Samvinnan - 01.05.1947, Qupperneq 14

ÓTT ástandið í dag sé þannig bágborið og
hætturnar séu við hvert fótmál, er þó ekki
hægt að segja, að öll framtíðin sé hulin
<>heilla;.'kýjum. Fyrir stríðið ntunaði minnstu
að ver/lunarjöfnuður landsins væri liagstæð-
ur. Grikkir seldu þá olíur, ávexti, málma og
t<>bak úr landi fyrir mikið fé. Amerískir sér-
íræðingar telja, að liægt sé að tvöfalda fyrir-
stríðsframleiðsluna með nýtí/ku vélanotkun í
iðnaðinum og hagnýtari aðferðum. Aðeins
einn þriðji hluti landsins er þó ræktanlegt
land og innan við 10% af þjóðinni eru starf-
andi í iðnaðinum. Þá cr þess vænzt, að er
timar líða, muni þeir fjölmiirgu Grikkir, sem
hafa flutzt úr landi og hafa m.argir hverjir
eignast fé erlemlis, koma heim aftur með fjár-
magn sitt. Bændur og verzlunarmenn, sem
hafa safnað gullpeningum og liggja með þá,
eru líklegir til jjess að veita þcim aftur út i
viðskiptalílið og með endurreisn samgöngu-
og iðnaðarkerfisins, má svo fara, að löngunin
til j>ess að starfa og verða að liði eigi eftir að
dafna hjá grísku þjóðinni, en j>essi löngun er
nú eins og blaktandi skar. En hún verður að
lifna og Ijóma, ef Grikkland á að geta staðið
á eigin fótum í framtíðinni. (Lauslega þýtt).
ÞEIR GRAFA ÞAtt ÚR IttRU VI
JARÐAR, SEM ER GUT.I f
DÝRMÆTARA.
{Frumhald af bls. S)
i ]>essa ;i11. en strax að ]>\ í loknu var
þráðttrinn tekinn upp á ný. Brezkir
kolanámtunenn áttu sinn þátt í sigri
X’erkamannallokksins í kosningunum
1940. ()g's\o kom þjóðnvtingin og síð-
an koIakrej>pan á síðastliðnum vetri.
Hún ojmaði augti hre/.ku þjóðarinnar
<>g timlieimsins á mikilvægi þessarar
atvinnugreinar. Hún hafði í för með
,sér nokkra stelnubreytingu gagnxart
námu\ innslunni. Xú er unnið að ]>\ í
að msa þennan iðnað \ ið sem mest af
skuggahliðunum og skajra það við-
ltorf, að námumaðurinn geti vel hugs-
að sér. að sonurinn taki við af loðurn-
um í námunni. Ríkið hefur nú sett
sér ]>að markmið, að gera allan námu-
reksturinn að nýtí/kulegri atvinnu-
grein. þar sem vélarnar verða látnar
hera þyngstu hyrðarnar. XTrkamönn-
unttm ertt hoðin hetri kjtör, og aðstaða
þeirra. <>11 á yfirhorði jarðar er gerð
miklttm mtin ákjósanlegri en áður
\ ar. Með þessutn hætti hefur þjóðnýt-
ingin þegar hlásið nýjum lífsanda í
nasir þessa formyrk\aða atvinnuvegar
<>g drepið á dreif tilhreytingarleysinu
og vonleysinu, sem einkenndi hrezka
námumenn fyrir 10 árum. Verka-
Jattnin ertt nú mun lífvænlegri en þau
voru þá. Þá þótti námuverkamaður-
inn fullsæmdur af 12 shillingum á
viku. Xú fær ltann 30, en þess er þá
14
jafnframt að geta, að dýrtíð hefur
attki/t, en þó er um verulegar kjara-
hietur að ræða. Xú ertt vandræðin
mest þatt, að í Bretlandi í dag er svo
lítid h;egt að f;t fyrir peningana. Siunir
námttv'erkamenn \ inna sér fyrir allt að
t<>ff sterlingspundum ;t viktt.-og margt
hefur verið gert til }>ess að ltalda dvr-
tíðinni í námuhæjunum í skeljum og
gela náinumönnum kost ;t hetra viður-
va-ri en öðrum landsmönnum. F.n eigi
að síður ertt flestir lilutir nattmlega
,'kammtaðir. og .peningarnir einir
hoða litla aukningu lífsþæginda. En
þeir ertt ]><> hoðheri annars, sent \ar
fáséð í námuhæjunum fyrir 10 árum,
en ]>að \ar hjartsvni og trú á framtíð-
ina. l’;í sé>ttu námumennirnir í hratt-
artn. Verkamannaflokkttrinn og kauj>-
félögin studdu þá. Sam\innufélögin
hala ævinlega átt góða stttðningsmenn
í námiihæjunum, og þatt hala stutt
menningarlega framlör í iðnaðinum.
