Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1998, Blaðsíða 22

Reykjaborg og
U-552. Kafbáturinn
SÖKKTI REYKJABORGU
10. MARS 1941.
(íslcnsk skip og Vígdrckar og vopnagnýr).
heimstyrjöld meinlaust
grín hjá því að veiða fisk
á fslandi. Hvern er ver-
ið að afsaka og fyrir
* f. 'M ‘
spyrja: Hvar er morðínginn?
Þegar þrettán létust á Reykja-
borg, fjórtán á Heklu og fimm á
Fróða þurfti ekki að fara í graf-
götur um hver væri morðínginn.
Það voru þýskir fasistar sem
drápu mennina hreinlega. En
þetta sama ár, 1941, fóru í sjó-
inn á annað hundrað mann fyrir
utan þá sem fasistar drápu.
Hver borgar fyrir þá?
Hver nauðsyn veldur því
að við íslendíngar eigum í
friði að kasta í sjóinn fleirum
af okkar bestu sonum árlega
en stórþjóðirnar missa í geig-
vænlegum styrjöldum? Ef
það jafn auðskilið að stærstu
fiskiskip okkar, og þau sem
fullkomnust eru talin, sökkvi
af „náttúrlegum orsökum"
■^asr
Fróði og U-74. Kafbáturinn hóf skothríð á fróða 11. mars 1941 með það fyrir
AUGUM AÐ SÖKKVA BÁTNUM. FIMM MENN LÉTUST. (Mciuk ,kiP ogVigdrcU, ogvoPrag„ý,).
hverjum að hræsna með því að prýða þessa
sóun mannslífa með heitinu „fórn“ og öðr-
um hátíðlegum nöfnum? Væri ekki nær að
hér í kríngum Iandið, eitt og tvö á ári auk
smærri skipa, einsog óvopnuð skip hljóta að
fara í kaf undan skothríð herskipa? Hvers-
konar verkfæri eru þessi skip? Og hverskonar
hafdjúp ómenníngar fær því valdið að menn
eru látnir vinna með verkfærum sem tefla Iífi
þeirra í slíka hættu? Og hverjar eru hinar
„náttúrlegu orsakir" slíkrar hættu? Það er
normalt að til fjalla á íslandi geri frost og
hríðar á vetrardegi - hitt er ekki normall mað-
ur sem fer eða lætur senda sig í einni lé-
reftskyrtu til fjallferða á vetrardegi, þó hann
fari á stað í góðu. Hvað ætlar þjóðin að eiga
leingi heima á íslandi áður en hún skilur að
það er normalt að hér sé stórviðrasamt í haf-
inu kríngum landið á vetrardegi, en ón-
ormalt að gera ráð fyrir einhverju öðru? Það
er ónormalt af þjóð að kunna ekki að haga sér
eftir normulum veðurskilyrðum lands síns.
Ef verkfæri einsog fiskiskip þolir ekki
normalt veðurlag á þeim stað þar sem það er
notað - ef við finnum ekki upp aðferð til að
fiska á þessum heimamiðum okkar hér öðru-
vísi en drepa fólkið, þá er sýnt að við höfum
ekki þá menníngu sem til þarf að búa á Is-
landi, eigum ekki heima hér, ættum að fara
héðan burt.
I landi er leynilögregla til að hafa upp á
þjófum, og vísindamenn sitja á rökstólum til
að rannsaka pest í sauðkindum. Mundi það
móðga nokkurn ef komið væri á leynilög-
reglu og vísindastofnun til að rannsaka
hvernig úngir glaðir og hraustir menn eru
dregnir unnvörpum niðrá hafsbotn á hverju
ári?
Fróðir menn lúka upp einum munni að í
svipinn séu fiskiskip hér í hættu vegna of-
hleðslu, mörg hafi verið gerð upp með lest-
arstækkun fyrir augum, þannig að þau séu ill-
nothæf til sjósóknar við ísland eða í milli-
landasiglíngum á vetrardegi. Dæmi hafa ver-
ið dregin fram um það að íslensku fiskiskipi
hafi hvolft í sumarblíðu og sléttum sjó að
veiðum, og mannbjörg orðið rétt með naum-
indum. Sum eru svo illa smíðuð að þau liðast
í sundur ef eitthvað er að veðri, einsog td
morðtólið Þormóður sem sá fyrir nokkrum
tugum manna í farþegaflutníngum í fyrra.
Skipaeftirlit ríkisins þyrfti þó vendilegrar
rannsóknar við fyrst af öllu, ef orsakir sjóslysa
yrðu teknar til athugunar af vísindamönnum
eða leynilögreglu. I bili virðist mest þörf á því
að sjómannafélögin komi sjálf á stofn skipa-
eftirlid, samansettu af sínum trúnaðarmönn-
um, til að skera úr því hvaða íslensk skip séu
sjófær og banna mönnum að koma nálægt
morðtólum gráðugra arðræníngja sem láta
sér í léttu rúmi liggja þó íslendíngum sé drekt
aðeins ef þeir geta grætt.
Það þarf líka að rannsaka hvaða skipstjórar
22
Sjómannablaðið Víkingur