Samvinnan - 01.05.1950, Blaðsíða 31

á eftir eiga þau að líta á sig sem
karl og konu — pilt og stúlku, — en
ekki á undan.
Sú fjölskylda, sem hossar synin-
um á kostnað dótturinnar, móðirin,
sem sífellt kvartar undan því, hve
erfitt sé að vera kona, faðirinn, sem
segir of margt um heimskulegt útlit
kvenhatta, lélega hæfileika kon-
unnar til að aka bíl, lítið vit henn-
ar á fjármálum o. s. frv., — er lítill
styrkur fyrir litla, uppvaxandi
stúlku. Og það er heldur ekki til
bóta fyrir uppvaxandi son.
Það er rangt að tala um „yfir-
burði“ annars kynsins. Þjóðfélagið
þarfnast minna af spjalli, sem er á
þessa leið: „Það er yndislegt að
vera kona, en glæsilegt að vera
karlmaður.“ Nær er að segja hið
einfaldara og sannara: „Eg er glað-
ur yfir því að vera það, sem eg er,
og það er dásamlegt að lifa.“
Með þessu spjalli og þessum ráð-
leggingum er enn ein ábyrgðar-
skyldan brýnd fyrir foreldrum. En
það er ástæðulaust að hafa miklar
áhyggjur af því og fullkomnunar
þarf ekki að krefjast af neinum. Ef
móðirin er hamingjusöm með sitt
hlutskipti, leiðir það af sjálfu sér,
að dóttirin fær fljótt þá hugmynd,
að það hljóti að vera skemmtilegt,
að vera eins og mamma.
■VTeRTU ÞÚ SJÁLFUR ', er
•)•) ’ giundvallar-boðorðið. Ungl-
ingar þurfa að skilja fólkið sem
einstaklinga og persónuleika, sem
hafa sínar skoðanir á hlutunum,
mismunandi smekk og þarfir. Hér
þarf ekki móður, sem ekki hefur
áhuga fyrir neinu, sem gerizt utan
heimilisins, og heldur sig heima
alla daga. Húsmóðirin á ekki að
vera þjónustustúlka allra heimilis-
manna né hlýða hverri bendingu
þeirra og kalli. Unglingarnir skilja
þetta bezt, ef móðirin hefur nokkur
áhugamál utan heimilisins. Gleði
og léttleiki eiga heima innan heim-
ilisins. Að grípa í spil, ráðgera að
kaupa nýjan hatt og ýmislegt ann-
að smálegt getur þýtt aukna ham-
ingju fyrir alla heimilismenn. Og
það er enginn efi á því, að húsmóð-
urstarfið vel rækt er mikið starf og
vandasamt, og það er þess verði, að
inna það vel af liendi.
EINS OG FYRR SEGIR, er mest
um vert að unglingarnir luigsi
um sjálfa sig sem einstaklinga og
persónuleika fyrst, en pilt eða
stúlku á eftir. En það er líka áríð-
andi að litla stúlkan eigi skemmti-
lega daga, eftir því sem við verður
komið, og skemmtilegheitin þurfa
ekki endilega að vera innvafin í
orð. Bros, hlýtt handtak, áhugi fyrir
því, sem hún hefur að segja, aðstoð
— allt þetta bendir til þess, að mað-
ur láti sér annt um hana og sé sam-
þykkur því, hvernig hún er.
Vináttu- og samstarfstilfinning í
milli móður og dóttur getur haft
mikla þýðingu. Margt getur stofnað
slíkt samband. Nefna má t. d. að
leyfa dótturinni að taka þátt í
heimilisstörfunum meðan hún er á
þeim aldri, að henni finnst það
leikur fremur en starf, spjall um
bernsku móðurinnar, fara í búðir
saman og rabba um hvers vegna
einn hlutur er betri kaup en annar,
tillögur og aðstoð í fyrirætlunum
dótturinnar o. s. frv. Allt eru þetta
smáatriði, en geta samt stofnað hið
einlæga vináttu- og félagasamband.
