðeins út tvo eða þrjá róðra, vegna
meiðsla. Hann hefur alla tíð verið heil-
suhraustur en segir að aðstaða um borð í stýr-
ishúsum í gamla daga hafi valdið honum
hryggskekkju og mjaðmaliðir eru ónýtir. Það
stendur þó til bóta, því hann á von á að fá
nýja liði fljótlega.
Einu sinni reyndi hann fýrir sér í landi
þegar feðgarnir voru bátlausir. Hann fór að
vinna á Vellinum en hundleiddist veran þar.
Þrátt fýrir ástandið í kvótamálum er Valdi
sáttur við það að þrír synir hans völdu að
starfa við sjómennskuna. Einn þeirra er hæt-
tur en elsta barnabarn Valda, tvítugur
strákur, er að sækjast eftir plássi.
„Það koma oft slæmir dagar á sjó en það er
svo skrítið að maður man bara góðu dagana,
- þegar vel fiskast í fallegu veðri,“ segir Valdi
í Vörum.B
SJÓMANNABLAÐIÐ VfKINGUR
49