Samvinnan - 01.06.1950, Blaðsíða 24

FORELDRAR OG BÖRN
Vandamál vandræðabarnsins
Sjö ára snáði kemur kjökrandi
heim, með skrámu á enninu.
Nýja hvellhettubyssan lians er horf-
in. Hann segist hafa týnt henni. En
mamma veit betur: „Það er auð-
vitað strákskömmin í nágrannahús-
inu,“ segir hún. „Þú mátt alls ekki
leika þér við hann. Það er marg-
búið að banna þér það.“ En við
hvern á hann þá að leika sér? hugs-
ar hún með sjálfri sér.
Þessi vandi, að búa nteð börnum
nágrannans, — ekki aðeins þeirn,
sem eru ágeng, heldur og hinum,
sem láta eins og kjánar, hrína og
væla af engu, — er eilífur í uppeld-
inu. Um þessi mál er fjallað á for-
eldrafundum og í barnaverndarfé-
lögum og þó oftast heima fyrir, þar
sem málið er á dagskrá vikulega.
„Hvað á maður að gera við svona
börn?“ spurði sárreið móðir á ein-
geta alls ekki skipt sér af því,
hvernig nágrannarnir ala upp börn
sín. En þar með er ekki sagt, að
óviðkomandi fólk geti ekki hjálpað
börnunum á erfiðleikatímabilum
þeirra. Fyrsta skrefið til þess er að
læra „tungumál liegðunarinnar",
segir prófessorinn. Drengurinn, er
vill kúga önnur börn, barnið, sem
hangir í pilsum móður sinnar,
barnið, sem er alltaf að leika og
sýnast, barnið, sem nagar neglurnar
eða togar í hár annarra barna, er
að segja okkur aévisögu sína á sinn
liátt. Segja frá sjálfu sér. A eins,
tveggja, þriggja, fjögra og fimm ára
aldrinum getur lífið virzt óblítt,
harðhent og vondauft í augurn
barnsins. Sum börn nota árás á
önnur sem vörn, en önnúr leggja
jafnan á flótta. Öll þarfnast þau
hjálpar þeirra, sem fullorðnir eru.
EN hvað á að gera? Óhamingju-
söm börn verða það ekki á
einni nóttu. Og þau læknast held-
ur ekki á skammri stund. Undir-
staða viðhorfs hinna fullorðnu á að
vera sti vitneskja, að öll börn þarfn-
ast svipaðra hluta. Þau þurfa ást
og umönnun, þau þurfa sjálfstæði.
Þau þurfa samúð og aðstoð leiksyst-
kinanna. Þau þurfa að eiga þá til-
finningu, að þau geti gert meira,
lært meira og orðið meira. Þetta
eru undirstöðukröfur barnsins til
lífsins, og þessar kröfur hrekja börn
út á þá braut að vera ,,slæm“ á
stundum, ekki síður en ,,góð“.
Tökum barnið, sem vill kúga
leiksystkinin til dæmis. Enda þótt
ýmsum foreldrum þyki erfitt að
kingja því, er það samt staðreynd,
að slíkt barn er óhamingjusamt,
mjög oft hrætt og áhyggjufullt.
Eitthvað leggst með þunga á sálar-
líf barnsins. Það getur ekki ráðizt
á þetta, en það getur ráðizt á önnur
um slíkum foreldrafundi fyrir
nokkru. „Hjá okkur hagar ekki svo
til, að drengurinn minn geti valið
sér leikbræður. Stundum finnst mér
ég eigi bara að hafa hann heima og
sleppa honurn ekki tit, en ég veit
þó, að það væri ekki hollt fyrir
hann heldur.“
Þessi spurning gengur aftur og
aftur, einkum þar sem fjölskyld-
urnar eru fámennar. Sjaldan lieyr-
ist fullnægjandi svar. Oftast hljóm-
ar það á þessa leið: „Það er ekkert
hægt að gera við annarra manna
börn.“ Og vitaskuld er það rétt að
nokkru leyti, en ekki þó að öllu
leyti.
Nýlega kom út í Bandaríkjunum
leiðbeiningarpési um þetta vanda-
mál, saminn af prófessor nokkrum
við kennaraháskóla þar í landi.
Hann er sniðinn fyrir kennara, en
samt er þar að finna ýmsar ábend-
ingar, sem hafa almennt gildi. Hér
á eftir verður vikið að nokkrum
atriðum.
MÆÐUR og feður, a. m. k. þau,
sem kæra sig nokkuð um,
hvað nágrannarnir tala um þau —