Samvinnan - 01.06.1972, Blaðsíða 58

Um þessar röksemdir hefur Kunz fjall-
að og skilmerkilega sýnt fram á, að þær
standist ekki. Kunz komst að sömu niður-
stöðu og Phleger hafði áður komizt að,
og setti hana fram með því að tilfæra
þessi orð hans: „ef mikilvægi auðæfa
hafsins hefur vaxið vegna þarfa vaxandi
fólksfjölda og minnkunar slíkra auðæfa
sakir sóunarkenndrar nýtingar, er lausn
vandans ekki sú að virða að vettugi nú-
verandi alþjóðalög. Réttur strandrikja tii
auðæfa landgrunnsins getur ekki orðið
afsökun þess að leggja úthafið undir full-
veldi strandríkja."27) Lauterpacht var
einnig áþekkrar skoðunar og leit á þessar
kröfur sem misnotkun kenningarinnar
um landgrunnið og sem „tilburði (til til-
kalls) til fullveldis yfir úthafi sem slíku
eða til óskoraðrar nýtingar auðæfa þess“,
og vísaði þeim á bug sem „að öllu leyti
framandi tilefni framsetningar þeirra.2K)
Þótt samúð kunni að eiga skilið það
hugðarefni landa Suður-Ameriku að bæta
úr vesölum hag þjóða sinna og njóta
náttúruauðæfa og vernda þau gegn er-
lendri íhlutun og arðráni, er þetta ekki
leiðin að því marki. Benda verður á, að
varðveizla og setning reglna um fiskveiðar
á úthafinu eru óháð kenningunni um land-
grunnið. Það er meginnauðsyn, að könn-
un og nýting náttúruauðæfa verði bundin
við hafsbotn og jarðveg landgrunnsins, ef
hin nýja kenning á í reynd að vera í þágu
hagsmuna hins alþjóðlega samfélags.
Haraldur Jóhannsson þýddi.
1) Sjá M. W. Mouton, The Continental Shelf, 1952,
bls. 6.
2) U.N. Document A/CONF, 13.2. (Prepatory docu-
ment No. 2) frá 20. september 1957, framlagt á ráð-
stefnu Sameinuðu bjóðanna um lögin á hafinu 1958;
Official Records, Vol. I, Preparatory Documents, Ge-
neva, 1958, bls. 39.
3) Ibid., bls. 43.
4) Varðandi hinar ýmsu skilgreiningar, sjá Mouton.
op. cit., athugasemd 1, bls. 22.
5) I þessu samhengi, sjá F. V. Garcia Amador,
The Exploitation and Conservation of the Resources
of the Sea, 1959, bls. 88—92.
fi)L.R. 1900, A.C. 48 á bls. 66, tilfœrt af Sir Cecil
J.B. Hurst, „Whose is the Bed of the Sea?“, IV.
B.Y.B.I.L 34 (1923—24), bls. 38.
7) Tilfœrt af L. C. Green, ,,The Continental Shelf“,
4 Current Legal Problems 1951, bls. 58.
8) Ibid.
9) Varðandi umrœður um samninginn um Pariaflóa,
sjá C. H. M. Waldock, „Legal Basis of the Claims to
the Continental Shelf“, 36 Transactions of the Grotius
Socicty, 115, 1951. Sjá einnig F. A. Vallat, ,,The
Continental Shelf“, 23 B.Y.B.I.L. 333, 1946.
10) Varðandi allan texta þessarar yfirlýsingar
Bandaríkjanna og skýringar á Stefnu Bandaríkjanna
gagnvart landgrunninu, sjá: Laws and Regulations
on the Rcgime of the High Scas, Vol. I, United Na-
tions, 1951, bls. 38—41, einkum þó bls. 39.
