Samvinnan - 01.12.1968, Blaðsíða 8

ekki bæði komið fram undir
yfírskini nútímalega hugsandi
manns, sem veit að menntun
og þekking eru undirstöður
heilbrigðrar þjóðfélagsþróun-
ar, og jafnframt reynt að bera
í bætifláka fyrir íslenzka
fúskarahugsunarháttinn, sem
Grænmetisverzlunin er talandi
dæmi um.
Mergur málsins í því sem ég
hafði um Grænmetisverzlun
landbúnaðarins að' segja sner-
ist nm áratuga tilraunir Einars
Siggeirssonar og þá meðferð
sem hann hefur sætt af opin-
berri hálfu, en þá „sorgarsögu“
færist þú undan að ræða, hvað
sem veldur. Einsog ég gat um
hefur Einar framleitt um 160
afbrigði kartaflna, þaraf tvær
frostþolnar tegundir og eina
sem stenzt hnúðorm. Rann-
sóknir hans og tilraunir hafa
verið hunzaðar hérlendis, þó
vísindastofnanir víða um heim
hafi sýnt viðleitni hans áhuga.
Honum var meinað að koma
kartöflunum frá sér á þeirri
forsendu, að tegundir hans
væru ekki á flokkunarskrá. Þú
neitaðir sjálfur að selja fram-
leiðslu hans árið 1963, og
Sverrir Gíslason gerði slíkt hið
sama. Árið 1957 gaf Hermann
Jónasson þáverandi landbún-
aðarráðherra Einari þær upp-
lýsingar, að einungis Græn-
metisverzlunin mætti selja
kartöflur frá framleiðanda i
heildsölu, en enginn einstakl-
ingur mætti gefa kartöflur,
kjöt eða mjólk. Vera má að
lagabókstafur fyrir einkarétti
Grænmetisverzlunar landbún-
aðarins á stofnræktun sé
hvergi til, en í reynd er það
svo, að einstaklingum sem
vinna að stofnræktun eru all-
ar bjargir bannaðar. Þarf
vai’la að fjölyrða um þá aug-
ljósu staðreynd, að hér er um
að ræða einokun sem lamar
allt einstaklingsframtak á
þessum vettvangi. Að neita
einokunaraðstöðu Grænmetis-
verzlunar landbúnaðarins er
ekki annað en orðhengilshátt-
ur og þjónar engum tilgangi
öðrum en þeim að þvæla og
flækja málið. Væri satt að
segja miklu nær að reyna að
gera grein fyrir því, í hverju
kostir einokunarinnar, ef ein-
hverjir eru, séu fólgnir og
hversvegna sé nauðsynlegt að
setja framtakssömum einstakl-
ingum stólinn fyrir dyrnar
einsog gert hefur verið í tilviki
Einars Siggeirssonar.
dralon
borcídúkar í fallegum sja.faik0ssii.zxi
6 og 12 manna. köflóttir og einlitir, með servíettum.
Dralondúkana mó þvo í þvottavél. Strauning óþörf.
f 6. grein reglugerðar um
Grænmetisverzlun landbúnað-
arins segir, að hún skuli sjá
um að völ sé á heilbrigðu inn-
lendu útsæði og að ræktaðir
séu úrvalsstofnar af beztu kart-
öflutegundum undir ströngu
heilbrigðiseftirliti. Samt hefur
Grænmetisverzlunin ekki af-
hent kaupendum stofnútsæðis
heilbrigðisvottorð og ekki held-
ur vottorð um kynhreinleik út-
sæðis. Þú segir að strangt eft-
irlit sé með innflutningi er-
lendra kartaflna, en þó er vit-
að að „Tiglaveiki (Virus) hefur
oft borizt hingað með útlendu
útsæði" (Matjurtabókin, bls.
160). Og mörgum mun vera í
fersku minni innflutningurinn
á kartöflubjöllum í kartöflum
frá Portúgal og Póllandi; kart-
öflurnar voru fluttar í land og
þeim dreift, en síðan innkall-
aðar og fluttar útí hafsauga.
Eitthvað virðist vera bogið við
hið stranga eftirlit sem þú
stærir þig af.
Þú kveðst aldrei hafa heyrt
minnzt á „höfundarlaun" i
sambandi við kartöflur og ger-
ir helzt ráð fyrir að þetta sé
blaðamannamál. Hafir þú betri
þýðingu á hugtakinu „royal-
ties“, þá tek ég henni með
þökkum, en hafir þú ekki heyrt
talað um „royalties" í sam-
bandi við stofnræktun, þá held
ég þú ættir að kynna þér al-
þjóðareglur um höfundarlaun
fyrir stofnræktun á hverskon-
ar jurtagróðri (t. d. í handbók-
inni „Die Kartoffel" eftir Rud-
olf Schich og Maximilian Klink-
owskii. í því sambandi væri
einkar fróðlegt að fá upplýst,
hverjum eru greidd höfundar-
8