Samvinnan - 01.02.1968, Blaðsíða 59

„Oftar en einu sinni hefur það komið fyrir að grunaður Vietkongmaður er eftir yfirheyrslu dreginn á eftir
brynvagni . . . Þetta leiðir œvinlega til dauða á einhvern hinn kvalafyllsta hátt.“ (Malcolm Browne,
fréttaritari Associated Press í Suður-Vietnam, í bók sinni „The New Face of War.“)
frelsisfylkingarinnar, má vel
vera að af sigri skæruliða leiði
að allt Vietnam komist undir
stjórn kommúnista. En það
væri þá ekki annað en fyrir-
sjáanlegt var 1954, væri frið-
arsamningurinn sem þá var
gerður framkvæmdur. Komm-
únistar höfðu frá öndverðu
forustuna í frelsisstríðinu gegn
Frökkum og héldu þannig á
málum að sigur vannst. Þeir
hafa unnið fylgi bænda, sem
eru yfirgnæfandi meirihluti
þjóðarinnar. Andstaðan gegn
kommúnistum kemur einkum
frá yfirstéttinni í borgunum,
en samvinna við erlenda
drottnara hefur rúið hana áliti,
og hún er svo fámenn að
óstudd má hún sín lítils.
Þegar öllum málalengingum
sleppir, stafar stríðið í Viet-
nam af því að Bandaríkja-
stjórn vill ekki viðurkenna að
þjóð hafi rétt til að fela komm-
únistum forustu fyrir málum
sínum. Heldur en það gerist
er efnt til ófriðar sem stappar
nærri þjóðarmorði. Enginn
vafi er á að hefðu Bandaríkja-
menn ekki skorizt í leikinn,
væri sigur Þjóðfrelsisfylking-
arinnar í Suður-Vietnam fyr-
ir löngu alger. Ríkisstjórnir
herforingjanna í Saigon reyn-
ast hver annarri spilltari og
duglausari, en til að halda
þeim við völd er landið eytt
með báli og brandi af full-
komnustu tækni sem mesta
herveldi heims ræður yfir.
Alkunna er hvílíku róti
Vietnamstríðið hefur valdið í
Bandaríkjunum. í fyrsta skipti
í sögu þeirra hefur styrjöld við
útlendinga orðið til að kljúfa
þjóðina í stað þess að sam-
eina hana. Ungir menn neita
unnvörpum að gegna herþjón-
ustu. Ráðherrar þora ekki leng-
ur að' láta sjá sig í háskólun-
um af ótta við stúdentaupp-
þot.
Til dæmis um afstöðu
manna í Vestur-Evrópu skal
hér að lokum tilfærður kafli
úr grein eftir Rudolf Augstein,
útgefanda vestur-þýzka viku-
ritsins Der Spiegel, sem ævin-
lega hefur verið hliðhollt
Bandaríkjamönnum. Nú segir
Augstein í áramótahefti blaðs
síns:
„Svona hefur heimurinn
breytzt. Það sem kommúnistar
hafa ætíð haldið fram, án þess
að við tryðum þeim, hefur
reynzt rétt (og var því rétt
frá öndverðu?): Kapítalistinn,
sem hefur sterkari aðstöðu,
skirrist jafn lítt við að fremja
hverskonar illvirki og hinn
byltingarsinnaði og því fyrir-
fram veikari kommúnisti. í
baráttunni milli austurs og
vesturs er ekkert glæpur. Sá
sem lagði trúnað á siðgæðis-
yfirburði vestrænna ríkja var
kjáni. Þegar í harðbakkann
slær reynast þeir hræsni.
Já, við vorum kjánar. Ekkert
úrræði er svo svívirðilegt, að
kapítalistarnir vilji neita sér
um það, þegar þeir sjá aðstöðu
sinni ógnað. Sigur Vietkongs
hefði að líkindum í för með sér
sigur kommúnista í Laos og
Kambodsíu og máske víðar, og
fyrir þá sök skal landið fyrr
brennt og bælt, herfilegar en
Þýzkaland í þrjátíu ára stríð-
inu. Að því er ekki spurt, hvort
vera mætti að Vietkong veitti
landinu betri stjórn en nokk-
ur önnur hugsanleg samsteypa.
í kúrekakvikmyndunum
berst góði sériffinn ekki í sína
eigin þágu. En þessi heims-
sériffi lemur heilar þjóðir í
klessu, og til — ja, hvers? Til
þess að tryggja sér markaði í
Asíu? Til að bæla niður bylt-
ingarólguna í Rómönsku
Ameríku? Til að skjóta Kína
skelk í bringu? Til að undir-
búa lokabaráttuna gegn Kína?
Hver kosturinn öðrum afskap-
legri. Viðhorf Evrópu til
kommúnismans mun breytast,
ef ofbeldi bandaríska frum-
byggjasamfélagsins út á við
reynist meira en augnabliks
æðiskast."
Magnús T. Ólafsson.
55