Samvinnan - 01.08.1972, Blaðsíða 39
ég man að ég hef tvisvar sinn-
um verið sótt á vinnustað. Og
það var út af sama málinu, það
var dag eftir dag. Og i fyrra
skiptið má segja, að það lægi
við að þeir yfirheyrðu mig úti
á gangi þarna á vinnustað
mínum. Það kemur þarna inn
maður og kynnir sig, segist
vera frá rannsóknarlögregl-
unni, og ég heilsa honum nátt-
úrlega, og hann byrjar bara
strax; hann biður ekki um að
fá að tala við mig einslega,
heldur byrjar strax að spyrja
mig þarna frammi á gangi.
Og hefði sem sagt haldið á-
fram, en ég bara bað hann að
bíða augnablik og fór með hon-
um afsiðis, svo að ég gæti talað
við hann. En annars hafa þeir
yfirleitt verið mjög tillitssamir
og kurteisir við mig, og ég hef
alls ekkert undan þeim að
kvarta þannig lagað, nema í
þessu eina tilfelli. Og ég talaði
um þetta við annan rannsókn-
arlögreglumann, sem hafði svo
með þetta mál að gera og tal-
aði við mig daginn eftir og
sótti mig einmitt í vinnuna, og
hann sagði að þetta væri ekki
eins og það ætti að vera og bað
afsökunar fyrir hans hönd.
Erfiðleikar
— Hvað finnst þér á þessum
tíma, sem þið hafið þekkzt,
hafa valdið mestum erfiðleik-
um?
— Mér finnst nú það að eiga
þennan átta mánaða dóm allt-
af yfir sér. Það er fyrst nátt-
úrlega, að okkar samband var
nú ekki eins náið meðan hann
átti bara hinn dóminn yfir sér,
þennan fyrri sem hann átti
þegar ég kynntist honum, og i
augnablikinu fannst mér vera
fyrir miklu að losa hann þarna
og eins líka af því að það var
nú verið að hugsa um þetta
nám, en ég er eiginlega nú
búin að sjá það eftir á, að ég
álít það ekki hafa verið rétt,
heldur átti að láta hann klára
þetta, því að það hefur skap-
að ýmsa erfiðleika að eiga
þessa seinni 8 mánuði yfir
höfði sér. Við höfum ekki verið
að tala mikið um það, en það
hefur ábyggilega haft sin áhrif
á okkur bæði að geta alltaf átt
von á þessu, því að þó að þeir
labbi ekki að honum bara út
af alls ekki neinu, þá koma þeir
ekki að taka hann eða væntan-
lega ekki, en um leið og eitt-
hvað skeður, þó að þeir hafi
mjög litlar likur til þess að
álíta að hann sé við það riðinn,
þá geta þeir komið og tekið
hann og sett hann í þessa
úttekt. Þeir þurfa ekki að úr-
skurða hann i gæzluvarðhald.
Þeir mundu síður gera það.
— Kom það oft fyrir að
hann var tekinn svona stuttan
tíma og sleppt aftur?
— Ég held að það hafi bara
verið í tvö skipti sem hann var
tekinn, en þeir komu og töluðu
við hann oftar, og það var einn
félagi hans t. d. sem var tek-
inn heima hjá okkur, átti á sig
dóm og var tekinn og settur
inn, og þá er hann náttúrlega
tekinn í yfirheyrslu út af þvi,
en hann var ekkert við það
mál riðinn og losnaði alveg frá
því. En um leið og eitthvað er,
bara að einhver af strákunum,
sem hann umgengst, lendir í
einhverju svona, þá dettur mér
alltaf í hug: Skyldi hann vita
eitthvað um þetta og skyldi
hann verða tekinn? Og þetta
er voða slítandi, finnst mér, að
geta alltaf átt von á þessu.
— En þekkir þú aðstandend-
ur fleiri þessara manna? Hafa
þeir sömu sögu að segja?
— Ég þekki þá ekki svo. Þess-
ir strákar, sem hafa komið
svona mikið heim til okkar,
þeir hafa verið svo mikið einir
á báti. Þeir hafa náttúrlega
margir af þeim átt fjölskyldu,
en þeir losna svo mikið úr
tengslum við sína fjölskyldu
margir af þessum mönnum.
— Hvernig eru tengsl hans
við sina fjölskyldu?
— Þau eru ekki nógu góð.
Mér finnst ekki nógu gott sam-
band milli móður hans og
hans, og það finnst mér vera
þeim báðum að kenna. Það er
misjafnt, hvað hann gerir til
að halda sambandi við þau, og
hvað hann fer mikið þangað
heim, og ég finn hvað honum
líður mikið betur þegar það
samband er gott heldur en
þegar það er slæmt. En sem
sagt, um leið og eitthvað hefur
komið fyrir, þá versnar sam-
bandið, sem er kannski eðli-
legt, því að hún er búin að
ganga i gegnum svo margt i
sambandi við hann, að hún
trúir öllu hinu versta á hann
alltaf um leið, finnst mér. En
hann hefur ekki sýnt henni
trúnað, síðan hann var smá-
barn, löngu áður en hann lenti
í nokkru svona.
Hvað um framtíðina?
— Nú er tiltölulega stutt þar
til þessir 8 mánuðir eru búnir.
Hvaða augum lítur þú á fram-
tíðina?
— Jú, ég lít nú nokkuð björt-
um augum á hana, því að þó
hann sé þarna ennþá og sé
sem sagt í annað skipti að
koma út eftir átta mánuði,
þá finnst mér afstaða hans
breytt. Þegar ég kynntist hon-
um, var hann svo neikvæður,
að bæði þjóðfélagið og allt var
ómögulegt í hans augum. Hann
var svo bitur út í allt og alla
og ekki sízt sjálfan sig. En
hann er farinn að geta séð
hlutina nú orðið frá fleiri en
einni hlið og er ekki nálægt
því eins bitur, hvorki út i lífið
né sjálfan sig. Og það finnst
mér mesta framförin. Mér
finnst langt frá því, að ég
standi í sömu sporum núna,
þegar hann er að koma út, og
síðast þegar hann kom út.
— Heldur þú að þessir mán-
uðir í fangelsinu hafi valdið
þessari stefnubreytingu eða
hugarfarsbreytingu?
— Nei, alls ekki, vegna þess
að bæði í sambandi við hann
og hina strákana finnst mér
langt frá því, að það sé hægt
að nefna þetta betrunarvist,
heldur þveröfugt. Þeir verða
flestir bitrari og bitrari, en það
er bara svo, að hann hefur
verið svo heppinn að kynnast
fólki, sem hefur sýnt honum,
að það er ekki allt fólk eins
ómögulegt og hann var búinn
að telja sjálfum sér trú um. Og
það eru ekki allir búnir að út-
skúfa honum. En það eru bara
ekki allir, sem hafa svona fólk
úti.
— Hvað hefur þú oft heim-
sótt hann á þessum síðustu
mánuðum?
— Ég held að ég sé búin að
heimsækja hann fjórum sinn-
um.
— Hvernig er þér tekið?
Hvernig er viðmót fangavarða?
— Það er nú svolítið mis-
jafnt. Það getur líka verið frá
manni sjálfum. Mér finnst
sumir þeirra líta mann hálf-
gerðu ho:-nauga, líta svona nið-
ur á mann hálfpartinn. En þeir
sýna manni fullkomna kurt-
39