Náttúrufræðingurinn - 1944, Blaðsíða 51

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
45
Jón N. Jónasson:
Landnemar í Skagafirði.
Þann 28. júní 1939 var cg á ferð í Ilegranesi hjá bæ þeim, er
Utanverðurnes iieilir. Þetta var síðla dags, cn þó vcl bjart á þess-
um árstíma. Hevri óg þá allt í einu hávær hljóð i fuglum, sem ég
liafði aldrei orðið var við þar fyrr. Er ég litaðist um, sá ég tvo
fugla á flugi skamnit frá mér. Ég þóttist viss um að þetta væru
jaðrakön, en trúði þó vart í mér augunum, að þau væru þarna,
því að ég liafði hvergi séð þau áður nema austur i Grímsnesi, en
þar er ofl mikið af þeim. Þegar fuglarnir seltust og ég kom nær
þeim, sá ég þó, að hér var ekki um að villast, að þetta voru jaðrak-
anhjón, sem höfðu numið þarna land um vorið og verpt þar i mö-
unum, en þeir eru hrísivaxnir. Þegar ég kom heim að „Nesi“ spurði
ég Magnús bónda um þessa fugla og sagði hann mér, að þau liefðu
verpt þarna um vorið og ungað út, og mundu ungarnir vera þar i
móunum þótt ég hefði ekki orðið þeirra var. Síðan liafa þau kom-
ið á þennan stað árlega og verpt þar og ungað út. Vorið 1942 komu
svo tvenn hjón og settust þarna að, en heyrt hefi ég, að þá Iiafi
maður nokkur, sem var um stundarsakir þar á næsta hæ,
farið og skotið önnur hjónin. Mér þykir leitt, ef jjctta cr salt, því
það er illl lil þess að vita, að menn skuli ekki géta séð svona
skemmtilega og meinlausa landnema í friði, Iiegar þeir lcoma til
að prýða náttúruna í kring um þá. Það ætti ekki að líðast óátalið.
Þá er einnig branduglan búin að nema land í Skagafirði. Ég veit
fj’rir víst, að hún hefir árlega verpt í mýrunum vestan Vestari-
Héraðsvatna síðan 1930 og mun verpa mest í svonefndum Borgar-
skógum fyrir innan Sjávarborg, og líka viðár í mýrunum vestan
„Vatnanna“. Einnig mun bún verpa í Brimnesskógum auslan
Héraðsvatna. Sumarið 1910 var ég á ferð heim að Hólum og fór
um Brimnesskóg í bíl. Sá ég þá hvar ein fullorðin brandugla sat
þar á einum stað við veginn og fjórir ungar hjá henni, sem voru
nokkru minni. Ekki voru þær styggar, en þær virtust alveg hissa
að sjá bilinn og gláptu mjög á hann, en ekki flugu þær fyrr en bíll-
inn kom rétt að þeim og þá aðeins stultan spöl enda virtust ung-
arnir ekki vera orðnir vel fleygir, því þetta var í júlílok. Við stöðv-
uðum bilinn og gengum í áttina til þeirra, þar sem þær settusl,