Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2000, Síða 39

landssel, útsel, melrakka, æðarfugli og ísbirni
hér á landi.
„Oll helstu þrávirk efni sem finnast á
Norðurslóð, finnast nú þegar í íslenskum
dýrum. Styrkur þeirra er hins vegar í réttu
hlutfalii við fæðuna sem þeir neyta. Refir við
sjávarsíðuna eru t.d. með mun hærri styrk
eiturefna en refir inni á heiðum þar sem þeir
lifa að jafnaði ofar í fæðukeðjunni, og selir
safna öllum þessum efnum í sig sem og ís-
björninn."
Karl segir að styrkur þessara efna í lífver-
um hér á landi sé í fæstum tilvikum hár enn
sem komið er.
„Þessi efni hafa undanfarna áratugi verið
að safnast íýrir hér á Norðurhveli og munu
gera það áfram á næstu áratugum. Við búum
hér við hættu sem við getum lítið ráðið við
því þessi efni koma annars staðar frá. Það
sem við gætum gert er að reyna að fá iðnað-
arþjóðir til að minnka útskilnað og notkun á
þessum eiturefnum.“ ■
„Öll helstu þrávirk efni sem finnast á Norðurslóð, finnast nú þegar í íslenskum dýrum. Styrkur
þeirra er hins vegar í réttu hlutfalli við fæðuna sem þeir neyta. Refir við sjávarsíðuna eru t.d.
með mun hærri styrk eiturefna en refir inni á heiðum þar sem þeir lifa að jafnaði ofar í fæðu-
keðjunni, og selir safna öllum þessum efnum í sig sem og ísbjörninn."
Benedikt Valsson skrifar:
Hvalveiðar og
þjóðarbúskapur
Á undanförnum árum hafa ýmsir vakið at-
hygli á því hvað ónýttir og vaxandi hvalastofn-
ar við ísland og aðliggjandi hafsvæði gæti kost-
að þjóðarbúið. í þessu sambandi hafa verið
nefndar tölur t glötuðu útflutningsverðmæti
sjávarafúrða allt að 12 milljarðar króna á ári, en
þá er um að ræða bæði beinan og óbeinan á-
vinning við það að hefja hvalveiðar hér við
land. Inn í þess tölu hefúr hins vegar ekki ver-
ið reiknaður hugsanlegar glataðar tekjur vegna
fækkun ferðamanna né kostnaður eða aðrar
búsifjar sem öfgasamtök umhverfissinna gætu
ollið þjóðarbúinu í refsiskyni vegna hvalveiða
fslendinga.
Engum erfiðleikum er bundið að meta bein-
an þjóðhagslegan ávinning af hvalveiðum. Á
árabilinu 1980 til 1985 var útflutningsverð-
verðmæti hvalaafúrða á bili einn og hálfúr til
tveir milljarða króna á ári á núvirtu verðlagi.
Vinnsluvirði greinarinnar, þ.e. beint framlag
hvalveiða og -vinnsla til vergar landsfram-
leiðslu, var u.þ.b. helmingur af útflutnings-
verðmæti hvalaafúrða á tilgreindu árabili.
Fjöldi ársverka við hvalveiðar og -vinnslu var
að meðaltali um eitt hundrað á þessum tíma.
Að meta óbeinan þjóðhagslegan ávinning af
hvalveiðum er aftur á móti flóknara mál þar
sem mikillar óvissu gætir með ýmsa þætti í því
sambandi. Á síðastliðnu ári upplýsti sjávarút-
vegsráðherra á Alþingi vegna fýrirspurnar Ein-
ars K. Guðfinnssonar, alþingismanns, að sam-
kvæmt tilgátum sem vísindamenn hafa sett
fram gæti langímaafrakstur þorskveiða minnk-
að um allt að 20% ef hvalveiðar verði ekki
stundaðar. Með hliðsjón afþessum upplýsing-
um reiknar Einar K. Guðfinnsson að þjóðar-
búið glati þannig allt að 10 milljarða króna í
útflutningsverðmæti þorskafurða á hverju ári.
Aðrir hafa einnig metið þennan kostnað
þjóðarbúsins sem kemur fram í minni útflutn-
ingi þorskafurða vegna hvalveiðibanns. Þannig
áætlar Guðjón Einarsson, ritstjóri Fiskifrétta
að glataðar útflutningstekjur gætu legið á bil-
inu 4 til 9 milljarða króna á ári. Þórður Frið-
jónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar greinir frá
að óbeinn ávinningur af hvalveiðum gæti verið
rúmlega 4 milljarðar króna í auknu útflutn-
ingsverðmæti þorskafurða á ári. ■
Sjómannablaðið Víkingur
39