Samvinnan - 01.06.1972, Blaðsíða 33

Fræðslumálin
um alla hluti í þessu landi,
bæði beint og óbeint.
Adda Bára: Þessvegna þarf
samvinnuhreyfingin að styðj-
ast við alla þessa undirstöðu-
aðila.
Jakob: Ég er alveg sannfærð-
ur um það, að sameinist allir
vinstriflokkarnir og hér komi
upp sterkur sósialdemókratísk-
ur flokkur, þá verður hann ör-
ugglega fremstur í samvinnu-
hreyfingunni.
Adda Bára: Það eina raunhæfa
nú er að tala um að allir vinstri-
flokkar vinni saman að verk-
efnum, en útiloki ekki hver
annan þar sem þeir hafa tæki-
færi til.
Friðrik: Samvinnuhreyfingin
getur auðvitað aldrei orðið
annað en pólitísk, en hún þarf
ekki að vera flokkspólitísk. Hún
hlýtur að láta sig varða öll þau
verkefni, sem koma megi þjóð-
inni að gagni, utan við flokks-
pólitísk mörk.
Adda Bára: Já, við megum
aldrei gleyma því, að sam-
vinnuhreyfingin er tæki alþýð-
unnar gegn þeim, sem ráða yfir
fjármagninu, og það er hún
jafnt nú og hún var í öndverðu.
Og allar þessar pólitísku ein-
ingar verða að standa að henni,
bæði stórar og smáar, þær sem
hafa þennan grundvöll félags-
hyggjunnar.
Friðiik: Ég held það sé nauð-
synlegt að losa samvinnuhreyf-
inguna við flokkspólitíska liti.
Erlendur: Til þess að breyting-
in geti orðið, verður hún að eiga
sér stað í félögunum. Það er
þar sem kosnir eru fulltrúar á
aðalfund Sambandsins, og það
eru þessir fulltrúar sem kjósa
stjórn Sambandsins.
Benedikt: En þetta verður líka
að gerast í stjórnmálaflokkun-
um. Þeir verða að fylgjast með
þessum hlutum og sýna ein-
hvern vilja, sem verður að
koma fram í því til dæmis, að
þeir beiti sér gegn því að sterk-
ir einstaklingar, sem eru að
brjótast til valda í einhverju
ákveðnu byggðarlagi, noti
kaupfélagið sér til framdráttar,
komist þangað inn, nái kannski
meirihlutanum á sitt band og
beiti honum síðan til að bola
mönnum úr öðrum vinstri-
flokkum úr stjórn o. s. frv.
Þarna þurfa stjórnmálaflokk-
arnir að ala upp sína menn og
benda þeim á, að þeir megi ekki
fórna jafnvægi og friði, sem
kannski hefur ríkt í kaupfélagi
áratugum saman, til að koma
ár sinni fyrir borð í byggðar-
laginu. Þetta eru hlutir sem
hafa gerzt og við vitum öll um.
Halldór: Ég vil að það komi hér
skýrt fram, að ég tel alls ekki
sjálfsagt, að það séu bara menn
úr vinstriflokkunum sem standi
að samvinnufélögunum, heldur
tel ég að menn úr öllum flokk-
um geti verið samvinnumenn,
enda er það svo í reynd.
Friðrik: Mér finnst varla hægt
að ljúka þessu spjalli ánþess að
drepa nánar á fræðslumálin.
Þó Samvinnuskólinn sé ágætur
á sinn hátt, þá kemur hann
hreyfingunni að takmörkuðu
gagni. Það er of kostnaðarsamt
að reka slíkan skóla, þegar litið
er á það, að mikill meirihluti
nemenda hverfur til starfa hjá
öðrum heldur en samvinnu-
hreyfingunni. Það er alltof lítil
breidd í náminu. Langflestir
þeirra, sem ráðast til sam-
vinnufélaga úr skólanum, setj-
ast inná skrifstofur, en það eru
bara ekki allir starfsmenn
hreyfingarinnar skrifstofu-
menn. Mér finnst við hafa van-
rækt stórlega aðrar greinar,
svosem sjómennsku, iðnað og
verzlun. Ég hygg að grundvall-
arbreytingar sé þörf. Það er
skoðun mín, að færa mætti
saman nám og starf. Það mætti
nota bréfaskóla meira, til dæm-
is þannig að starfsmaður, sem
hygði á frekari menntun í sinni
grein, gæti tekið bréfaskóla
fyrst og síðan ætti hann kost
á því að sækja námskeið hjá
hreyfingunni svona einn til tvo
mánuði, þar sem hann kynnt-
ist nýjungum. Síðan héldi hann
heim og færi strax að vinna
úr því sem hann hefði lært, og
bæði hann og fyrirtækið
mundu fyrr njóta námsins. Svo
væri hægt að byggja ofaná
þessa menntun, þ. e. a. s. hafa
hana í fleiri þrepum. Þetta
hefur ýmsa kosti. Starfandi
fólki gefst tækifæri til áfram-
haldandi menntunar. Auðveld-
ara ætti að vera að sníða styttri
námskeið að kröfu tímans en
löng prógrömm. Svo má nefna
það, að margir starfsmenn
hreyfingarinnar eru fjölskyldu-
menn og eiga þess ekki kost að
vera að heiman um lengri
tíma, þó þeir geti komið því
við að stunda bréfaskóla og
sækja tiltölulega stutt nám-
skeið, fyrir utan það að miklu
fleiri ættu þess kost að hljóta
menntunina. Við vitum að allir
þurfa á endurhæfingu og end-
urmenntun að halda í öllum
störfum, og þessi leið virðist
mjög heppileg til sliks.
Erlendur: Þessi mál eru mjög í
deiglunni, og nú er unnið að
því að endurskoða löggjöf um
verzlunarfræðslu í landinu, og
þar kemur þetta auðvitað til
álita. Það má halda því fram,
að við hefðum átt að fara að
dæmi Svía í „Vár Gárd“, þ. e.
a. s. halda námskeið til að sér-
hæfa menn, en Samvinnuskól-
inn hefur lent í því að verða
hluti hins almenna sk.ólakerfis.
Það eru semsé einkum tveir
skólar, Verzlunarskólinn og
Samvinnuskólinn, sem hafa
haft það hlutverk að mennta
33