Samvinnan - 01.01.1938, Side 17

1. HEPTI
SAMVINNAN
íslenzkar byggingar
Bóndi á Norðurlandi er nú að draga að á sleðum
grjót, möl og sand í bæ og fjós, sem hann ætlar að
byggja næsta vor, eftir teikningu þeirri, sem hér er
sýnd, og Þórir Baldvinsson hefir gert.
Bærinn er eftir hinni nýju tízku, ein hæð, með tví-
steyptum steinveggjum. Aðalhlið er móti austri. Fjós-
ið er áfast íbúðarhúsinu, en nær skemmra fram á
hlaðið. Bæjardyr eru í kverkinni þar sem íbúðarhúsið
og fjósið mætast, en við hlið þess er vetrarinngangur
í fjósið, en sumardyr vestanmegin, móti fjallshlíðinni.
Forskyggni eru fyrir öllum dyrum, móti kulda. Enginn
beinn inngangur er úr fjósinu í bæinn, tíl þess að
verjast fjósloftinu inn í mannahíbýlin. Gluggar eru á
fjósinu, bæði móti austri og vestri, en ekki á norður-
vegg. Risið á fjósinu er ekki hátt, og snýr öfugt við
risið á íbúðarhúsinu, sem gerir bygginguna alla svip-
meiri. Gert er ráð fyrir, að sá rishalli, sem er á fjósinu
muni, með hæfilega miklu af lokanlegum strompum,
tryggja gegn raka.
Enginn kjallari er undir bænum, enda stendur hann
á hörðum mel. Sólar nýtur frá austri, suðri og vestri,
en fjósið hlífir móti norðri. Þegar komið er inn úr for-
skyggninu í fordyrið, er gengið til vinstri inn í for-
stofu með ofanljósi, en til hægri er lítill klefi með
handlaug og salerni. Undir austurhlið eru þrjú svefn-
111 Prn i" TfímT 1
ft E. fi. ! ! E 1 M M ! 3 fL f Í | M 1 II 1 1 1 a B. i
Grunnflötur
herbergi, nokkuð misstór. Fyrir suðurhlið er borð-
stofan, en í suðvesturhorni svefnherbergi, og til hliðar
við það baðklefi með kerlaug. Næst kemur stórt og
rúmgott eldhús, með glugga móti vestri. Þar er mið-
stöðvarofninn og þar er borðað hversdagslega, en
matur borinn til borðstofu, þegar meira er haft við.
Inn af búrinu eru nokkur smáherbergi, tvö við útvegg,
búrið og kornmatarklefi. Þá herbergi fyrir „hvítar
vörur“, skyr og mjólk og loks eldiviðarherbergi. Þá
hefir bænum öllum verið lýst. Ef gluggar væru ein-
faldir, en svo stórir sem hér er sýnt, þá myndu þeir
orsaka mikinn kulda. En ef þeir eru tvöfaldir, má
halda kuldanum úti, en hinsvegar nýtur sólin sín þá
fullkomlega, og sparar eldsneyti, auk annarra enn
dýrmætari kosta.
Eins og má sjá á myndum þeim, sem hér hafa verið
birtar, leita starfsmenn Búnaðarbankans, þeir sem
vinna að teikningum, stöðugt að nýjum og hentugri
fyrirmyndum. Og sú sem hér er sýnd, er bæði ein hin
'nýjasta og vafalaust ein hin bezta.
Framhlið mót austri
J. J.
semi safnsins, en það á ýmsa vildarmenn
hér á landi, er hafa styrkt það með bóka-
og blaðagjöfum. Er vonandi, að takast
megi að afla því fjár þannig, að það geti
keypt íslenzkar bækur jafnóðum og þær
koma út, auk þess sem smám saman sé
hægt að fylla upp í þau skörð, sem fyrir
eru.
Þegar safnið var keypt, voru í því ýms-
ar gamlar bækur, er prentaðar voru í
hinum fyrstu prentsmiðjum landsins.
Mikið er af bókum prentuðum á Hólum,
en ekki nein af Núpufellsbókunum. Meðal
Hólabóka mætti nefna Vísnabók Guð-
brands biskups, Nokkur ljóðmæli Þorláks
Þórarinssonar, Vídalínspostillu, Passíu-
sálma og margt fleira. Einnig mætti geta
þess, að safnið hefir nýlega keypt eintak
af Þorláksbiblíu í Englandi.
í safninu eru einnig bækur prentaðar í
Skálholti og Hrappsey, en sérstaklega ber
þó mikið á bókum frá prentsmiðjunum í
Leirárgörðum og Viðey. Mun Bogi hafa
hlotið flestar þeirra að erfðum frá frænd-
um sínum.
Þar er auðvitað að finna öll hin helztu
tímarit, sem prentuð hafa verið á íslenzku,
t. d. Lærdómslistafélagsrit, Skírnir, Ný
félagsrit, Eimreiðin, Andvari, Iðunn o. s.
frv. Af eldri bókum er einnig dálítið, en í
þeim eru því miður skörð, sem erfitt eða
jafnvel ómögulegt verður að fylla. Aftur
vantar lítið í nýrri blöðin, og dagblöðin
eru þar heil, a. m. k. frá því að safnið
fluttist til Englands.
Safnið reynir að fylgjast eins vel með í
kaupum á nútímabókmenntum vorum og
fjárhagur þess leyfir, og á það þegar orðið
allmikið af nýjum bókum, en þó vantar
töluvert á, að hægt sé að fá allt, sem út
kemur. Ýmsir menn hér á landi hafa
skilið, hvílíka þýðingu safn eins og þetta
getur haft fyrir okkur íslendinga, og hafa
sent því að gjöf bækur og rit, sem þeir
hafa gefið út. Þá hafa ýmsar stofnanir
einnig sent rit sín, og Alþingi og ríkis-
stjórn hafa sent því Alþingistíðindin og
Stj órnartíðindin.
Auk þessa, sem að ofan getur, hefir
safnið auðvitað keypt ljósmyndaútgáfurn-
13