Samvinnan - 01.02.1968, Síða 43

HJÁLMAR ÓLAFSSON:
ÍSLAND OG
NORRÆNT SAMSTARF
Er ástæða til þess, að við
íslendingar eigum nánari sam-
skipti við Norðurlönd en aðr-
ar þjóðir?
Mig langar til að eiga nokk-
urn orðastað við þá, sem
mundu svara þessari spurn-
ingu játandi — við þá sem
áhuga hafa á og vilja til að
treysta bönd okkar við frænd-
ur og vini á hinum Norður-
löndunum. Það hygg ég verði
okkur mætast að eiga helzt
samleið með þeim, sem eru
okkur líkastir og skyldastir að
uppruna og þjóðfélagsháttum.
Að sjálfsögðu verðum við að
taka þátt í hverskyns aiþjóða-
samstarfi með og án hinna
Norðurlandaþj óðanna.
Þess hefur oft verið minnzt,
hversu fer um samstarf smárra
þjóða og stórra og ósjaldan
vitnað til örlaga norrænnar
menningar á Orkneyjum og
Suðureyjum, þar sem afbök-
uð staðarnöfn minna einna
helzt á óhirt leiði. Ef varnar-
laus smáþjóð hefur í miðri
sinni ógæfu borið gæfu til að
eignast mátulega sterkan óvin
mun tíminn ganga í lið með
henni — segir skáldið. Mætt-
um við af því nokkra lærdóma
draga.
Því verður ekki neitað, að
norræn áhrif hafa verið á
undanhaldi hérlendis sé borið
saman við áratugina fyrir
1940, nema ef vera kynni að
danska útgáfan af bezta
bróður barnanna, Andrési Önd,
svo og vaxandi sala danska
heimilisblaðsins og kvenna-
blaða af svipuðu tagi, kynnu
þar úr að bæta. Útbreitt dag-
blað í Kaupinhafn hældi bók-
menntaþjóðinni íslenzku ekki
alls fyrir löngu af hinni al-
kunnu dönsku kímni fyrir að
sjá fjárhagslega borgið útgáfu
nefndra blaða.
Norðurlandaráð og stofnan-
ir þess hafa unnið þakkarvert
starf til þess að færa Norður-
lönd nær hvert öðru. Samstarf
stjórnmálamanna er þó ekki
nægjanlegt. Við þurfum að
skapa samhug og samvinnu á
sem flestum sviðum, og kem-
ur mér þá í hug starf og hlut-
verk norrænu félaganna. Mig
langar að gera starfsemi þeirra
að umtalsefni í þessu greinar-
korni og þá sérstaklega ís-
landsdeildarinnar.
í Noregi, Danmörku, Svíþjóð
og Finnlandi starfa allöflug
norræn félagssamtök eins og
kunnugt er, þó einkum í Sví-
þjóð og Danmörku. Hér á landi
og í Færeyjum hefur starfið
ekki verið eins kröftugt og
þyrfti, og ber margt til þess.
Eitt er þó það starf Norræna
félagsins, sem rétt er að benda
á og tekizt hefur allvel. Ungt
fólk hefur fyrir tilstuðlan þess
og bræðraþjóðanna fengið að-
stöðu til að dvelja um ársskeið
við lýðháskóla á hinum Norð-
urlöndunum. Þessi starfsemi
hefur farið vaxandi, og er það
vel. Nemendur láta mjög vel
af námsdvölinni. Þeir skipta
nú hundruðum unglingarnir,
sem þannig hafa víkkað sjón-
hring sinn og kynnzt jafnöldr-
um sínum norrænum í starfi
og leik. Þeir koma heim fullir
áhuga á norrænu samstarfi, en
hitta því miður fyrir tómlæti
og lítinn áhuga þeirra, sem
hlaðnir öðrum störfum eru í
forsvari fyrir Norræna félag-
ið á íslandi.
Það er mál manna, að nor-
ræna æskulýðsmótið, sem hald-
ið var hér á liðnu sumri, hafi
verið með miklum glæsibrag;
þar skorti ekki hina góðkunnu
íslenzku gestrisni og fyrir-
greiðslu. Eitt var það þó sem
brást, þátttaka íslenzkra ung-
Norrœna húsið í Reykjavík er talandi tákn um þann vilja annarra þj óða á Norðurlöndum aö hafa íslendinga með í hópnum.
39