Samvinnan - 01.12.1960, Blaðsíða 18

Birgir Thorlacíus, ráðuneytisstjóri:
Vestfjarðaför
Sveins Björnssonar, forseta, 1951
Blómsveigur lagður að minnisvarða Jóns Sigurðssona á Hrafnseyri við
Arnarfjörð. (Ljósm.: V. Sigurgeirsson).
Sveinn Björnsson heim-
sótti flest héruð landsins eft-
ir að hann tók við forseta-
embætti, þótt honum tækist
ekki að koma á alla þá staði,
er hann hafði ætlað sér, enda
háði heilsuleysi honum síð-
ustu árin og það miklu
meir en menn almennt grun-
aði, því að hann vildi sem
minnst láta á því bera.
Þótt heilsa hans væri eng-
anvegin góð sumarið 1951,
ákvað hann að fara í opin-
bera heimsókn til Vestfjarða.
Bað hann mig sem forseta-
ritara að skipuleggja förina í
samráði við sýslumennina á
ísafirði og Patreksfirði, þá
Jóh. Gunnar Ólafsson og Jó-
hann Skaptason. Gekk það
greiðlega og mæddi raunar
meir á þeim og öðrum hér-
aðsbúum en mér. Var förin
ákveðin 31. ágúst til 4. sept-
ember. Þátttakendur voru
auk forseta, Henrik sonur
hans, frú Gróa Torfhildur
Björnsson, Vigfús Sigur-
geirsson, ljósmyndari, sem
jafnan fylgdi forseta á ferð-
um hans, við Jóhann Gunn-
ar Ólafsson, sem staddur var
í Reykjavík, og Kristjón
Kristjánsson, hinn óþreyt-
andi bifreiðastjóri forseta.
Get ég ekki stillt mig um að
skjóta því hér inn í, að ég
hef jafnan minnst með sér-
stakri aðdáun þeirrar um-
hyggju og lipurðar, sem
Kristjón ávalt sýndi í starfi
sínu fyrir forsetahjónin. Kom
hin sívakandi umhyggja hans
fyrir forsetanum vel í ljós á
ferðalögum eftir að forsetinn
var orðinn heilsuveill.
Við lögðum af stað í bif-
reið frá Reykjavík í fögru
veðri, föstudagsmorguninn
31. ágúst. Var haldið sem leið
liggur upp í Borgarfjörð og
nesti snætt rétt áður en kom-
ið var að Hreðavatni. Var
hópurinn hinn glaðasti og
sagði forseti frá ýmsu er á
daga hans hafði drifið inn-
an lands og utan, — meðal
annars frá Sigríði í Bratt--
holti og baráttu hennar gegn
Jdví að fegurð Gullfoss yrði
spillt með virkjun.
Ríkarður Jónsson gerði
fyrir nokkru vangamynd af
Sigríði og hefur verið rætt
um að fella eirsteypu af
myndinni í bergið við Gull-
foss til minningar um land-
vörn Sigríðar. Forseti sagði
okkur margt frá Skarðverj-
um, sem hann hafði annazt
málarekstur fyrir og var eink-
ar hlýtt til. En ætlunin var að
gista fyrstu nóttina að Skarði
á Skarðsströnd hjá Kristni
bónda Indriðasyni og konu
hans, frú Elínborgu Boga-
dóttur.
Á leiðinni var staðnæmst í
Búðardal hjá Þorsteini sýslu-
mann og frú Áslaugu. Voru
þar fram bornar hinar beztu
veitingar og dvalið um
stund við að skoða hið mikla
bókasafn sýslumanns og hlýtt
á hann skýra frá, hvar og
hvenær hann hefði aflað
sumra hinna torfengnustu
bóka, um leið og hann hand-
lék þær með umhyggju bóka-
mannsins. Forseti hafði mik-
inn hug á að koma upp góðu
bókasafni að Bessastöðum og
átti sjálfur, eins og að líkum
lætur, mikið safn. Og ekki
virtist mér Jóhanni Gunn-
ari leiðast innan um bækurn-
ar. Fannst forseta hann fróð-
ur og góður leiðsögumaður
um Isafjarðarsýslur.
Eftir dvölina í Búðardal,
var haldið að Skarði, um
Fellsströnd og Skarðsströnd.
Voru það nýjar slóðir fyrir
mig, — og þó nálega við
hvern bæ bundnar minning-
ar um frásagnir móður minn-
ar frá æskudögum hennar í
Akureyjum á Breiðafirði,
sem á dögum Péturs Egg-
erz, föður hennar, voru stór-
býli, þótt nú muni eyjarnar
í eyði. Ég hafði því skapað
mér ákveðna hugmynd um
umhverfið og stundum getur
verið næsta erfitt að sam-
rýma drauminn veruleikan-
um. En í þetta sinn reyndist
það auðvelt, því að umhverfi
Breiðafjarðar svarar til beztu
drauma. Fellsströnd og
Skarðsströnd eru með feg-
urstu stöðum, vogskornar
með eyjum og skerjum fyrir
landi. Lágu þar selir í sól-
skininu og teygðu upp haus
og afturhreifa eftir því sem
sjór féll að, tregir að yfirgefa
skerin fyrr en aðfallið gerði
það óhjákvæmilegt.
18 SAMVINNAN