Náttúrufræðingurinn - 1938, Qupperneq 36

80 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
niiimmiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimiimiiiimiiiiiiiiimiiimiiiimiiiiiiiimiimiimMMmmmiiiiimmiiiiiiiiiiiiiimiiii
Loks vil ég minnast lítilsháttar á tvo dýraflokka, sem segja
má að eigi mikil ítök í dýralífi Afríska svæðisins, jafn merkir
og þeir eru. Það eru hálfaparnir, þau dýr, sem standa öpunum
næst, og aparnir. Hálfaparnir eru að mörgu leyti frumlegri en
aparnir sjálfir, og allir frekar smávaxnir. Þeir eiga nú hvergi
heima nema í Afríku, á Madagaskar og á Indlandi. Eftir öllum
mörkum að dæma, hefir ættbálkurinn líklega orðið til í Norður-
Ameríku, en komizt þaðan eftir landbrú til Evrópu, og svo
þaðan til Indlands og Afríku. Af hinum eiginlegu öpum eru til
margar tegundir, en þær teljast allar, alveg eins og apar þeir,
sem nú lifa á Indverska svæðinu, til hinna austrænu apa, en við
minnumst þess frá því, sem áður er sagt, að í Suður-Ameríku
voru einnig til apar, sem við nefndum vestræna apa. Af öpum
þeim, sem nú lifa í Afríku, mætti nefna markettina, sem lifa í
skógum, og bavíana, sem hafast við í klettum, og þá má ekki
gleyma apa, sem líkastur er indversku öpunum, og heitir Colo-
bus. Það, sem einkum einkennir hann, er það, að hann er svart-
og hvítflekkóttur, og með langa hvíta rófu. Af mannöpum eru
þarna tveir, górillan og shimpansinn. Górillan er á frekar tak-
mörkuðu svæði meðfram vesturströndinni, og ekki einu sinni á
samfelldu svæði, en shimpansinn er miklu dreifðari, enda miklu
fjölbreyttari í útliti og sköpulagi. Báðir búa í trjám frumskóg-
anna, og lifa mest á aldinum. Þeir gera sér óvönduð hreiður úr
kvistum og greinum í toppum trjánna.
Enda þótt fuglalífið í Afríku sé mjög fjölskrúðugt, eins og við
er að búast, þar sem álfan er mjög stór, en lífsskilyrðin misjöfn
og víðast hvar ágæt fyrir fugla, þá er það þó eiginlega fátt, sem
einkennir hinn afríska fuglaheim. Flestar tegundirnar eru hinar
sömu og þær, sem einnig eru á Indlandi og um Evrópu og Asíu,
enda er þess að gæta, að mikill fjöldi fugla frá Evrópu hefir vetr-
arvist í Afríku. Þó eru allmargar fuglategundir sérkennilegar fyr-
ir álfuna, og má þar fyrst og fremst telja afríska strútfuglinn,
hann er hvergi til annars staðar. Af honum er vanalega greint á
milli tveggja afbrigða. Báðar eru steppudýr, en hafast einnig mik-
ið við á eyðimörkum. Afríska tegundin er að því leyti frábrugðin
öðrum tegundum strútfugla, að tærnar eru aðeins tvær, á hverjum
fæti, og höfuð og háls eru nakin. Strútfugl þessi lifir víða um
Afríku, en er ekki á Madagaskar, en þar lifði áður tegund, sem
nú er aldauða, það var stærsti strútfugl, sem nokkurn tíma hefir
verið uppi. Framundir árið 1600 lifði einnig mjög einkennileg dúfa