Samvinnan - 01.07.1957, Page 9

I atvimiustöðvum gætu farið fratn vélaviðgerðir
Nefnd sú, er kosin var á aðalfundi
K. Þ. 1955, til þess að gera tillögur og
semja álit um vinnuheimili í sveit-
um, kom saman til fundar að Hvíta-
felli miðvikudaginn 25. apríl 1956.
Mættir voru þrír nefndarmenn:
Ketill Indriðason, Jón Haraldsson og
Páll H. Jónsson og auk þeirra Finnur
Kristjánsson, kaupfélagsstjóri.
Eftir miklar umræður og langan
fund varð fullt samkomulag um höf-
uðefni tillagna og greinargerðar, sem
undirrituðum nefndarmanni var falið
að ganga frá og leggja fyrir kaupfé-
lagsfund.
Sú staðreynd blasir við, að á hverju
hausti og um hver áramót fer fleira
eða færra fólk úr sveitum héraðsins í
atvinnuleit til annarra staða. Margt
af því kemur aftur með vori eða sumri
og dvelur þá heima.
Ástæður til þessara fólksflutninga
eru í meginatriðum tvær, þótt fleira
komi til greina: brýn þörf fyrir fjár-
öflun og auknar tekjur og skortur á
arðbærum verkefnum heima fyrir.
Mjög mun vera misjafnt hvað borið
er úr býtum; einhverjir koma heiin
að vetri loknum með nokkra fjár-
rnuni, aðrir litla sem enga.
Fyrir sveitaheimilin hefur þetta
hins vegar þær afleiðingar, að þar er
yfir vetrarmánuðina mjög fátt fólk,
sem hefur mikið og bindandi erfiði
við hin stóru og sístækkandi bú, erf-
iði, sem að vísu undir venjulegum
kringumstæðum tekst að inna af
höndum, en sem útilokar alla þátt-
töku í félagslífi og skemmtunum, og
veldur þreytu og sliti um aldur fram.
Enda berast nú fleiri og fleiri fréttir
Atvinnustöðvar
í sveitum
(
Hugmyndin um atvinnustöðvar i sveit-
um hefur verið rcedd d fundum hjá Kaup-
félagi Þingeyinga og var kosin nefnd á
aðalfundi fyrir tveim árum til að gera til-
lögur um málið. Það er augljóst að þetta
á erindi til allra landsmanna og birtir
Samvinnan hér niðurstöður nefndarinnar
með góðfúslegu leyfi hlutaðeigandi aðila.
— og alls konar verkstæðisvinna
af bændahjónum, sem yfirgefa jarðir
sínar á miðjum aldri vegna of mikils
erfiðis.
Þá eru hin fólksfáu heimili oft og
einatt ofurseld neyðarástandi, ef slys
eða sjúkdóm ber að höndum.
Fámenni sveitaheimilanna er þjóð-
félagslegt vandamál. Mjög er nú talað
um nauðsyn jafnvægis í byggð lands-
ins. Einkum virðist þá átt við sjávar-
þorp og kauptún, og þær aðgerðir,
sem efnt hefur verið til og við þau
miðaðar, enda nauðsynlegar jafn-
vægisaðgerðir þar. En hvergi er þó
þörfin meiri en í hinum dreifðu
byggðum. Þar þarf að skapa aðstöðu
til þess að þeir, sem þörf hafa fyrir at-
vinnu yfir vetrarmánuðina og mögu-
leika á að nota sér hana, geti fengið
hana heima í sinni sveit og það á þann
liátt að þurfa ekki að slitna úr tengsl-
um við heimili sín, geta unnið þar,
jafnvel hluta úr deginum eða heila
daga og verið til taks, ef brýna nauð-
syn ber að höndum til hjálpar og að-
stoðar. Jafnvel þó svo færi, að sú at-
vinna gæfi ekki eins miklar tekjur og
hægt er að fá á fjarlægum stöðum ef
vel gengur, gæti hún leyst úr brýnni
þörf. Og meiru orkar til tekjudrýg-
inda, mismunur þess sem aflast og
þess sem á sama tíma eyðist, heldur
en liitt hve mikið er í aðra hönd þá
og þá stundina.
Til þess að gera slíkar fleiri eða
færri tómstundir arðbærar fyrir sveita-
fólkið, er aðeins um eina leið að
ræða. Hún er sú, að komið verði upp
iðnaði í hinum dreifðu byggðum,
þar sem aðstaða er til. Sú aðstaða
skapast af rafmagni eða heitu vatni
— hvað þá hvorutveggja — og þéttbýli.
— trésmiði yrði þar sjdlfsagður hlutur.
SAMVINNflN 9