Samvinnan - 01.07.1958, Blaðsíða 2

Útgefandi: Samband ísl.
samvinnufélaga.
Ritstjóri: Benedikt Gröndal.
Blaðamaður: Gísli Sigurðsson.
Ritstjórn og afgreiðsla í
Sambandshúsinu, Reykjavík.
Ritstjórnarsími: 17080.
Kemur út mánaðarlega.
Verð árgangsins kr. 90.00.
Verð í lausasölu kr. 9.00.
Prentsmiðjan Edda.
Efni:
I landi blámanna, eftir Felix
Olafsson ................ 4
Undir dómnum, 1. verðlauna-
saga Samvinnunnar, eftir
Bjarna Benediktsson frá Hof-
teigi...................... 8
Iskyggilegt aldarfar, eftir
Gunnar Gunnarsson.......... 11 j
Vorþing samvinnumanna að '
Bifröst ................... 12 >
Lj^ðræðið í samvinnufélögun-
um, eftir Benedikt Gröndal 15
Brauð og andi, eftir Jónaos
Jónsson frá Hriflu...... 17
Vaðlaklerkur, framhaldssaga
eftir S. Blicher — sögulok 20
Ný samvinnuverzlun í hjarta
Kaupmannahafnar......... 24
Fyrsta kjörbúð Vestfjarða . . 25
Fulltrúar og varafulltrúar á
aðalfundi SÍS 1958 ..... 28
J Ú L í 1958
Lll. árgangur 7.
„Erfiðast var aff neita —
Sigurjón Kjartansson, fyrrum kaupfé-
lagsstjóri í Vík, átti nýlega sjötugsaf-
mæli. Samstarfsmenn hans minntust
þess með eftirfarandi viðtali í Hlyn,
blaði sínu:
Þegar við, sem vinnum í Sambands-
húsinu, fáum launamiðann okkar, þar
sem skilmerkilega er skráð, hversu mik-
ið fer í skattinn og hversu mikið í lífeyr-
issjóðinn, þá vitum við, að hann Sigur-
jón hefur reiknað þetta út. Viö vitum
líka, að Sigurjón hefur skrifstofu á
þriðju hæðinni, að þar heitir starfs-
mannahald og að hann er oftast byrjað-
ur á morgnana, áður en við hin höfum
rumskað til fulls.
Nú er Sigurjón orðinn sjötugur og ég
Sigurjón Kjartansson
geng til hans á skrifstofuna og ónáða
hann með nokkrum spurningum. Hann
er að blaða í launaspjöldum, fyrirmann-
legur að vanda, andlitið sólbrúnt, hárið
silfurhvítt og mikil sálarró í öllu hans
fasi. Ég spyr hann fyrst um starfs-
mannahaldið.
— Ég er búinn að vera hér í 10 ár og
kann vel við starfið. Þetta er margbrotn-
ara en í fljótu bragði sýnist. Sumir eru á
tímakaupi, sumir fá greidd laun óreglu-
lega og svo er eitt og annað, sem þarf að
plokka af laununum eins og þú kannast
við. Og Reykjavík, jú, ég hef fest rætur
hérna, hef alltaf kunnað vel við mig
syðra. Ég var hér í Kennaraskólanum í
fjóra vetur, 1909—12. Þá var heldur erfitt
með kennarastöður, en Bjarni bróðir
minn var kaupfélagsstjóri í Vík, og hann
bauð mér vinnu. Ég tók því fegins hendi,
en það var með þeim fasta ásetningi að
flytjast þaðan aftur suður sem fyrst. En
það tognaði á þessu með veruna í Vík —
já, það urðu víst 36 ár. Bjarni bróðir minn
lét af kaupfélagsstjórn fyrir 1930 og mér
stóð embættið til boða, en hafði ekki á-
huga á því. Þórður Pálmason tók þá við
í 4 ár, en þegar hann fór, komst ég ein-
hvern veginn ekki hjá því að taka við
kaupfélaginu. Það var árið 1932 og krepp-
an mikla í algleymingi, miklir þrenginga-
tímar og útlitið óglæsilegt. Það ár varð
reksturshalli á kaupfélaginu.
— Hvað er þér minnisstæðast frá þess-
um tímum?
— Það, sem ég man lengst eftir, er þeg-
ar ég þurfti að neita, þegar heimilisfað-
irinn kom og bað mig um lán og ég vissi,
að heima fyrir var ekkert til. Það var erf-
itt, en fyrstu árin varð ég að gera þetta,
annars hefði allt lent á köldum klaka.
Þú spyrð, hvort ég sakni þess. Nei, það
get ég varla sagt, ekki kaupfélagsstjóra-
stöðunnar. Þetta var áhyggjusamt, og ég
var í aðra röndina feginn að losna. Þó
hafði það sínar björtu hliðar. Þetta var
ekki langt frá mínum bernskuslóðum, ég
fæddist og ólst upp í Drangshlíðardal
undir Eyjafjöllum. Það er næsti bær fyr-
ir vestan Skóga. Ég á margar ánægjuleg-
ar minningar frá Vík, og sárar líka. Það
er eins og gengur. Þar kynntist ég konu
minni, Höllu Guðjónsdóttur. Hún var
þaðan úr plássinu. Við eignuðumst tvö
börn, Guðbjörgu, sem nú er búsett í Dan-
mörku og Kjartan, sem lézt 1945. Konan
mín lézt einnig árið eftir og ég var að-
eins tvö ár í Vík eftir það.
Ég kveð Sigurjón, og þegar ég geng frá
honum, koma mér í hug orð Jóns bisk-
ups Ögmundssonar: „Þá kemur mér hann
í hug, er ég heyri góðs manns getið.“ Ég
veit, að svo mun fleirum finnast, og hvað
er gæfa, ef það er ekki að ávinna sér
slíkan dóm samferðarmannanna.
Nemendasamband?
Nokkrir nemendur Samvinnuskólans
frá Bifröst hyggjast gangast fyrir stofn-
un nemendasambands allra útskrifaðra
nemenda úr Samvinnuskólanum. Er hér
um að ræða félagsskap, sem einkum
hyggst beita sér fyrir vexti og viðgangi
Samvinnuskólans og jafnframa að stuðla
að nánari kynnum meðal eldri og yngri
nemenda. Er þess einkum vænzt, að eldri
nemendur verði virkir þátttakendur. í
þeim tilgangi er meðal annars ætlunin
að halda árlegan „nemendadag" að Bif-
röst, þar sem gamlir skólafélagar gætu
hitzt og rifjað upp gömul kynni. Er þess
einkum vænzt, að gamlir nemendur, út-
skrifaðir úr Reykjavík, verði virkir þátt-
takendur.
Stofnfundur verður haldinn í byrjun
sept. í samkomusal Sambandshússins í
Reykjavík og mun hann verða auglýst-
ur nánar bæði í blöðum og útvarpi.
Skemmtikvöld verða haldin öðru hverju
í Reykjavík.
2 SAMVINNAN