Samvinnan - 01.06.1950, Síða 3

í leit að markaði í auðugasta landi heims

Samvinnan ræðir við bandaríska sérfræðinga um
markaðsmöguleika íslands vestan hafs.
EINN þáttur hins merkilega efna-
hagslega samstarfs Vestur-Evrópu-
ríkjanna og Bandaríkjanna er hin svo-
kallaða tæknilega aðstoð. Upp úr
styrjaldarlokunum hófu Bandaríkja-
menn að leggja fram gífurlegt fjár-
magn til þess að gera lýðræðisríkjum
Evrópu mögulegt að rísa á legg á ný
efnahagslega. Fyrir aðgerðir Marshall
áætlunarinnar var hungurvofunni
bægt frá dyrum milljóna manna. Og
fyrir endurreisn iðnaðar og fram-
leiðslu var vonleysinu stökkt á flótta.
Menn sáu aftur hilla undir sæmilegt
efnalegt öryggi eftir hrunadans heims-
styrjaldarinnar, án þess að hinu póli-
tíska lýðræði og frelsi væri fórnað
fyrir brauð. Nú er það kunnugt, að
Bandaríkjamenn eru þjóða fremstir í
verklegri og tæknilegri kunnáttu.
Evrópumenn, sem ekki vissu það áð-
ur, þreifuðu á því á stríðsárunum.
Með tilliti til þessarar staðreyndar var
ákveðið, að einn þáttur Marshall-sam-
starfsins skyldi vera tæknileg aðstoð
Bandaríkjanna í sambandi við við-
reisn atvinnulífsins. Allar samstarfs-
þjóðirnar hafa notað sér þetta og í
vaxandi mæli. Bandarískir sérfræðing-
ar í margs konar framleiðslugreinum
hafa heimsótt þátttökuríkin, kennt
meðferð véla og verkfæra, innleitt
nýjar framleiðsluaðferðir og yfirleitt
unnið að því að beina vinnuafli og
vélum að hagnýtari vinnubrögðum.
Þá hafa ýmsir sérfræðingar Evrópu-
ríkjanna ferðazt til Bandaríkjanna og
kynnt sér vinnubrögð þar heima fyrir.
Verkamenn, iðnaðarmenn, bændur og
fleiri starfshópar hafa einnig farið
vestur um haf. Nefna má til dæmis,
að í sumar dvelur allstór hópur ungra
hollenzkra bænda á búgörðum víðs
vegar um Bandaríkin og kynnir sér
ameríska búnaðarhætti og vélamenn-
ingu Bandaríkjamanna í landbúnaði,
með raunhæfu starfi á fyrirmyndarbú-
göðum. Vafalaust læra þeir margt nyt-
samlegt, og landbúnaður heimalands-
ins uppsker ávöxtinn, er tímar líða.
Hér er um mjög merkilega starfsemi
að ræða, sem of lítill gaumur Irefur
verið gefinn hér á landi að því er virð-
ist. Hér er um að ræða einstætt tæki-
færi til þess að flýta tæknilegri fram-
för, fyrir góðvilja og aðstoð vinveittr-
ar, erlendrar þjóðar, sem skarar fram
úr í verklegri kunnáttu.
ÓTT lítið hafi verið rætt og ritað
um þennan þátt Marshall-sam-
starfsins opinberlega fram til þessa,
virðist augljóst, að vaxandi áhugi er
fyrir honum hér á landi. Gleggsta
dæmið um það er heimsókn banda-
rískra sérfræðinga í fiskiðnaðarmálum
í apríl og maí sl., og umtal það, sem
ábendingar þeirra og tillögur hafa
vakið. Það var fyrir forgöngu íslenzku
ríkisstjórnarinnar, að menn þessir
komu til landsins. Samband ísl. sam-
vinnufélaga og Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna báru kostnaðinn af dvöl
þeirra hér, en Marshall-stofnunin
greiddi dollarakostnað. Þessir menn
ferðuðust um Suðurland og hluta
Vesturlands, til Eyjafjarðar og Siglu-
fjarðar, og kynntu sér hraðfrystihús
og fiskverkun íslendinga. Munu þeir
að förinni lokinni gefa íslenzku ríkis-
stjórninni skýrslu og segja álit sitt á
tækni og vinnubrögðum hér á landi
og bera fram tillögur til úrbóta á því,
sem miður fer.
EGAR hinir bandarísku sérfræð-
ingar voru á ferð um Eyjafjörð,
notaði tíðindamaður Samvinnunnar
tækifærið til þess að spjalla við þá og
ferðast með þeim á milli eyfirzku ver-
stöðvanna og sjá þá að athugunum og
starfi. Má af þessum viðtölum gera
sér nokkra lnigmynd um, hvert verð-
ur yfirbragð skýrslu þeirrar, sem þeir
munu gefa íslenzkum stjórnarvöldum,
enda þótt aðeins sé um lauslega yfir-
3