Samvinnan - 01.12.1971, Blaðsíða 22

stofnun. En hún er það ekki
lengur. Kirkjan er ekki orðin
annað en þeir sem í alvöru trúa
hennar boðskap. Það er sú
kirkja sem nú er starfandi og
lætur til sín taka í heiminum,
og í framtíðinni mun það verða
algerlega bert. Það er ekki bert
ennþá, vegna þess að hennar
ytri umgerðir, hennar gömlu
sögulegu umgerðir, eru ekki al-
veg hrundar. Þær eru að
hrynja.
SAM: Þú gerir semsagt ráð
fyrir að hinar ýmsu kirkju-
stofnanir séu á hverfanda
hveli?
Séra Sigurður: Þeirra verald-
lega aðstaða er algerlega að
hverfa. Kirkjan byggir ein-
göngu í framtíðinni á sínu
andlega afli.
f '
ir “ : u|kv
Franskir biskupar í Lourdes.
Sveinbjörn: Ríkisskipulag á
kirkju er þá úr sögunni?
Séra Sigurður: Það hlýtur að
verða það fyrr eða síðar.
SAM: Þá mundu hreyfingar
einsog Hvítasunnumenn og
aðrir kristnir sértrúarflokkar
teljast til kirkjunnar?
Séra Sigurður: Þeir eru lika
kirkjan. Hún gengur í gegnum
alla sem trúa.
Sveinbjörn: Ég held við verð-
um samt að viðurkenna, að ým-
islegt í þeirri gagnrýni, sem
fram hefur komið, sé réttmætt.
Séra Sigurður: Það var rétt-
mætt, en er nú úr gildi gengið.
SAM: Hver hræðist kristna
kenningu á íslandi nútímans?
Það langar mig til að heyra.
Hólmfríður: Getur ekki verið,
að okkar stjórnvöld hafi ekki
alveg eins slæma samvizku og
til dæmis sænsk stjórnvöld, og
að þau hafi ekki heldur ástæðu
til þess?
Sveinbjörn: Kirkjan í Sviþjóð
er miklu sterkari en kirkjan
hér á landi.
Árni: Ég skal nú ekki gera mér
upp neinar sérstakar áhyggj-
ur af kirkjunni og framtíðar-
velferð hennar, það væri óheið-
arlegt; en ég las dálitið áhuga-
verðar kristnar hugleiðingar,
að vísu mjög sérvizkulegar, þar
Hólmfríður: Hún hefur kannski
að einhverju leyti orðið meira
stríðandi kirkja vegna and-
stöðu. Það er hópur í henni sem
þekkir sinn vitjunartíma að
einhverju leyti.
Sveinbjörn: Er ekki sænska
kirkjan líka fjárhagslega sterk-
ari en kirkjan hér?
Séra Sigurður: Sænska kirkjan
getur sagt skilið við ríkið án-
þess að þurfa að biðja um pen-
inga. Hún á sínar eignir, hef-
ur ekki verið rúin einsog okkar
kirkja, og getur haldið áfram
að starfa af fullum krafti fyrir
eigin reikning.
SAM: Pengi nú ekki islenzka
kirkjan sínar eignir aftur, ef
til aðskilnaðar ríkis og kirkju
kæmi?
Dr. Björn: Já, ætli sé ekki ein-
hver ótti fyrir hendi í því sam-
bandi hér á landi ekki síður en
í Svíþjóð? Ég gæti hugsað mér
að ríkisvaldið hérlendis sé
uggandi útaf því uppgjöri sem
þá færi fram.
sem höfundur kvað það vera
sína reynslu og sjálfsagt
margra annarra, að Guð væri
ævinlega innan seilingar, en
menn hefðu ýmsar aðferðir til
að komast hjá því að heyra til
hans. Hann sagði til dæmis, að
alls ekki væri fjarstætt að
halda því fram, að skipulögð
kirkja, að maður tali nú ekki
um ríkiskirkju, væri ein af
þeim milligerðum sem menn
settu upp milli sjálfra sín og
raddar Guðs. Hann talaði bæði
um, að rödd Guðs kafnaði í
sálmasöng og þar frameftir
götunum, og svo fjallaði hann
einkum um það í einni hug-
leiðingu, að sterk ríkiskirkja,
sem væri flestum þegnum
þjóðfélagsins sjálfsagður hlut-
ur, yrði einskonar „bureaukra-
tísering“ eða skriffinnskuvald-
ur trúarbragðanna, þ. e. a. s.
að kristin viðfangsefni yrðu sér-
grein guðfræðinganna einna;
og það leiddi til þess að mönn-
um fyndist sjálfsagt að prest-
urinn talaði um Krist, en held-
ur óviðeigandi að aðrir gerðu
það, og jafnvel óviðeigandi að
prestar minntust á slík efni
þegar þeir væru komnir í
venjuleg jakkaföt.
Gunnar: Samkvæmt lúthersk-
um skilningi er það alls ekki
presturinn einn sem sinnir boð-
un orðsins, þó hann geri það
að vísu með sérstökum hætti.
Árni: Þetta er bara það sem
gerist í þjóðfélaginu við rikj-
andi aðstæður.
Gunnar: Að lútherskum skiln-
ingi er einnig til hið svonefnda
almenna prestsembætti, þann-
ig að sérhver kristinn maður
er í rauninni prestur. Hérlend-
is hefur þetta dálítið fallið í
skuggann, og það er miður.
Séra Sigurður: Ég held að það
sé ófrjótt að tala um þessa
hluti, vegna þess að þeir eru
úreltir. Við erum að tala um
kirkjuna sem þá, sem trúa á
Krist, lútherska og kaþólska,
Hvítasunnumenn eða hvað sem
þeir eru. Það er sú kirkja sem
skiptir máli nú, og hitt er bara
að tala afturfyrir sig.
Árni: En stofnanirnar eru til,
og þessvegna er eðlilegt að
þetta komi fram.
Séra Sigurður: Þær eru varla
til. Þær eru magnlausar sem
stofnanir.
Hólmfríður: Ég held að þetta
eigi ekki við í íslenzkri sveit.
Mér virðist fólk ekkert hrætt
við að tala um Guð, og ekki
bara við prestinn, heldur hvern
sem vera skal. Og ég held meira
að segja að það vilji gjarnan
gera það.
Dr. Björn: En verðum við ekki
einnig að hafa í huga, að kirkj -
an, hvað sem sagt verður um
hana réttilega sem andlegan
veruleika, þá er hún óneitan-
lega í heiminum, einsog Gunn-
ar sagði áðan, og hún hlýtur
að taka á sig eitthvert form.
Væntanlega eru brestir á því
formi einsog öllum öðrum
skipulagsháttum í mannlegu
samfélagi, þannig að við verð-
um að gera ráð fyrir því að
kirkjan sem slik sé gölluð, þeg-
ar við tölum um hana sem ver-
aldlega stofnun og samfélag
manna, og að hún þurfi sí-
felldrar endurnýjunar við.
Gunnar: Ég held að ótti við að
kerfisbinda trúarbrögðin, eins-
og kom fram áðan í sambandi
við „bureaukratíseringu" kirkj -
unnar, sé óeðlilegur og óæski-
Er kirkjan tálmi þeim
sem leita Guðs?
22