Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 19

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 6S-
UlllllllllllllllllllllllllMlllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMtlltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
eftir því, hversu marga unga hún á í hvert skifti. Þó eru spen-
arnir aldrei færri en tveir, og séu þeir fleiri, þá er fjöldi þeirra
alltaf jöfn tala. Kýrin hefir t. d. 4 spena, rándýrin 6, 8 eða 10
svínið 10, 12, 14 eða jafnvel 16 og broddgaltartegund ein hefir
44 spena. Nefdýrin eru að því leyti sérkennileg, að hjá þeim er
aðeins einn mjólkurkirtill og er ekki á honum neinn speni. Ung-
arnir sleikja mjólkina um leið og hún vætlar út á yfirborðið. Lega
mjólkurkirtlanna getur verið talsvert mismunandi, en þó liggja
þeir alltaf á framhlið bolsins, á brjósti eða kviði. Hjá manninum
liggja þeir t. d. framan á brjóstkassanum í hæð við holhöndina,
hjá kúnni og sauðkindinni aftan til við kviðinn, hjá hundinum
liggja þeir í tveimur röðum eftir endilöngum kviðnum allt fram.
á brjóstkassann.
1. mynd. Þverskurður af kýrjúgri. (Zietzchmann).
Mjólkurkirtlarnir myndast frá yfirhúðinni og eru þannig hlið-
stæðir svitakirtlunum að uppruna. Vaxa þeir frá yfirborðinu og
inn á við og greinast kirtilpípurnar alltaf meir og meir eftir því
sem innar dregur (2. mynd). Kirtilpípurnar enda að lokum í
mjólkurblöðrunum, en veggir þeirra eru klæddir frumum þeim,.