Samvinnan - 01.04.1958, Blaðsíða 27

Hér gefur að líta sorglega sjón. Þykkt lag af foksandi hefur lagst á
gróðurlendi og brátt munu fáeinir kallurkar standa upp úr sandinum í
staðinn fyrir laufgaðar bjarkir. Og enn eru margar bjarkir í hættu.
Sandgræðslan
(Framh. aj bls. 10)
heiði, Úthlíðarhraun, Austurfjöll í Mý-
vatnssveit, Hólsfjöll og Hólssand, svo að
nokkrir staðir séu nefndir. Hernaður
okkar á auðnirnar verður því öðrum
þræði til þess að bægja frá okkur hættu,
sem annars vofir alltaf yfir. Við kom-
umst að vísu ekki fyrir efstu upptök
auðnanna. En áfok frá efstu auðnum er
aldrei mikið, nema fyrst eftir öskugos.
Um annað atriðið, kostnaðinn við að
græða auðnirnar, getum við því miður
lítið fullyrt, fyrr en meiri tilraunir hafa
verið gerðar en þegar er orðið. En reynsla
síðustu ára bendir eindregið til þess, að
sá kostnaður þurfi ekki að vera nema
furðu lítill sums staðar. Það skal fúslega
viðurkennt, að ekki sýnist varlegt, að
leggja kostnaðinn við sandræktina í
Gunnarsholti, Geldingalæk og Ketilhúsa-
haga til grundvallar við áætlun um græð-
ingu auðna hér á landi yfirleitt. Rangár-
sandarnir norðan við Gunnarsholt og
Keldur sýnast auðveldari til ræktunar en
flestar auðnir aðrar, a. m. k. ef við höf-
um túnrækt í huga. En þetta gildir ekki
um Sólheimasand og Skógasand. Og eng-
um datt í hug, að auðnirnar í Sellöndum
ofan við Mývatnssveit væri auðvelt að
græða með því einu, að bera á þær til-
búinn áburð, fyrr en ungur bóndi þar í
sveitinni tók að bera á sandinn, líklega
eins mikið af gamni sínu og trú á það,
að með því mundi gerast kraftaverk.
Um þriðja atriðið, hvaða gagnsemd við
getum haft af landi, er við græðum úr
auðn, skal fyrst talið það, sem auðveld-
ast er að gera sér grein fyrir: Okkur fer
að vanta þegar á næstu árum haga fyrir
sauðfénað okkar. Skal nú minnzt á það,
sem sérfræðingur sá, sem við höfum
kallað á til að athuga haga okkar, J. B.
Campell, hefur um þessi mál sagt: Við
megum ekki hafa fleira sauðfé í högum
okkar, eins og þeir eru nú staddir, en sem
svarar 750 þúsundum vetrarfóðraðs fjár.
En það höfum við þegar á þessu ári. Því
er ekki að leyna, að erfitt verður að fá
íslenzka bændur til að trúa þessu.
Þörfin á því að auka og bæta hagana
vegna sauðfjárræktunarinnar er enn
brýnni vegna þess, að sauðfjárræktin
virðist vera sú grein landbúnaðarins, sem
helzt hefur skilyrði til vaxtar á næstu
árum, ef hagamir leyfa þann vöxt. Sú
aukning ræktunar, sem að er stefnt,
sýnist engan skynsaman tilgang hafa,
nema unnt verði að fjölga sauðfénu. En
fjölgun sauðfjár umfram það, sem sum-
arhagar leyfa, mundi eigi aðeins verða
arðlaus fyrir bændastéttina, heldur og
skaðleg fyrir landið, — og þá, sem eiga
að erfa það.
En það er alls ekki aðeins sauðbænd-
anna vegna, sem við eigum að græða
auðnirnar, heldur vegna þjóðarinnar
allrar í nútíð og framtíð. Við fáum með
því meira og betra land til allra hluta,
veðursælla, heilnæmara, fegurra. Hol-
lendingar vinna land af hafinu með
miklum kostnaði, gott land að vísu, en
land sem þarf að gæta með ennþá meiri
kostnaði en þarf til að vinna það. Slíkt
er ekki aðeins göfugustu landvinningar,
sem við kunnum deili á, heldur land-
vinningar, sem hafa borgað sig. Við
eigum þess kost að vinna land af auðn-
unum, sandinum, melunum, jafnvel
hraununum, með miklu minni kostnaði
en Hollendingar hafa af sínum landvinn-
ingum. Við getur trauðlega vænzt þess,
að okkar landvinningar svari eins vel
kostnaði, — og líkur eru til að þeir svari
betur kostnaði. Og að öðru leyti mundu
þeir fullkomlega sambærilegir við land-
vinninga Hollendinga.
Flugvélin og ....
(Framh. aj bls. 10)
þess að geta flutt farþega og vörur þess
á milli.
Þessi flugvél kostar nú ca. 500 þús. ísl.
kr., og er hægt að fá hana afgreidda með
stuttum fyrirvara. Sömuleiðis er hægt að
fá alla varahluti til hennar undir eins
og um er beðið, og er það mikill kostur.
Ef í þetta væri ráðizt, mundi verða
nauðsynlegt að senda mann utan til að
kynna sér starfið. Eru nú reknir skólar
í Bandaríkjunum, til þess að kenna
áburðardreifingu og úðun með flugvél-
um. Það er eðlilegt og nauðsynlegt að
notfæra sér reynslu þeirra, sem lengst
eru komnir í þessu, og komast með því
hjá mistökum, sem annars eru algeng
við störf, þar sem ekki eru kunnáttu-
menn að verki.
Nauðsynlegt er, að ríkið íslenzka stuðli
að því, að flugvél til áburðardreifingar
verði keypt til landsins. Það verk, sem
slíkri flugvél mundi ætlað, er í þjónustu
alþjóðar, en gæti aðeins að litlu leyti
verið í þágu einstaklinga eða einka-
stofnana, og því er varla að vænta fram-
taks um þetta nema frá ríkinu. Helzt
væri þó, að sandgræðslan eða skógrækt-
in hefðu forystu um þessi flugvélakaup
e.t.v. í samvinnu við einhvern flugmann,
en hvorug þessi stofnun yrði þessa megn-
ug, nema með stuðningi ríkisins.
Vinirnir
(Framh. af bls. 12)
sjúkur af afbrýðissemi og hafði óskað
gömlum vini sínum dauða vegna þess að
hann hélt, að hann hefði tekið stúlkuna
frá honum.
, Ef þú hefur haldið, að eitthvað væri
á milli okkar Unnar, þá hefur þér skjátl-
azt, því að hún er ekki mín, heldur er
hún trúlofuð allt öðrum manni. Það var
þetta, sem ég ætlaði alltaf að segja þér,
en þú forðaðist mig eins og heitan eld-
inn, svo að ég gat það aldrei. En nú vona
ég, að Unnur verði glöð í kvöld, því að
hún hefur ekkert á móti því, að ég hjari
lengur. Svona, fáðu þér nú vænan sopa
af Bakkabrennivíninu og gefðu mér líka,
svo að mesti hrollurinn fari úr mér, og
svo ætla ég að biðja þig að fylgja mér
heim,“ sagði Finnur um leið og hann
benti á kútinn.
Kjartani tókst eftir langa mæðu að
losa tappann og það væri synd að segja,
að brennivínið smakkaðist þeim ekki vel.
Kjartan gekk undir Finni heim að
Bergi. Þegar heim kom, háttaði Finnur
SAMVINNAN 27