11) Þau eru: Argentína (11. október 1946), Astra-
lía (11. september 1953), Chile (23. júní 1947), Costa
Rica (2. nóvember 1949), Ecuador (6. nóvember 1950),
Guatemala (30. ágúst 1949), Hondúras (7. marz 1950),
ísland (5. apríl 1948), Indland (30. ágúst 1955),
ísrael (3. ágúst 1952), Kórea (18. janúar 1952), Mexíkó
(29. október 1945), Nicaragúa (1. nóvember 1950),
Pakistan (14. marz 1950), Panama (1. marz 1946),
Perú (1. ágúst 1947), Filippseyjar (18. júní 1949),
Saúdi-Arabía (28. maí 1949) og níu Araba-ríki undir
verndarvæng Bretlands (öll í júní 1949), Bahama-
eyjar (26. nóvember 1948), Brezka Hondúras (2. sept-
ember 1949), Jamaica (26. nóvember 1948), Trinidad
og Tobago (22. maí 1945), og Sarawak (30. júní 1954).
Varðandi texta þessara einhliða yfirlýsinga, sjá Laws
and Regulations on the Regime of the High Seas,
Vol. I, United Nations, 1951, og viðaukinn við það,
United Nations, New York, 1959.
12) Til dæmis verða nefnd Bandaríkin, Astralía,
Arabalönd undir vernd Bretlands, Indland, Filipps-
eyjar og Saúdí-Arabía.
13) Til dæmis verða nefnd, Chile, Costa Rica, Kúba,
Mexíkó og Perú.
14) Til dæmis verða nefnd Bandaríkin, Argentína,
Nicaragúa, Saúdi-Arabía.
15) Indland og Arabalönd undir vernd Bretlands
viðhöfðu þetta form: réttur strandríkja á sér grund-
völl í alþjóðlegu háttalagi. Chile og Costa Rica véku
að ,,hinni alþjóðlegu almennu skoðun“. Perú ræddi
um háttalag ríkja og alþjóðalög, sem samkvæmt því
,,í raun og veru viðurkenndu“ þann rétt.
lfi) Sjá P. Chandrasekhara Rao, „The Continental
Shelf: The Practice and Policy of India“, 3 Indian
Journal of International Law 191, 1963, bls. 193.
3 7) Sjá U.N. Document A/B 16, Yearbook of the
International Law Commission, Vol. II, 1950, bls. 384.
18) Alþjóðalaga-bandalagið (International Law As-
sociation) á ráðstefnu sinni í Vín árið 1926 og ráð-
stefnun í Lausanne árið 1927, og síðasta Genfar-ráð-
stefnan um lögin á hafinu árið 1958 viðurkenndu gildi
kenningarinnar um frelsið á hafinu. Sjá í þessu sam-
hengi, Colombos, International Law of the Sea, 1954,
bls. 54, og Sir G. Fitzmaurice, „Some Results of the
Geneva Conference on the Law of the Sea,“ Part I —
„Territorial Sea and the Contiguous Zone and Related
Topics“, 8 I.C.L.Q. 73 (1959), bls. 120, (neðanmáls-
grein 7).
19) Schwarzenberger, „The Fundamental Principles
of International Law" 87 Recueil Des Cours 196, 1955,
bls. 364.
20) Varðandi þetta sjónarmið, sjá Waldock, op cit.,
note 9, bls. 136.
21) Shigeru Oda, International Control of Sea Re-
sources, 1963, bls. 157. Scelle snerist einnig öndverður
gegn kenningunni um landgrunnið í umræðunum í al-
þjóðlegu laganefndinni. Hann leit á hana sem „grip-
deildarlög" og algera afneitun hugtaks Grotiusar um
frelsið á úthafinu. Varðandi sjónarmið hans, sjá:
Summary Records of the eighth session of the Inter-
national Law Commission, Vol. I, United Nations,
1956, bls. 144.
22) Sjá Laws and Rcgulations on the Regime of the
High Seas, Vol. I, bls. 7, 1951.
23) Varðandi mótmælaorðsendingarnar, sjá ibid.,
bls. 5, 7 og 17.
24) Sjá Joseph L. Kunz, „Continental Shelf and
International Law: Confusion and Abuse", 50 A.J.I.L.
826 (1956), bls. 833 og 836, þar sem hann minnist á
mótmælaorðsendingar þessar og nokkrar fleiri gegn
yfirlýsingum landa Suður-Ameríku.