En faðirinn hefur líka miklu
hlutverki að gegna. Ást hans, félags-
skapur hans, áhugi hans og sam-
þykki eru mikil nauðsyn við hvert
fótmál á þroskabrautinni. Ef hann
lætur dóttur sína finna, að hún sé
mikilsvirði í augum hans og hún
hafi hlutverki að gegna í lífinu, og
vill hjálpa henni til þess að gegna
því, mun hún líta á afstöðu hans
sem afstöðu karlmanna til kvenna
yfirleitt. En ef hann gerir lítið úr
hæfileikum konunnar í tíma og
ótíma er hætt við að með dóttur-
inni þróist minnimáttarkennd —
óánægja með sjálfa sig og sitt hlut-
skipti í lífinu. Slík tilfinning verð-
ur ekki upprætt með skjótum hætti
og hún kann að bera ávöxt með
næstu kynslóð.
SVIPIR SAMTÍÐARMANNA.
(Framhald af bls. 29)
sökunum. Hann varði sig og frelsi Frakk-
lands svo glæsilega, að stjórnin varð ótta-
slegin, lét málið falla niður, en sendi Blum
til Þýzkalands, þar sem hann var sendur til
hinna illræmdu Buchenwald-fangabúða.
T FANGABÚÐUNUM skrifaði Blum bók,
sem hefur þótt æði merkileg. Heitir hún
Fyrir allt mannkynið. Þar segir Blum m. a.:
„Kynslóð mín hefur brugðizt hlutverki sínu."
Telur hann aðalmistök kynslóðar sinnar
vera þau, að hún hafi vanmetið einræðisöflin
og hafi af hjartans einfeldni trúað á þann
ómöguleika, að lýðræðið og stríðsæsandi of-
ríkisöfl gætu þróazt samhliða í friði og ró í
einu og sama þjóðfélaginu.
Léon Blum skrifaði líka aðrar bækur. Eitt
af fyrstu verkum hans voru latnesk ljóð. Þá
skrifaði hann einnig bók um Stendahl og
bók um hjónabandið, þar sem því var m. a.
haldið fram, að konur, engu síður en karlar,
ættu að njóta kynferðilegra ásta áður en þær
giftust.
Bækur Laskis voru langtum fleiri og yfir-
leitt áhrifaríkari en bækur Blum. Alls skrif-
aði Laski um 25 bækur. Flestar þeirra eru
um sögu, hagfræði og þjóðskipulagsfræði. Á
meðal frægustu bóka hans eru The Problem
of Sovereignity (1917), Authority in the
Modern State (1919), Communism (1927),
Democracy in Crisis (1933), Parliamentary
Government in England (1938), The Ameri-
can Presidency (1940), Marx and To-day
(1943), Faith, Reason and Civilization (1944),
Will Planning Restore Freedomf (1944).
HAROLD J. LASKI sagði eitt sinn við
rithöfund, sem ætlaði að skrifa ævisögu
hans:
„Eg held það sé ekkert, sem vert er að
segja um mig annað en það, að eg er heið-
arlegur og mig langar til að sjá siðmenntaðan
heim áður en ég dey.“
Það má fullyrða, að Léon Blum muni hafa
borið sömu þrá í brjósti og Harold J. Laski
hvað snerti löngunina til að sjá friðsaman
og siðmenntaðan heim. En það má líka full-
yrða, að hvorugum þeirra auðnaðist að sjá
slíkan heim áður en þeir féllu frá.
SKAK.
(Fraynhald af bls. 26)
keppnin í taflinu ætti að geta orðið
mikið aðdráttarafl fyrir unglingana.
Skákeinvígi milli skóla ættu t. d. að
vera reglulegur þáttur skólastarfsins.
Slíkt mundi leiða fram á sjónarsviðið
mörg ágæt skákmannaefni. Og ein-
hvern tíma gæti komið að því, að
Mikhail Botvinnik hinn rússneski
ætti hendur sínar og titil að verja
fyrir einhverjum, sem fyrst hefði
hugsað alvarlega um skák á skólaár-
um sínum.
(Lauslega þýtt og endursagt; stytt).
31