Samvinnan - 01.02.1968, Blaðsíða 42

væri að framkvæma hvern lið
áætlunarinnar um sig með
það fyrir augum að auðvelda
samstarf I.C.A. annars vegar
og hinna ýmsu stofnana Sam-
einuðu þjóðanna hins vegar og
gera það árangursríkara.
VI. I.C.A. og þróunarlöndin
Á sviði alþjóðamála má
segja, að málefni þróunarland-
anna séu stærsta vandamálið,
sem við er að fást, ef frá er
talið að koma á og viðhalda
friði í heiminum. Menn horfa
upp á það með kvíða og blygð-
un, að milljónir manna í þró-
unarlöndunum skuli árlega
verða hungurvofunni að bráð,
á sama tíma og allsnægtaþjóð-
félagið hefur orðið allsráðandi
í hinum þróuðu iðnaðarlönd-
um. Fólksfjölgunin í hinum
fátæku þróunarlöndum er svo
mikil, að þær umbætur og sá
árangur, sem náðst hefur á
ýmsum sviðum í þessum lönd-
um, verður eins og dropi í hafi.
Umbætur á heilbrigðissviðinu
hafa hækkað meðalaldur
fólksins í þessum löndum veru-
lega. Þetta þýðir meiri fólks-
fjölgun, fleiri munna að fæða,
og það bókstaflega skortir
fæðu til þess að halda lífinu í
öllu þessu fólki.
Sameinuðu þjóðirnar hafa
látið málefni þróunarlandanna
mjög til sín taka. Hér verður
hinsvegar ekki rætt um það
frekar, en geta má þess, að
sú aðstoð, sem látin hefur ver-
ið í té af Sameinuðu þjóðun-
um og svo einstökum þjóðum,
hefur komið að minna gagni
en efni hafa staðið til, vegna
þess að milliliðir og kaupa-
héðnar hafa hirt til sín ríf-
legan hluta af þessari aðstoð.
Flestir, sem fjalla um vanda-
mál þróunarlandanna, eru
sammála um, að uppbygging
samvinnustarfs í þessum lönd-
um sé eitt vænlegasta ráðið til
úrbóta. Með uppbyggingu neð-
an frá eigi frekar að vera
unnt að ná árangri. Þessi upp-
bygging byggist á því, að með
frjálsum samtökum fólksins í
samvinnustarfi megi takast að
virkja fólkið sjálft til þess að
brjótast út úr fátæktinni og
umkomuleysinu. Samvinnu-
starfið gefur fólkinu trú á getu
sína. Það skapar hjá því meiri
bjartsýni á tilveruna og fram-
tíðina.
I.C.A. hefur látið þessi mál
mjög til sín taka á undanförn-
um árum. Segja má, að þetta
hafi verið eitt aðalmál sam-
bandsins í seinni tíð. I.C.A.
hefur haft forgöngu um tækni-
aðstoð við stofnun og eflingu
samvinnufélaga í þróunar-
löndunum. Hefur I.C.A. m. a.
beitt sér fyrir því, að ýmis
samvinnusambönd tækju að
sér tækniaðstoð, bæði með því
að senda menn til landanna og
taka við nemendum þaðan og
kenna þeim og kynna rekstur
samvinnufélaga. Eitt stærsta
átak í þessum málum hefur
sænska samvinnusambandið
gert. Hefur það haft forgöngu
um almenna fjársöfnun í Sví-
þjóð s.l. 8 ár. Fénu, sem safn-
azt hefur, er varið til þess að
standa undir sérstökum sam-
vinnuskóla í Nýju Delhi á Ind-
landi.
Eitt merkasta starf I.C.A. við
aðstoð þróunarlandanna er
rekstur sérstakrar skrifstofu í
Nýju Delhi. Skrifstofa þessi var
sett á stofn árið 1960. Verkefni
skrifstofunnar er að veita að-
stoð við stofnun og rekstur
samvinnufélaga í Suðaustur-
Asíu. Skrifstofan vinnur í nán-
um tengslum við Samvinnu-
skólann í Nýju Delhi.
Þrátt fyrir merkilegt starf
I.C.A. og margra samvinnu-
sambanda í málefnum þróun-
arlandanna, miðar samvinnu-
starfi hægt áfram í flestum
þessara landa. Menntunar-
skorturinn stendur samvinnu-
starfinu mest fyrir þrifum.
