Samvinnan - 01.12.1971, Blaðsíða 26

að koma fram á öðrum vett-
vangi eða í öðru „umhverfi“ en
því sem hér um ræðir.
SAM: En er það raunverulega
svo, að kirkjan hafi eitthvað
svonalagað fram að færa? Ég
held hún fengi aðgang að blöð-
um og öðrum fjölmiðlum, ef
henni lægi eitthvað verulega
mikið á hjarta. Hefur hún mót-
að einhverja afstöðu í félags-
málum og þjóðmálum yfirleitt,
og þá á ég alls ekki við flokka-
pólitík?
Séra Sigurður: Það er einn
hlutur sem ykkur dylst, að ís-
lenzka kirkjan er þetta og þetta
mörg prestsembætti, sem eru
við lýði. Kirkjan er í raun og
veru ekki ein skipulagsheild í
reyndinni, sem hafi eina skoð-
un og eina rödd. En ef Árni
Bergmann þekkti afskipti
sóknarprestanna hvers á sín-
um stað af þessum hlutum, þá
hygg ég að hann fengi svolitið
aðra hugmynd um þetta held-
ur en þegar litið er á kirkjuna
sem eina stóra heild.
Árni: En það hefur enginn að-
gang að neinum upplýsingum
um neitt slíkt.
Séra SigurSur: Aðgang? Jú,
með því að kynnast okkar
starfi.
Árni: Ef kirkjan er þessir
prestar hver á sínum stað og
þeirra prestaköll um allt land,
þá vita menn yfirleitt ekki neitt
um kirkjuna nema í mesta lagi
um sinn eigin prest, ekki satt?
Séra Sigurður: Það sem vant-
ar svo tilfinnanlega hér er ein
almenn upplýsingamiðstöð um
það sem verið er að gera í söfn-
uðum landsins, þvi það er svo
miklu meira en nokkur gerir
sér í hugarlund. Ég hef lagt
mig eftir að kynnast þessu síð-
astliðin tuttugu ár, og það er
svo mikið sem jafnan fer
Séra Sigurður: Mikilvægasta
starf kirkjunnar núna er það
sem unnið er í fámenninu, því
þar nær presturinn til að þjóna
fólkinu. Þessvegna er það
háskaleg stefna, sem fylgt hef-
ur verið undanfarið, að taka
prestana burt frá þeim fáu.
Einsog einn maður sagði, ég
held hann sé kommúnisti:
„Þegar presturinn fer úr byggð-
inni, þá er hún búin.“
framhjá mér af því sem prestar
eru að gera hér og þar, að ég
get ekki einusinni fylgzt með
því, hvað þá þeir sem lítið
sinna kirkjunnar málum.
Hólmfríður: Þeir reyna vitan-
lega hver á sínum stað að móta
þá unglinga sem þeir hafa
undir höndum og gera ótal
margt fleira.
SAM: En væri ekki hægt að
k.oma á blaðafulltrúaembætti
innan kirkjunnar, þó ekki væri
annað?
Séra Sigurður: Við höfum nú
talað um það á prestastefnum.
Séra Bernharður: Kirkjan fær
ákveðna fjárupphæð til að
launa sína starfsmenn, en þeir
verða að starfa á ákveðnum
landssvæðum, flestir útá landi.
Nú eru til dæmis komin átta
þúsund manns uppí Breiðholts-
hverfi, svo dæmi sé tekið, og
það hefur kostað mikil átök að
fá starfsmann þangað, og er
ekki séð fyrir endann á því
ennþá. Hinsvegar á að vera
prestur í Bakkafirði, segjum,
þar sem eru um tvö hundruð
sálir.
SAM: Þær eru væntanlega
jafnmikilvægar og fjölmennari
hópar annarsstaðar.
Séra Bernharður: Alveg rétt,
þær eru jafnmikilvægar, en það
vantar fjárveitingar til emb-
ætta einsog blaðafulltrúa eða
annarra nauðsynlegra starfa í
þéttbýlinu.
