Samvinnan - 01.11.1951, Qupperneq 15

Ferguson varð fyrstur manna til að tengja verkfœrin beint við dráttarvélina i stað þess að festa
þau aðeins aftan i hana. Hér sézt herfi, sem stjórnað er algerlega úr sœti ökumanns. Um 90 slík
tccki hafa verið flutt hingað til lands.
vestan hafs skömmu eftir fyrri styrj-
öldina. Vöktu vélar hans og tæki þar
mikla athygli. Bílakóngurinn Henry
Ford, sem var brautryðjandi í fram-
leiðslu bifreiða á verði, sem allur
þorri manna gat veitt sér í landi hans,
tók nú eftir Ferguson og setti sig í
samband við hann. Gerðu þeir með
sér samninga 1938 þess efnis, að
Ferguson dráttarvélar og verkfæri
skyldu framleidd í verksmiðjum
Fords í Detroit. Hófst sú framleiðsla
1938 og í október 1942 höfðu 100 000
dráttarvélar verið framleiddar þar.
Sjálfur átti Ferguson fyrirtæki,
„Harry Ferguson, Inc.“, sem annað-
ist sölu vélanna, viðhald þeirra, rann-
sóknir og nýjungar á þeim.
Þegar Henry Ford eldn lézt 1947,
og sonarsonur hans tók við stjórn
verksmiðjanna, shtnaði upp úr sam-
komulagi þeirra Fergusons, og urðu úr
því málaferli, sem mikla athygli
vöktu. Sneri Ferguson sér þá aftur til
Bretlands og gerði samninga við
Standard Motor Co. Ltd. í Coventty
í Englandi um framleiðslu dráttarvél-
anna, en stofnaði jafnframt nýtt fyr-
irtæki í Bandaríkjunum til að taka
við, þar sem Fordverksmiðjurnar
hættu. Hófst brátt útflutningur á
Ferguson dráttarvélum frá Bretlandi,
meðal annars til Bandaríkjanna og
fjölda annara landa, og naut dráttar-
vélin þá þeirra vinsælda þar vestra,
að hún var keypt, þótt framleidd
væri erlendis.
An slíkra manna sem Fergusons,
hefðu framfarir í nýsköpun landbún-
aðar heimsins ekki orðið jafn örar og
raun ber vitni síðustu árin, og verði
þær framfarir ekki enn örari á næsta
mannsaldri, er vá fyrir dyrum,
því mannkyninu fjölgar geigvænlega
ört, og matvælaframleiðslan verður
að fylgjast með þeirri fjölgun. Jafn-
framt því, sem knýjandi nauðsyn er
fyrir aukna matvælaframleiðslu, hef-
ur fólki farið ört fækkandi í sveitum.
Hefur því þurft að stórauka afköst
hvers einstaklings við landbúnaðar-
störf, bæði til að halda við framleiðsl-
unni og auka hana, og bæta svo lífs-
kjör þess fólks, sem við búskap fæst,
að það geti við unað.
Verksmiðjur þær, sem framleiða
Ferguson dráttarvélar og verkfæri,
hafa nú vart við að fullnægja eftir-
Landhelgismálið ...
(Framh. af bls. 5.)
lendingar. Stórveldi eins og Rússar
hafa ákveðið sína eigin landhelgi og
varið hana með flota sínum. Smá-
þjóðirnar geta hins vegar ekki víkkað
landhelgi sína, þar sem önnur ríki
eiga hlut að máli, án þess að fá sam-
þykki þsirra eða dómsúrskurð þess
efnis, að farið sé eftir þjóðarétti. Og
sá réttur er ekkert lagasafn, heldur
spurn frá flestum löndum heims,
enda þótt framleiddar séu 317 vélar
á dag, og nafa því til dæmis þrjár
nýjar dráttarvélar runnið út úr verk-
smiðjunum í Coventry, meðan les-
andinn renndi auguin yfir þessa stuttu
grein.
saintíningur af samningum, tilskip-
unum og hefðum frá mörgum öldum.
Islendingar telja sig fyrst og fremst
eiga rétt til fiskveiða á hafinu um-
hverfis land sitt af siðferðislegum á-
stæðum. Þeir byggja þetta land og
þeir byggja afkomu sína á þessum
fiskimiðum. En svo virðist, sem mörg
hundruð ára gamlar tilskipanir eða
samningar, sem gerðir voru án vilja
og vitundar Islendinga, ráði meiru
um þjóðarétt en slík rök. Að minnsta
kosti sagði Sir Frank Soskice, dóms-
málaráðherra Breta, við réttarhöldin
í Haag, að tal Norðmanna um að
brezkir togarar hefðu eyðilagt fiski-
miðin, að fólkið í nálægum héruðum
lifði á fiskiveiðum og hvort miðin
væru innan eða utan landhelginnar,
kæmi málinu ekkert við og hefði eng-
in áhrif á það, hvernig reiknuð væri
landhelgislína eins lands að lögum.
Það má því búast við, að margvís-
legir erfiðleikar geti orðið á þeirri
braut að færa út landhelgi íslands, en
vonandi tekst það áður en það er orð-
ið um seinan. Úrskurður dómstólsins
í Haag verður vafalaust nokkur vís-
bending um það, hvað gerast kann í
því máli á næstunni.
15