25) Barry B. L. Auguste, The Continental Shelf:
The Practice and Policy of the Latin American States
with Special Reference to Chile, Ecuador and Peru,
1960, bls. 350—51.
26) Sjá Kunz, op. cit., note 24, bls. 839.
27) Ibid., 850.
28) Lauterpacht, „Sovereignity over Submarine
Areas", 27 B.Y.B.I.L. (1950), bls. 376 og 412. Sjá
einnig Oppenheim-Lauterpacht, International Law,
Vol. I, 1955, 8. útgáfu, bls. 632.
Dagur Þorleifsson:
JAPANSKAR STÖKUR
Brann þegar birti
bros þíns draums um júnínótt.
Sáreygur sást þú
svefndrukkinn bláan reyk
faðma Fúsijama.
Kvað finnast kyrra
í kjarna mesta hvirfilroks;
enga samt enga,
ástar minnar stormbál
á sér slíka lognlíkn.
Bara við gætum
þá ber að dyrum Elli körg
keyrt fyrir klúru
og knúið brottu nauðgest þann.
Nálum furu frá
fjalla trautt uns mistur rís
dags þá dvínar Ijós
dropar þeir er frá f nótt
geisla gullna brutu.
Einsemd þín á sér
engar rætur hér né þar.
Svört er fjalls fura.
Und fargi þessa kvölds um haust
svöl er jörð sofin.
Inntir þú: aldrei
að eilífu ég gleymi þér;
það voru orð ein.
Enn rís þó máni sá
er lágnótt þá lýsti.
Frosin mín fjóla.
Firrtur gleði skynja ég
alheim sem engan
á sér lit. Úr tómum geim
bleyta hrollsvöl hrynur.
Tel ég í trega
titrandi fingrum ár sem
ómerkum heitum
offrað var. Hve mörgum
blómum drekktu brimsölt tár?
Ekkert né ekkert
af þér finnst í grasi því
sem áður við óðum.
Undralangt er síðan þá;
auðn er þessi garður nú.
Draumar ó draumar
dragið mig sofinn ei
á fund minnar frjáðu,
brugðinn því blund við
bölfyllst verður einsemd.
Ótsú prins (662—687) kvað er
hann var leiddur til höggs fyrir
drottinsvik:
Kvöldsins bumbur bylja dátt,
boða skammlífs hinstu stund;
sunna gælir gullinmund
við gafl og hól f vesturátt.
Enga get ég gefi krá
grafarvegi troðnum hjá;
þá genginn hann á enda er,
auðnast nokkur gisting mér?
Vísur þessar eru allar gerðar
með japönsk ljóð að fyrirmynd,
en þar sem vitað er hve erfitt
er að skila ljóðum heilum og
ósködduðum milli jafnvel ná-
skyldra tungumála, má nærri
geta um líkindi þess þegar um
jafnóskyldar tungur og jap-
önsku og íslenzku er að ræða,
með þá þriðju, sem í þessu til-
felli er enska, sem millilið. Það
má því fullyrða að þessar hend-
ingar séu of fjarlægar frum-
textanum til að hægt sé að
nefna þær þýðingar eða jafnvel
stælingar, en hinsvegar hefur
verið reynt að ná inn í þær ein-
hverju af stemningu þeirri sem
ætla má að sé í frumtextanum.
Ljóðin sem höfð eru að fyrir-
myndum eru ort á ýmsum tím-
um allt frá sjöundu öld fram
á þá nítjándu, flest undir jap-
önsku bragarháttunum vaka
og haíkú; samkvæmt þeim
fyrrnefnda skulu þrjátíu og eitt
atkvæði vera í vísu, en sam-
kvæmt þeim síðarnefnda seytj-
án. Ótsú prins kastaði hinsveg-
ar fram dánarbögum sinum á
kínversku, sem var lengi mál
fína fólksins i Japan, líktog
gríska hjá Rómverjum og
franska síðar hjá Evrópumönn-
um yfirleitt. dþ.
58