Náttúrufræðingurinn - 1942, Blaðsíða 10

t
13G NÁTTÚRU FRÆÐIN GURINN
að ráði, svo að frymið stækkar lilutfallslega miklu meira eu kjarn-
inn. Þegar frymið hefir náð vissri stærð, byrjar kjarninn alll i einu
að vaxa og vex nú óðfluga bar til hlutfallið milli frymis og kjarna
er aftur orðið eins og það var upphaflega, en ])á skiptir fruman
sér að nýju. Á þvi augnabliki þegar kjarninn byrjaði að vaxa,
framkvæmdi Harf-
mann skerðinguna á
frymi teygj udýranna,
með þeim árangri, að
kjarninn bætti að vaxa
og ekki varð af skipt-
ingunni. Með þessum
frymisskerðingum, eða
með öðrum orðum með
þvi að leiðrétta stöðugt
blutfallið milli frymis
og kjarna teygjudýr-
anna, virðist eftir Jiessu
mögulegt að gera dýr-
in ódauðleg, án ]iess að
þau skipli sér nokkurn-
tíma. Náttúran sjálf
leiðréttir ]ielta ldutfall með því að fruman skiptir sér.
Það er þvi sjálf frumuskiptingin, sem virðist vera fyrsta skil-
yrðið til Jiess, að frumurnar geti lifað. Vöxtur er eðlilegur öllu,
sem lifir. Til þess að takmarka vöxt frumanna virðist náttúran að-
allega hafa tvö ráð, skiptingu eða dauða. Það liggur þannig í aug-
um uppi, að skiptingai-tregðan og það að frumurnar eldast og
deyja er nátengt hvort öðru. Hvort frumurnar eldast vegna ski]it-
ingartregðu, eða skiptingartregðan stafar af því að fruman eldist,
verður ekki sagt um. Ef lil vill er einhver sameiginleg orsök l'yrir
livorutveggju.
Þau fvrirtirigði viðvikjandi aldri og dauða, sem hér liefir verið
lýst, snerta mjög liin hinnstu rök tilverunnar. Vér höfum séð
að sumar frurnur hafa möguleika til þess að lifa eilíl'Iega, en aðrar
eru dauðadæmdar. Vér höfum veitl eftirtekt kimbrautinni, sem
vex áfram án afláts, en myndar út frá sér einstaklinga öðru hverju
eins og jarðstöngull myndar ársprota. Einstaklinga, sem liafa það
hlutverk, i Iíki jurtar eða dýrs, að afla næringar fyrir kímfrum-
urnar og fleyta þeim áfram lengra og lengra, án nökkurs annars
takmarks eða lilgangs en þess að viðhalda kimbrautunum, ]i. e.
1 2 3 4 5 6 7 8
6. inynd. Línurit, seni sýnir viixt
frymisins (punktalínan) og kjarn-
ans (heila tínan) hjá Paramaecium
camlodum, milli tveggja skiptinga.
Á táréttu línunni eru merktar
klukkustundir, á lóðréttu línunni
hlutfallsleg stækkun. (Eftir Popoff).