Samvinnan - 01.06.1950, Page 23

KONURNAR OG SAMVINNAN
Jafnrétti kvenna og karla

Frœgar konur r \
á kvenrétt-
indaráðstefn-
unni i Lake
Success. Talið
frá vinstri:
Dorothy Ken-
yon, dómari,
U.S.A.; frú
Lakshimi Me-
non, Indlandi,
og frú Ruth
Tomlinson frá
Englandi.
Kvenréttindahreyfing-
IN á sér orðið langa sögu, bæði
hér á landi og erlendis. Á síðari
öldum liafa víða um heim verið
uppi kvenskörungar, sem hafa and-
mælt því óréttlæti, að karlar njóti
ýmissa þjóðfélagsréttinda fram yfir
konur. Til að vinna máli sínu fylgi
og koma því á framfæri, stofnuðu
konur félög, hin svonefndu kven-
réttindafélög, sem háð hafa langa
og stranga baráttu. Félög þessi hafa
víða unnið merkileg störf; þau hafa
stöðugt unnið á og eru enn að
vinna á.
Sem dæmi um árangur kvenrétt-
indabaráttunnar má nefna það, að
fyrir fyrri heimsstyrjöldina höfðu
konur kosningarrétt í aðeins fjór-
um löndum heims, þ. e. Ástralíu,
Nýja Sjálandi, Finnlandi og Nor-
egi. í lok styrjaldarinnar 1918,
höfðu konur kosningarétt í eftir-
töldum löndum: Kanada, Dan-
mörku, Bandaríkjunum, Hvíta
Rússlandi, írlandi, íslandi, Sovét-
Rússlandi, Stóra Bretlandi og Ukra-
inu, og í dag hafa konur kosningar-
rétt í 51 landi.
En það er fleira en stjórnmála-
legt jafnrétti, sem kvenréttinda-
hreyfingin hefur látið sig varða.
Efnahagslegt jafnrétti karla og
kvenna er eitt af stærstu baráttu-
málum kvenréttindahreyfingarinn-
ar um heim allan í dag.
Nýlega var á það minnst á ráð-
stefnu Verkamálastofnunarinnar
(I. L. O.jí Geneva, að æskilegt væri,
að stofnunin beitti sér fyrir því, að
samin yrði alþjóðalöggjöf, sem þjóð-
ir S. Þ. myndu taka upp. Með þeirri
löggjöf átti að tryggja konum fyllsta
efnahags-jafnrétti á við karla.
„Sömu laun fyrir sömu vinnu,“
átti að verða að veruleika samkvæmt
þessum tillögum.
FULLTRÚAR 11 landa: Belg-
íu, Chile, Cuba, Tékkó-
slóvakíu, Frakklands, Israel, Mexi-
co, Filippseyja, Póllands og Austur-
ríkis, lögðu til, að Verkamálastofn-
unin kynnti sér rækilega stöðu
kvenna hjá ýmsum þjóðum heims
og undirbyggi alþjóðalög um jafn-
rétti karla og kvenna, ef ástæða
þætti til. Önnur lönd töldu æski-
legt, að slík rannsókn færi fram,
en töldu hins vegar ótímabært, að
alþjóðalög yrðu sett um þetta efni.
Af því, sem að framan segir má
að nokkru ráða, hver áhrif kven-
réttindahreyfingin hefur haft í
heiminum. Nú þykir það víðast
sjálfsagt, að konur hafi stjórnmála-
legt jafnrétti við karlmenn, og svo
mikill skriður er kominn á barátt-
una fyrir efnahagslegu jafnrétti, að
líklegt er, að ekki líði langt þar til
sömu laun verði greidd fyrir sömu
vinnu.
Það er verið að stíga stórt skref
í kvenréttindamálum um þessar
mundir. Sameinuðu þjóðirnar hafa
kallað saman sérstaka kvenréttinda-
ráðstefnu, og hóf ráðstefnan störf
í Lake Success þ. 8. maí s. 1. Hlut-
verk þessarar ráðstefnu, sem konur
frá flestum menningarlöndum
heims sækja, verður að rannsaka
eftirfarandi:
(1) Breytingu refsilöggjafar við
konur, (2) eignarrétt giftra kvenna,
(3) stjórnmálalegan rétt kvenna, (4)
þjóðernisrétt giftra kvenna, (5)
starfsemi kvenna innan S. Þ., (6)
sömu laun fyrir sömu vinnu, (7)
stöðu kvenna innan verndarsvæða
og meðal ósjálfstæðra þjóða, (8)
hvern þátt konur geti tekið í iðn-
menntun frumstæðra þjóða.
Það er ekki að efa, að ýmislegt
gott muni af þessari ráðstefnu leiða,
og konur um allan heim fagna því,
að málefni þeirra eru nú tekin
fyrir á jafn virðulegum stað og hjá
Sameinuðu þjóðunum. Fyrsta skref-
ið í áttina til fyllsta jafnréttis, er
að kynna sér það misrétti, sem á
sér stað. Að svo búnu þarf að kynna
það öðrum, og úr því fer að verða
tímabært, að gera raunhæfar og rök-
studdar tillögur til úrbóta. Það er
einmitt þetta, sem kvenréttinda-
ráðstefnan mun gera.
NORSKU KVENNAGILDIN
Innan norsku kaupfélaganna
starfa 184 kvennagildi, sem síðan
mynda samvinnusamband kvenna.
(Norges Kooperative Kvinnefor-
bund). Tilgangur gildanna er: ,,Að
auka félagsmannatölu kaupfélag-
anna, vinna að útbreiðslu sam-
vinnuhugsjónarinnar og kynningu
á starfsaðferðum hennar og stefnu-
miðum, með fyrirlestrum, út-
breiðslufundum og samvinnu við
önnur kvenfélög, til þess að hafa á
þann hátt áhrif á viðhorf þeirra,“
■eins og segir í nýlegri frásögn af
þessari starfsemi í norska samvinnu-
blaðinu.
23