Náttúrufræðingurinn - 1968, Qupperneq 46

40
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
hlaupi úr fjallinu sunnan Stóru-Tjarna. Ofan við þessa skriðu er
smávatn, Nýphólstjörn, mjög áþekk Hraunsvatni í Öxnadal. Leifar
þessarar skriðu sjást ekki í botni skarðsins, svo að annað hvort hefur
hún fallið á skriðjökul og hann borið efni skriðunnar með sér
til norðvesturs, eða hann hefur máð út öll merki eftir hana.
I Fnjóskadal, sunnan Skóga, eru sandhólar með vikursandi sem
aðalefni. Sams konar sandur er nokkru ofan við bæinn Veisusel
og á fleiri stöðum austan megin dalsins í svipaðri hæð. Ég hef
spurt athugula menn, sem unnið hafa með jarðýtum að vegagerð
og malarnámi í suðurhluta Fnjóskadals um það, hvort vikursands
verði vart þar. Þeir telja sig ekki hafa séð þess merki. Því hefur
mér dottið í hug, að Skjálfandafljót hafi borið vikursand þennan
frá Bárðardalsafrétt eða Ódáðahrauni til Fnjóskadals, sem þá mun
hafa verið hulinn stöðuvatni. Mestar líkur eru til, að á vissu tíma-
bili hafi samfellt stöðuvatn verið í Bárðardal, um Ljósavatnsskarð
og langs eftir Fnjóskadal með afrennsli um Flateyjardal.
Vatnsborðslínur þær, sem augljósastar eru ofan við Þverá í Dals-
mynni og austan megin Fnjóskadals, sjást í Dalsmynni norð-
vestur fyrir bæinn Skarð og suðaustur um Ljósavatnsskarð, þar sem
skriður hafa ekki eytt þeim. Þessi hnubrot sjást naumast, nema
hæfilegur snjór sé í hlíðum ljallanna.
Jarðfræðingar telja, að jökull í Eyjafirði hafi staðið gegn fram-
rás vatnsins um Dalsmynni á vissu tímabili, enda er það kunnugt
fyrirbæri á nútíma, við Vatnajökul og víðar.
Hins vegar verð ég að játa, að þessi tilgáta mín um eldgos í
Kinnarfelli seint á ísöld er ekki byggð á nægilegum atluigunum,
og þyrfti að rannsaka mörg atriði nánar, og til þess veljast þeir,
sem sérþekkingu hafa.