Samvinnan - 01.06.1981, Blaðsíða 18

Umrœða um stejhuskrá
sam vinnuhreyfingarinnar
Bjarni Helgason, Hvolsvelli:
Á að setja starfs-
mennina skör lægra?
I9 DRÖGUM að stefnu-
skrá fyrir samvinnu-
hreyfinguna eru
Rochdale-reglurnar birt-
ar í sex greinum. í ann-
arri grein þeirra, á bls. 4,
segir m. a.:
„Félagsmenn samvinnu-
félaganna skulu hafa
j af nan kosningarétt (hver
maður eitt atkvæði) og
jafnan rétt til þátttöku
í ákvarðanatöku í málum
varðandi félög sín“.
Eins og að framan
greinir, er þetta ein af
grundvallarreglum Al-
þj óðasamv.sambandsins
og líklega sú regla sem
við samvinnumenn erum
hvað stoltastir af. En
svo segir í 10. kafla 5. gr.
á bls. 23.
„Veita skal starfsmönn-
um samvinnuhreyfingar-
innar nokkur áhrif á
stjórn samvinnufyrir-
tækja með málfrelsi og
tillögurétti á stjórnar-
fundum, en þó þannig að
fulltrúar starfsmanna i
stjórnum séu kosnir al-
mennri lýðræðislegri
kosningu í viðkomandi
starf smannaf élögum“.
Hér hefur einhver farið
svolítið út af sporinu.
Þetta er ekki nógu vel í
takt við það sem fyrr er
sagt um j af nan kosninga-
rétt og fleira. Hvað um
þá fjölmörgu starfsmenn
sem eru jafnframt fé-
lagsmenn í samvinnufé-
lögunum? Og hvað þá
5000 starfsmenn, sem eru
innan Landssambands ísl.
samvinnustarfsmanna,
sem er þó talið vera inn-
an samvinnuhreyfingar-
innar samkvæmt skilgr.
á bls. 2.
Hér þurfa menn að
leggja sig betur fram við
að móta stefnuna.
Við megum ekki taka
aftur i einni grein það
sem er áskilið í ann-
arri...
Ég hallast mjög að því,
að það eigi að lita á sam-
vinnustarfsmenn sem
eina heild, það eigi að
marka þeim ákveðna
réttarstöðu í samvinnu-
hreyfingunni og setja um
það skýr ákvæði í stefnu-
skrána.
Mér er auðvitað ljóst
að slíkt getur verið nokk-
urt vandaverk, en má þó
vel takast, ef nægur vilji
er fyrir hendi.
Ég er ekki talsmaður
þess að starfsmönnum
verði fenginn einhver af-
gerandi völd i stjórnun
samvinnufélaganna, hins
vegar tel ég að vel mætti
hugsa sér það, að starfs-
menn kjósi úr sínum
hópi einn fulltrúa í
stjórn hvers samvinnufé-
lags. Undantekniagar
mættu þó vera frá þessu
hjá þeim félögum sem
hafa mjög fáa starfs-
menn. Á hinn bóginn
mættu fulltrúar starfs-
manna gj arnan vera tveir
hjá stærstu félögunum,
þar sem stjórnirnar eru
fjölmennastar.
Eðlilegast væri að full-
trúar starfsmanna yrðu
kosnir almennri kosn-
ingu í viðkomandi starfs-
mannafélögum, en þar
sem þau eru ekki til
staðar mætti hugsa sér
að aðalf undir viðkomandi
samvinnufélaga (kaup-
félaga) mundu kjósa þá
úr hópi starfsmanna
sinna.
Fulltrúar starfsmanna
verða að sjálfsögðu að
hafa sömu réttindi og
skyldur og aðrir stjórn-
armenn samvinnufélag-
anna, annað kemur varla
til álita að mínum dómi.
18