Samvinnan - 01.05.1958, Blaðsíða 8

í skinnaverksmiðjunni Iðunni
voru sútuð 38 þús. húðir og skinn á s. I. ári
Þorsteinn Davíðsson, verksmiðjustjóri,
hefur nú starfað þar í 35 ár
í dag munu um 500 manns starfa í
verksmiðjum Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga á Akureyri. Starfsemi verk-
smiðjanna er mjög víðtæk og byggist
fyrst og fremst á nýtingu íslenzkra af-
urða, þ. e. að gera þær söluhæfari fyrir
innlendan og erlendan markað. Fvrsti
visirinn að hinni miklu verksmiðjustarf-
semi Sambandsins þar nyrðra var stofn-
un gærurotunarverksmiðju. Arið 1921
fór Þorsteinn Davíðsson utan til Banda-
ríkjanna fyrir SÍS og kynnti sér gæru-
rotnun. Hann dvaldist ytra um tveggja
ára skeið, og er hann kom heim haustið
1923, var verksmiðjan stofnuð undir
stjórn Þorsteins. A þessu ári eru liðin
rétt 35 ár frá því að Þorsteinn tók til
starfa við gærurotunina, og um leið eru
liðin fyrstu 35 árin í sögu iðnreksturs
Sambandsins á Akureyri.
Allir, sem til þekkja, vita að traustari
og trúverðugri mann en Þorstein er vart
að finna, og að þá var mikið gæfuspor
stigið, er hann var fenginn til þess að
ryðja brautina á hinni vandrötuðu leið
fyrstu áranna. Mig fýsti til þess að eiga
við hann stutt viðtal, bæði um aðdrag-
anda þess, að hann fór utan til ofan-
greinds náms, og um störf hans síðan
fram til þessa dags. Varð það af, að ég
fékk viðtalið, þótt Þorsteinn sé maður
fremur hlédrægur, og fer það hér á eftir:
— Aðdragandi þess, að ég fór utan,
segir Þorsteinn, var sá, að Sambandið
hafði haft nokkur viðskipti í gærusölu
við fyrirtækið Helburn, Thompson í
Boston. Viðskiptin höfðu verið hagstæð
fyrir báða aðila, en árið 1920 og 21 kom
nokkur afturkippur í söluna, verð á gær-
um hafði lækkað og bandaríska fvrir-
Þorsteinn Davíðsson, verksmiðjustjóri.
tækið ekki borið jafn mikið úr bítum og
ella. Það hafði komið til tals, að það setti
sjálft á stofn gærurotun hér heima, en
við þessa atburði varð ekkert af þvL
Fyrirtækið var Sambandinu hins vegar
mjög velviljað og bauð því að senda einn
eða tvo menn til Bandaríkjanna til þess
að læra iðnina, en þá höfðu forráðamenn
þess ákveðið, að það hæfi gærurotun
sjálft og var boðið því þegið.
— Hvers vegna varst þú fyrir valinu,
Þorsteinn, varstu búinn að starfa eitt-
hvað áður hjá Sambandinu?
— Nei, það hafði ég ekki, en ég var
búinn að vera nokkur ár heimilisfastur
hjá Ingólfi Bjarnasyni í Fjósatungu, þá-
verandi formanni SÍS. Meðan ég átti þar
heima, hafði ég stundað nám á bænda-
skólanum á Hvanneyri og lokið þaðan
búfræðiprófi. Eg var heima í Fjósatungu
að sumarlagi, kom þá Ingólfur til mín og
kvað mig hafa möguleika, ef ég hefði
áhuga, til þess að fara utan til náms.
Eg var alveg óráðinn og tók boðinu.
Fór ég síðan til Bandaríkjanna haustið
1921 og starfaði í verksmiðju Helburns,
Thompsons í John’s Town í New York.
Verksmiðjan var oftast kölluð Rauða
myllan.
— Viltu ekki í fáum orðum lýsa því,
hvað gærurotun í raun og veru er? Þeir
eru vafalaust margir, sem átta sig ekki
alveg á því.
Gærurotun er einnig kölluð afullun og
er í rauninni undirbiiningur fyrir full-
komna sútun. Gærurnar eru þvegnar og
ullin losuð af með kemiskum efnum. Ull-
in af skinninu er síðan þvegin og þurrkuð
til geymslu og sölu. Bjórarnir eru þvegn-
Það eru mörg stig í verksmiðjunni þar
til gærurnar eru fullsútaðar og húðirn-
ar fullunnið leður. Hér stendur Þor-
steinn við eitt kerið af mörgum þar í
verksmiðjunni og fylgist með verkuninni.
SAMVINNAN