A þessum vettvang töldu hre/.ku sam-
vinnumennirnir hentast, að ríkið léti
til sín taka, þótt þeir \æru ekki ;tl-
mennt fylgjandi ríkisrekstri. En nú er
stríðinu lokið og þjóðnýtingin orðin
veruleiki.
Xtt eru verkamannaklúhhar í hverj-
ttm námtthæ. Þar hittastvinnufélagarn-
ir að starfsdegi lokniun og spjalla tim
landsins gagn og nauðsynjar yfir einni
hjórkolltt. Koninn þeirra er einnig
ætlaður samastaður þar. Þær hala líka
gaman af því að sj>jalla. A þesstun stöð-
um er einnig aðstaða til leikja <>g lær-
dóms. Og nti hefttr \'erkamannastjórn-
in halið djarla tilraun. Hún hefur inn-
leitt fimm daga vinnuviku í námttiðn-
aðinutn. Þar með hefttr luin lýst skiln-
ingi sínum á orðttm verkamannsins,'
sem sa<>'ði, að hann lifði alltaf í
dinnnu. Xámuiðnaðttrinn er sérstæð-
ur. Með fimm daga vikunni er'stuðlað
að ]>\ í að gera námuvinnsluna ef'tir-
sóknarverðari en lnin hefttr verið, <>g
jafnlramt hefttr stjórnin minn/.t þess,
að allt fram til síðustu mánaða hafa
fjarvistir verkamanna frá vinnu \erið
allt að 10 % í námunum. Með fnnm
daga vikttnni er unnið gegn þessu. Sá.
sent mætir alla finnn dágana, fær sex
daga kauj>, en sá, sem er fjarverandi
einn dag fimm daga vikunríar, fær
ekki nema fjögurra daga kaup. Þannig
hefur það gerzt, að afköst finnn daga
vikunnar hafa orðið meiri etr ltinnar
götnlu sex daga vinnuviku.
E.X þótt allri tækni sé heitt og h’i-
\ænleg kjör í hoði, reynist þ°
erfitt að fá nógu marga menn til ]>úss
að helga sig lífinu í undirgönguiiuin-
A mikltt \eltur fyrir framtíð Bret-
lands — <>g EA rtVpu allrar — að þáð tak-
ist, en enginn, sem hefur gist hrezka
kolanámu, getur gert sér í hugarlund.
að nvtí/ktt \élatækni, fríðindi og ha'tt
aðhtið geti gert óvistlegustu atvi'nntt-
grein landsins aðlaðandi. Til ]>ess ]>ai ‘
einnig óeigingirni og þegnskaj>. I'-11
]>ar er komið að sterkustu hlið hins
hre/.ka skajalvnclis. Þess vegna er ekkt
éilíklegt, að n;tmu\innsktn eigi mikla
itj>]>gangstíma fyrir höndttm og hre/ka
]>j<>ðin hjarta framtíð, þrátt fyrir að-
steðjandi erfiðleika. * H. Sn.
SAMBANDIÐ STYÐUR TÆKNI-
LEGA ÞRÓUN ATVINNULÍFEIN
(Framhald af bls. 5)
aðal\ éla\ erkstæðis í samhandi \ ið vél-
smiðjtina, en ]>ar er þegar starlr.t'kt
smurningsstöð fvrir hifreiðar. Er í ráðt
að Samhandið hafi um ]>etta samvinm1
við samvinnufélag hifreiðarstjóra 1
Reykjavík, ..Hreyfil". Bygging ]>essa
\erkstæðis mttn hefjast í sumar.
Með kaujaunum á Jötni hafa sain-
\ innufélögin jafnfrantt fengið í ]>j<>!1'
ustu sína álitlegan hé>p fagmanna. sein
starfa nnin þar framvegis að jtein1
verkefríum, sem fyrirtækið tekur að
sér og til Ieiðheininga lyrir samhands-
félögin tim uppsetningu og meðlerð
\éla og annað það, er miklu niáh
.-.kijnir um notkun véla, titvegun ny'ia
o. s. fr\ . Þegar \ inna 30 menn hja
fvrirtækinu. Er augljé>st, að ]>eim
hefur mikla þýðingu og hætir 111
hrýnni þörf.
Með kaupunum á Jötni hefur Satn-
handið skapað sér aðstöðu til J>ess a<
ltafa áfram forustu í tæknilegri uplJ'
hyggingu í þýðingarmikluin atvinnn-
greinum landsmanna. í ]>essum Iratn-
kvæmdum ertt og lólgnir miklir niö.í11'
leikar til þess að efla og attka sa'11'
\ innustarfið og færa það út á ný svið-
jafnframt ]>\ í. sem þær sk;t]>a kauplC'
lögunum og viðskiptamiinnum ]>ellia
aukið öryggi.
Þessar framk\æmdir munu þ'1
verða taldar hinar merkustu í hop1
samvinnumanna og í samræmi 'li')
mjög aukinn almennan áhuga ly111
hættri tækni og aðstöðu í atvinnulíb
inu.