Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1999, Blaðsíða 45

Fjórir þingmenn jafnaðar-
manna hafa lagt fram til-
lögu um að ísland gerist
aðili að Alþjóðahvalveiði-
ráðinu á ný og er Svan-
fríður Jónasdóttir fyrsti
flutningsmaður. Þingmenn-
irnir telja eðlilegt að þeirra tillaga
verði afgreidd í tengslum við tillöguna
um að hefja hvalveiðar aftur þegar á
þessu ári.
verði veiddar fleiri en 100 langreyðar
á ári.“ Talið er að um 8.800 sand-
reyðar séu á íslenska talningarsvæðinu
en vegna þess að veiðiþol stofnsins
hefur ekki verið metið, né aflareglur
þróaðar, leggur stofnunin ekki til á-
kveðið aflamark.
Áhrif á útflutningsgreinar
Þingmennirnir sem standa að
þingsályktunartillögunni segja í
greinargerð sinni að í umræðunni um
hvalveiðar hafi oft verið vikið að því
að þær gætu haft fjárhagslegt tjón £ för með
sér fyrir íslenskt efnahagslíf. Er þá sérstaklega
bent á útflutningsgreinarnar, einkanlega sjáv-
arútveg og ferðaþjónustu. Ekki hefur þó með
viðhlítandi hætti verið sýnt fram á réttmæti
slíkra fúllyrðinga. Öðru nær.
Þessi mál voru sérstaklega könnuð þegar
úrsögn fslands úr Alþjóðahvalveiðiráðinu var
undirbúin. í skýrslu nefndarinnar sem gerði
tillögu um úrsögnina er vitnað á eftirfarandi
hátt í fulltrúa Ferðamálaráðs sem kom fyrir
nefndina: „Fulltrúi Ferðamálaráðs taldi að
umtal í kjölfar úrsagna íslands úr Alþjóða-
hvalveiðiráðinu gæti jafnvel eflt ferðaþjón-
ustu hérlendis. Fjölgun ferðamanna hingað
til lands á undanförnum árum benti til þess
að umræða fyrri ára um hvalveiðimál hafi síst
skaðað ísland sem ferðamannaland. Vís-
bendingar væru jafnvel til um hið gagn-
stæða.“
Segja má að þessi orð komi mjög heim og
saman við reynslu Norðmanna. Margir í
sjávarútvegi, útflutningsiðnaði og ferðaþjón-
ustu óttuðust mjög áhrif hrefnuveiðanna sem
Norðmenn hófu fyrir nokkrum árum. Sá ótti
hefur reynst gjörsamlega ástæðulaus. Ut-
flutningur hefur aukist, ferðaþjónusta eflst
og aðsókn í hvalaskoðunarferðir Norðmanna
vaxið, að sögn fulltrúa norska útflutnings-
ráðsins sem hér var á ferð f fyrra.
Mikilvæg atvinnugrein
Hinu má heldur ekki gleyma að hvalveiðar
voru á sfnum tfma afar mikilvægur þáttur í
atvinnulífi landsins. Afveiðunum urðu mikl-
ar útflutningstekjur sem ætla má að gætu
orðið enn meiri nú vegna verðþróunar á
mörkuðum fyrir hvalaafurðir. Þessi atvinnu-
grein var mjög þýðingarmikil fyrir einstök
sveitarfélög og héruð. í því sambandi má
nefna starfsemi Hvals hf. í Hvalfirði og Flóka
hf. á Brjánslæk. Áður en hvalveiðibannið tók
gildi árið 1986 höfðu um 250 manns starf af
hvalveiðum og vinnslu á hvalavertíðinni, það
er frá því f júní til september ár hvert. Hér var
um að ræða áhafnir hvalveiðibátanna, starfs-
fólk í hvalstöðinni í Hvalfirði og í frystihúsi
Hvals hf. í Hafnarfirði. Á árunum 1980-85
stunduðu níu bátar hrefnuveiðar frá þó
nokkrum stöðum við landið.
Af þessu má sjá að hvalveiðar höfðu mikla
efnahagslega þýðingu fyrir íslensku þjóðina
alla og fyrir einstök byggðarlög, fyrirtæki og
einstaklinga. Ákvörðun íslenskra stjórnvalda
um að hætta hvalveiðum hefur valdið fjár-
hagslegum skaða og eyðilagt blómlega at-
vinnugrein sem lagði marga milljarða í ís-
lenska þjóðarbúið, en sóttist hvorki eftir op-
inberum styrkjum né annarri fyrirgreiðslu,
segir í greinargerð þingmannanna.
Aftur í hvalveiðiráðið
Fjórir þingmenn jafnaðarmanna hafa lagt
fram tillögu um að Island gerist aðili að Al-
þjóðahvalveiðiráðinu á ný og er Svanfríður
Jónasdóttir fyrsti flutningsmaður. Þing-
mennirnir teija eðlilegt að þeirra tillaga verði
afgreidd í tengslum við tillöguna um að hefja
hvalveiðar aftur þegar á þessu ári. I greinar-
gerð með tillögu fjórmenning-
anna kemur meðal annars eftir-
farandi fram:
Þegar Island sagði sig úr Al-
þjóðahvalveiðiráðinu á sínum
tíma var álitið að fleiri ríki
fylgdu því fordæmi. Það gerðist
ekki. Noregur sem er eina full-
valda ríkið ásamt okkur í
NAMMCO hefur haldið áfram
að starfa innan Alþjóðahval-
veiðiráðsins og stundar hrefnu-
veiðar í skjóli þess. Sé litið til
stöðu Norðmanna virðist einsýnt að hags-
munurn okkar væri betur borgið með því að
vera einnig í ráðinu. Japanir stunda einnig
veiðar í vísindaskyni. Þær veiðar fara fram
þrátt fyrir veru þeirra í Alþjóðahvalveiðiráð-
inu og eru löglegar samkvæmt sáttmálanum
rétt eins og vísindaveiðar okkar á sínum tíma.
Ekki er nóg að veiða, það þarf líka að selja,
en allt er óljóst um sölu hvalaafurða. I utan-
dagskrárumræðu vorið 1996 kom fram í máli
sjávarútvegsráðherra að því miður væri það
staðreynd að eins og sakir stæðu væri ekki
kostur á að flytja hvalaafurðir úr landi en
lengi hefði legið fyrir að við gætum ekki selt
Japönum hvalaafurðir þó að við hæfum veið-
ar á meðan við stæðum utan ráðsins. Sam-
þykki ráðsins frá áttunda áratugnum bannar
að lönd innan ráðsins kaupi hvalaafurðir af
ríkjum utan þess.
Texti: S&mundur Guðvinsson.
Skoðun og viðgerðir
gúmmíbáta
Einnig skoðun og viðgerð bjargbúninga
Gúmmíbátaþjónustan
Eyjaslóð 9, Örfirisey sími 551: 4010 Fax: 562 4010
SjÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR
45