Félagsþroski í löndum þessum
er mjög af skornum skammti,
og það virðist erfitt að rækta
hann hjá hinu örsnauða
fólki. Eigi að síður eru menn
sammála um, að samvinnu-
starf, sem byggist á því að fólk
hjálpi sér sjálft með samtök-
um og samvinnu, sé mjög ár-
angursríkt við að brjóta niður
múr fátæktar og umkomuleys-
is í þróunarlöndunum. Þess
vegna mun I.C.A. halda áfram
aðstoð sinni við uppbyggingu
samvinnustarfs í þessum
löndum.
I.C.A. og S.f.S.
Árið 1927 samþykkti aðal-
fundur Sambands íslenzkra
samvinnufélaga inngöngu í al-
þjóðasambandið. S.Í.S. hefur
þannig verið aðili að I.C.A. í 40
ár.
Frá lokum seinni heimsstyrj-
aldarinnar hefur S.Í.S. tekið
virkan þátt í störfum I.C.A.
Fulltrúar S.Í.S. hafa setið öll
þing I.C.A. og átt fulltrúa í
miðstjórn þess. Samvinnu-
tryggingar hafa tekið virkan
þátt í störfum trygginganefnd-
arinnar, en hún hefur m. a.
beitt sér fyrir gagnkvæmum
endurtryggingum á milli hinna
ýmsu samvinnutryggingafé-
laga. Þá hefur S.Í.S. verið aðili
að heildsölunefndinni, sem hef-
ur m. a. beitt sér fyrir gagn-
kvæmum viðskiptum á milli
hinna ýmsu samvinnusam-
banda. S.Í.S. er hluthafi í Al-
þjóðasamvinnubankanum í
Basel, en segja má, að banka-
nefnd I.C.A. hafi beitt sér
fyrir stofnun bankans. Starf-
semi bankans fer nú vaxandi,
en hlutverk hans er m. a. að
veita lán til samvinnufélag-
anna í þróunarlöndunum.
Enda þótt S.Í.S. sé eitt
minnsta samvinnusambandið
innan vébanda alþjóðasam-
bandsins, hefur þátttakan í
þessu alþjóðasamstarfi verið
gagnleg fyrir íslenzkt sam-
vinnustarf. Við íslendingar
getum margt lært af erlendum
samvinnumönnum. Samstarf-
ið með aðild að alþjóðasam-
bandinu opnar möguleika til
náins samstarfs við hin ýmsu
samvinnusambönd í heimin-
um, bæði á sviði viðskipta og
félagsmála. íslenzkir sam-
vinnumenn geta sótt til
bræðrasambandanna erlendis
tækninýjungar á sviði vöru-
dreifingar og iðnaðar. Allar
upplýsingar í þeim efnum eru
fúslega látnar í té. Á sviði fé-
lagsmálanna hefur I.C.A. mót-
að grundvallarstefnuna, og
það leitast við að miða stefn-
una við hinar breytilegu að-
stæður, sem hin öra tækniþró-
un hefur skapað og áhrif hef-
ur á þjóðlíf og rekstur sam-
vinnufyrirtækjanna. Þá er það
ekki sízt gagnlegt fyrir for-
ystumenn Sambands íslenzkra
samvinnufélaga að kynnast
persónulega starfsbræðrum
sinum í öðrum löndum. Slík
gagnkvæm kynning er ómet-
anleg.
Niðurlag
Því miður er ekki unnt í
stuttri grein að gefa skýra
mynd af starfsemi Alþjóða-
samvinnusambandsins. Hér er
um að ræða mjög merka stofn-
un. Starfið er byggt á grund-
vallarforsendu samvinnunnar,
að menn eigi að leysa hin ýmsu
vandamál sín með því að taka
höndum saman í frjálsu sam-
starfi, þar sem einstaklingur-
inn er settur ofar fjármagn-
inu. Tilgangur sambandsins
er einnig að vinna að varan-
legum friði í heiminum. Þess
vegna er ályktun um frið ætíð
samþykkt á þingum þess.
Bræðralagshugsjón samvinnu
er í eðli sínu einnig friðarhug-
sjón. Erlendur liinarsson.
Alþjóöasamvinnusambandid tekur virkan þátt í þeirri viöleitni að bœgja
hungurvofunni frá milljónum manna í vanþróuðum löndum.
38