Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 28

3.0
40
5.0
60
70
1. mynd. Myndin sýnir hvernig hljóðbylgjuhraði breytist með dýpi í jarðskorpunni á
íslandi, þar sem fersk hraun eru á yfirborðinu og upphleðsla hefur verið samfelld,
jarðfræðilega séð. — A typical velocity — dept curve for the Icelandic crust. (Flóvenz, 1980).
hljóðbylgjum illa, því hraunlögin eru
hvert öðru lík að allri gerð. Því er lítið
um endurkastsfleti í slíkum hraunlaga-
stafla. Hérlendis er endurkastsflata því
helst að vænta á mótum hraunlaga og
móbergs eða á mótum hraunlaga og
setlaga.
Bylgjuhraði er mjög breytilegur eftir
berggerð. í íslcnsku basalti eykst hann
frá 2,0 km/sek í fersku basalti á yfir-
borði í 6,5 km/sek í þéttu ummynduðu
bergi djúpt niðri. Mynd 1 er dæmi um
hvernig bylgjuhraði breytist með dýpi í
íslenska berggrunninum þar sem nýleg
hraun eru á yfirborði og upphleðsla
hrauna hefur verið samfelld, jarðfræði-
lega séð. Ef efsti hluti jarðskorpunnar
hefur rofist burt, eins og t.d. í dölum
AustQarða, er bylgjuhraðinn á yfirborði
nú hinn sami og hann var í þessum
lögum fyrir rofið, þ.e. meðan þau lágu á
allnokkru dýpi. Bylgjuhraði á yfirborði
ber því í sér upplýsingar um hve mikið
hefur rofist ofan af jarðlagastaflanum.
170