Hólmfríður: Það sem hlýtur að
skipta meginmáli er að annast
sálirnar, en ekki að mynda
þjóðfélagslegar skoðanir. Hlut-
verk kirkjunnar er að móta þá
sem hún þjónar og láta þjóð-
félagið sem slíkt lönd og leið,
afþví hún er ekki áhrifaaðili í
þjóðfélaginu.
Árni: Þú komst svo að orði, að
prestar væru teknir frá þeim
fáu. Hver tekur þá?
Séra Sigurður: Rikisvaldið
leggur niður prestaköll.
SAM: Það er nú kannski ekki
síður ískyggilegt og ömurlegt,
að til er álitlegur fjöldi guð-
fræðinga, sem fremur kjósa að
taka upp kennarastörf eða ein-
hver ámóta verkefni í þéttbýl-
inu en fara útá landsbyggðina
og þjóna fólkinu þar. Það er
engu líkara en litið sé á þetta
fólk sem annars flokks mann-
eskjur, einnig af guðfræðing-
um. Hér er greinilega um að
ræða tregðu hjá kirkjunnar
þjónum.
Sigurður Örn: Ég held nú samt
að tregðan innan kirkjunnar
sé minni en hjá flestum öðrum
stéttum, til dæmis læknastétt-
inni.
SAM: Læknar eru ekki Guðs
þjónar í sama skilningi og
prestarnir.
Hólmfríður: Prestar þurfa líka
að lifa. Þeir þjóna ekki Guði
lengur en þeir lifa.
SAM: Áttu við að prestar í
dreifbýli lifi við sultarkjör?
Séra Sigurður: Ungir prestar
geta ekki lagt útí lífið við þau
kjör sem þeim er boðið uppá í
dreifbýlinu. Þetta hefur versn-
að stórlega stanzlaust alla mína
38 ára prestskapartíð.
Sveinbjörn: Það var talað um
það áðan að kirkjan ætti að
vera fleinn í holdi samfélags-
ins og samtímans. Þá hlýtur
hún einnig að vera fleinn í
holdi þeirra sem í kirkjuna
koma, þannig að þeir sem
sækja guðsþjónustuna hljóta
um leið að vera hvattir til að
berjast gegn óréttlætinu. Hlut-
verk guðsþjónustunnar er líka
það að vekja manninn til vit-
undar um mannfélagið og
bresti þess o% hvetja hann til
jákvæðra aðgerða.
Hólmfríður: Hlutverk guðs-
þjónustunnar er náttúrlega að
Séra Siguröur Pálsson, vígslubiskup.
hjálpa þeim, sem koma í kirkju,
til að lifa sem kristnir menn
þegar þeir koma útúr henni.
Sigurður Örn: Það er alveg rétt.
Og það er byltingin sem á sér
stað innan kirkjunnar. Bylting
kirkjunnar byrjar þannig, að
hún mótar manninn, en hún
byrjar ekki á því að gera áætl-
un, sem allir menn eigi að mót-
ast af.
Árni: í sambandi við spurning-
una um að breyta heiminum:
Er það hlutverk kirkjunnar að
taka frá mönnum freistingar?
Ég á við það, að sé hlutverk
kirkjunnar að vinna gegn því
sem kalla mætti þensluna í
sjálfinu og hverskonar sjálfs-
hyggju, þarmeð talin auðsöfn-
un í heimi þar sem meirihluti
mannkyns býr við sáran skort,
kemur þá einkaeignarrétturinn
kirkjunni ekki við?
Dr. Björn: Hann kemur henni
mjög mikið við og hefur verið
stöðugt vandamál í kristilegri
siðfræði.
Árni: Hver á að vera rammi
hans? Hann er forsenda mikils
af því óréttlæti sem til er í
heiminum, og einkanlega öm-
urlegasta óréttlætisins.
Hólmfríður: Þetta er hlutur
sem ég er ekki viss um, að við
séum öll sammála um, þ. e. a.
s. að hve miklu leyti kirkjunni
beri að setja reglur fyrir aðra
einstaklinga en þá sem í raun-
inni lifa lífi kirkjunnar.
Sigurður Örn: Það er rétt, þetta
er vandamál.
Dr. Björn: Ég held, að kirkjan
hljóti að horfa lengra, vegna
þess að hún ber fyrir brjósti
Kirkjan og strjálbýiið
26