Samvinnan - 01.06.1950, Blaðsíða 5

þau saman, ef kapp væri lagt á það.
Þá er augljóst, að meðhöndluninni á
fiskinum er víða ábótavant, svo og
hreinlegri meðferð hans. Það er t. d.
skemmd á fiskinum, að stinga hann í
búkinn. Bandarísku sérfræðingarnir
sáu slík vinnubrögð allvíða í verstöðv-
um, enda þótt þetta sé bannað í reglu-
gerðum íslenzka fiskimatsins. Allt of
víða virðast menn gleyma því, að fisk-
urinn er matvæli, og ber að fara með
hann sem matvæli. T. d. varast að
hrúga honum á óhrein vinnugólf, eða
ösla á stígvélum beint af götunni inn
í fiskhrúgur. Hvers vegna ekki að nota
jafnan vinnuborð? Fleira af þessu tagi
mætti nefna.
Hagnýt vinnubrögð lækka
framleiðslukostnaðinn.
Framleiðslukostnaðurinn á íslandi
er hár, og það er vitaskuld mikils um
vert fyrir íslenzka framleiðendur að
halda þessum kostnaði í hófi, ella
verða þeir ekki samkeppnisfærir um
verð á erlendum mörkuðum. Þegar
vinnukostnaður er orðinn eins stór
liður framleiðslukostnaðarins og er
hér á landi, gefur það að skilja, hverja
þýðingu hagnýt vinnubrögð hafa á
þessum vettvangi. Bera íslendingar
litla virðingu fyrir baki verkamanns-
ins? Það virtist hinum útlendu áhorf-
endum hér alláberandi. Verkamaður
beygir sig niður undir gólf og grípur
fisk til afhausunar, fleygir honum síð-
an aftur á gólfið, í aðra hrúgu. Þar
stendur félagi hans, verður að beygja
sig niður undir gólf og gn'pa fiskinn
og koma honum upp á flatningsborð-
ið. Þarna er augljóslega hentugra að
nota hallandi vinnuborð, sem eru ein-
föld að gerð og kosta ekki mikið. Ó-
þarft erfiði rýrir afköst mannsins, fá-
ein óþörf skref, sem verkamaðurinn
þarf að taka á degi hverjum, verða
orðin að rnörgum kílómetrum að ári,
og slíkt kostar peninga.
Þannig mætti lengi telja.
Markaðsleit og sölumennska.
Enda þótt unnt reyndist að fram-
leiða hér á landi hraðfrystan fisk í
stórum stíl til útflutnings á Banda-
ríkjamarkað, og tryggt væri að fiskur-
inn væri að öllu leyti samkvæmt kröf-
um þessa kröfuharða markaðs, er allt
málið ekki þar með endanlega leyst.
Aður en íslenzki fiskurinn getur rutt
sér braut inn á markaðinn, þarf að
vinna mikið starf að markaðsleit og
sölumennsku í markaðslandinu. ís-
lendingar eiga þar enn að mestu leyti
ónumið land. En það var ekki hlut-
verk hinna bandarísku sérfræðinga að
leggja á ráðin um þau atriði.
í sambandi við þessi mál öll bentu
þeir á þá staðreynd, að það hlýtur að
vera viðsjárvert fyrir íslenzku þjóðina
að byggja útflutningsverzlun sína svo
að segja algjörlega á einni atvinnu-
grein, þ. e. fiskveiðunum. Meira en
90% af útflutningsverðmæti lands-
manna á árinu 1949 var fiskafurðir.
Töldu þeir því sjálfsagt, að kapp yrði
lagt á að auka fjölbreytni atvinnulífs-
ins, jafnframt því, sem reynt yrði að
gera íslenzkar fiskafurðir þannig úr
garði, að þær væru jafnan taldar
fremstar á hinum ýmsu mörkuðum,
sem íslendingar hafa möguleika til að
verzla á.
HÉR hefur verið greint lauslega frá
aðalefni þess, sem Samvinnan
ræddi við þessa góðu bandarísku gesti
á ferð þeirra milli verstöðvanna við
Eyjafjörð. Ábendingar þeirra vöktu
athygli útvegsmanna, útflytjenda og
almennings. Landsmönnum er það
Ijósara nú en oftast áður, hverja meg-
inþýðingu öruggir erlendir markaðir
hafa fyrir afkomu og líf þjóðarinnar.
íslendinga bíður það verkefni, að afla
sér þessara öruggu markaða og treysta
þannig lífsafkomu sína. Umræður um
leiðir að þessu marki eru því nauð-
synlegar. Þær beina athyglinni að
meginverkefninu, og þetta meginverk-
efni rná ekki hverfa í skuggann fyrir
togstreitunni hér innanlands. Ef sú
verður raunin á, er þjóðin í nriklum
háska stödd.
Að þessu leyti var blátt áfram upp-
örvandi að ræða við liina erlendu
gesti. Þeir sáu möguleika til franr-
leiðslu víða og voru ekki haldnir
þeirri svartsýni, sem virðist hafa kom-
ið í stað hinnar óhóflegu bjartsýni
stríðsáranna í hug landsmanna, sér-
staklega eftir að markaðsörðugleikar
og þrengingar ýfirstandandi árs tóku
að kreppa að. í þessum efnum voru
þeir vitaskuld aðeins leikmenn — en
leikmenn með hið glögga „business“-
auga Bandaríkjamannsins. — Þeim
fannst ísland t. d. stórfenglegt ferða-
mannaland og bentu á, að milljónir
Bandaríkjamanna fara árlega úr landi
og eyða stórfé með erlendum þjóðurn.
Þeim fannst ísland í sannleika rnögu-
leikanna land, og það var uppörvandi
að hlusta á það.
íslenzk verstöð: vélbátar við bryggju i vaxandi útgerðarbce,
Dalvik við Eyjafjörð.
Ljósm. H. Sn.
5