Samvinnan - 01.11.1950, Blaðsíða 5

GLEYMSKA
Smásaga eftir DÓRA JÓNSSON
LFUR BOGASON var hinn mesti
-Ai- elju- og starfsmaður. Það var
þeim bezt kunnugt, sem þekktu hann
gleggst. Þannig hafði hann verið allt
frá barnæsku. Álfur var úr þeim hópi
manna, sem brýst áfram úr mikilli
fátækt og var nú vel bjargálna. Var
sinnar eigin gæfusmiður eins og þar
stendur.
Margt hafði Álfur prófað um dag-
ana. Vinnumaður í sveit um margra
ára skeið, vegavinnumaður, sjómað-
ur og daglaunamaður, en var nú for-
stjóri, bókhaldari og gjaldkeri hjá
félaginu „Þróttur“.
Hann hafði notað tímann vel.
Menntað sig af sjálfsdáðum. Var á-
gætur félagsmaður, vel máli farinn,
tillögugóður og hugkvæmur.
Ekki var fyrir það að synja, að
mörgum fannst hann framgjarn, en
menn virtu dugnað hans og fram-
takssemi, enda var hann í fararbroddi.
En á þeim árum, sem sagan gerð-
ist, voru menn vantrúaðir á alla ný-
breytni. Menn héldu í hið gamla, það
var bezt, sögðu menn. Þeir, sem voru
að brydda upp á nýjungum, voru
kallaðir skýjaglópar og ýmsum slík-
um nöfnum. Það, sem þeir voru að
reyna að koma í framkvæmd, kallað
fimbulfamb.
Álfur var einn þessara skýjaglópa
í þorpinu þar sem hann starfaði. Allt-
af var hann að prjóna upp á hinu og
þessu. En þá kastaði nú fyrst tólf-
unum, þegar það spurðist, að hann
væri að stofna til útgerðarfélags á
einhvers konar samvinnugrundvelli.
Gamlir og ráðsettir menn hristu
sína æruverðugu gráhærðu kolla.
Þvílíkur barnaskapur! Hvað áttu fé-
lausir menn að gera með slíkt? Þess
háttar störf voru ekki á meðfæri
annarra en þeirra, sem fjármagnið
höfðu. Auk þess þurftu menn að bera
eitthvað skynbragð á slíkt mál. Nei,
þetta og annað eins var hreinasti
barnaskapur. Þannig mæltu hinir
gömlu og ráðsettu.
En Álfur var vanur því að sækja
á brattann, og því hærra sem var að
klifa, því betra að hans dómi. Og
fólkið lét segja sér tvisvar hin stóru
tíðindi, þegar Álfur og félagar hans
sigldu inn á víkina á mótorbát, sem
þeir höfðu keypt fyrir sunnan. Reynd-
ar var mestallt andvirðið í skuld, og
veiðarfærin líka. En hvað; sem þvl
leið, þá voru þeir orðnir útgerðar-
menn. En menn þóttust sannfasrðir
um, að þeir færu flatt á þgssu, slíku
fádæma flani.
En það fór betur en áhorfðist. Þeir
komu úr fyrsta róðrinum með bát-
inn fullan af ríga þorski, og að vor-
vertíð lokinni, voru þeir aflahæstir
Menn voru undrandi. j
Tíminn leið. Á fimmta ári ,frá því
þeir hófu útgerðina áttu þeir þrjá
báta, og þá var starfið orðið það um-
fangsmikið að einhver þeirra varð
að gerast framkvæmdastjóri, og með
því að Álfur hafði umfram félaga
sína aflað sér nokkurrar fræðslu í
meðferð reikninga, þá var hann tal-
inn sjálfsagður í forstjórastarfið.
SÍÐAN voru liðin þrjú ár. Fimbul-
fambið og flanið var orðið að veru-
leika. En þetta hafði haft víðtæk á-
hrif. Menn voru farnir að efast um,
að framtak einstaklingsins væri hið
eina almáttka afl, sem þarf til þess
að tryggja fólkinu lífsviðurværi. Og
bein afleiðing af þessum sinnaskipt-
um kom í ljós. Fólkið hafði stofnað
pöntunarfélag, sparisjóð, og unga
fólkið byggt sér allmyndarlegt sam-
komuhús. Já, fólkið hafði vaknað, og
sá sem vakti það, hafði stundum ver-
ið kallaður Álfur úr hól.
AÐ VAR seint í janúar. Veður
höfðu verið válynd að tmdan-
förnu, þótt fyrst keyrði um þverbak
þetta kvöld. Ofsinn í veðrinu var
tryllingslegur. En happ var það, að
enginn var á sjó í þorpinu. Menn létu
fara vel um sig og héldu sig innan
dyra. Það datt engum í hug að vera
að þreyta fangbrögð við storminn
þetta kvöld.
Nema Álfi Bogasyni. Honum var
ekki fisjað saman. Hann kvaðst endi-
lega þurfa að fara út þetta kvöld.
Hann ætti eftir að ljúka við reikning-
ana. Félagar sínir hefðu óskað eftir
að taka þá til endurskoðunar. Hildur
kona Álfs var svo sem ekkert undr-
andi á þessu. Hún vissi ofboð vel, hvað
maður hennar var ósérhlífinn, þó
hefði hún samt kosið, að hann hefði
verið heima og hvílt sig. En því var
nú ekki að fagna.
Og nú sat Álfur Bogason við skrif-
borðið í litlu skrifstofunni. En þótt
undarlegt megi virðast, þá var Álfur
ekki að vinna. Hann sat þarna að-
eins og glápti á bækurnr.
Hvað olli slíku?
O, það var ósköp einfalt. Álfur
5