Samvinnan - 01.10.1981, Blaðsíða 25

I
• Við kaupum með augunum
Sama máli gegnir um eldavélar.
Stöðugt eru að koma á markað elda-
vélar með fullkomnari útbúnaði.
Sjálfhreinsandi bakaraofnar, hellur
sem kveikja og slökkva á sér á tilsett-
um tíma og þar frant eftir götunum.
Slíkar nýjungar geta að sjálfsögðu í
mörgum tilvikum verið til góðs, það
var t.d. til mikils hagræðis þegar farið
var að framleiða bakaraofna með sjálf-
virktim hilastilli. En það hefur hins-
vegar komið í ljós, að fáir notfæra sér
að verulegu leyti klukkurofa sem
kveikja og slökkva sjálfkrafa á elda-
vélahellum ogofnum.
Þegar könnún um endingu heimil-
istækja var gerð hér á landi var ein
niöurstaðan sú, að íslenskir neytend-
ur leggja mikið kapp á að eignast
eldavél með fjölbreyttum útbúnaði.
Hjá þeim sem skipt höfðu um elda-
vél var ástæðan fyrir skiptunum í
42% tilvika sú að þá langaði í nýja
vél með nýtískulegum útbúnaði.
Framleiðendur gera sér að sjálf-
sögðu grein fyrir að kaupendur eru
yfirleitt ekki svo tæknifróðir að þeir
geti dæmt um gæði vélarinnar með
því að skoða hana. Sá sem þarf að
selja framleiðslu sína verður miklu
fremur að leggja kapp á að láta vél
sína líta vel út. Við neytendur
kaupum með augunum ef svo mætli
segja. Við reynurn að skoða þann
hlut sem við erum að kaupa en við
höfum í raun og veru sjaldan tæki-
færi til að gera okkur grein fyrir
gæðum og notagildi með öðru móti.
Að vísu fylgja mörgum vörum hald-
góðar vörulýsingar, en því miður
notfærum við neytendur okkur ekki
alltaf slíkan fróðleik sem skyldi.
Svo mikið er orðið lagt upp úr út-
iiti véla, að nú eru þær framleiddar
í mismunandi litum. Allt er gert fyrir
augað af hálfu framleiðenda.
Neytendur virðast með glöðu geði
greiða um 500 kr. meira fyrir tæki
með fallegu yfirborði í karrýgulum
eða avocadogrænum lit eins og sagt
er í auglýsingum, en fyrir tæki með
hvítum lit, jafnvel þótt notagildið og
gæði tækjanna hljóli að vera það sama.
Vissulega er alltaf gaman að vinna
í fallegu og litríku eldhúsi. En unnt
er að koma sér því upp án mikils
aukakostnaðar með því að velja sér
litrík gluggatjöld, veggfóður, flísar
og fallega málningu. A það skal einn-
ig bent að á tímum örra framfara
getur það varla verið öruggt að unnt
sé að kaupa ný tæki í réttum litarblæ-
brigðum til samræmis við önnur tæki
í eldhúsinu, þegar að því kemur eftir
10 eða 15 ár að endurnýja þurfi
eitthvert tækið.
• 220 tímar í uppþvottinn
Þegar fest eru kaup á hrærivél
þarf einnig að íhuga vandlega þarf-
irnar. Hrærivél með alls konar fylgi-
hlutum getur kostað rúmlej^a 5000
kr., en lítill handþeytari kostar innan
við 500 kr. Kaupin verða að fara
eftir því hve matreiðslustörfin eru
umfangsmikil á heimilinu.
Þar sem fátt er í heimili og lítið
bakað getur lítill handþeytari verið
hagkvæmasta fjárfestingin. En þar
sem margt er í heimili og þar sem
mikið er lagt upp úr að matreiða sem
mest heima er það að sjálfsögðu góð
fjárfesling að eiga hrærivél sem get-
ur leysl af hendi ýntiss konar störf.
A markaðnum eru einnig til alls
konar önnur tæki sem ætluð eru til
þess að auðvelda mönnum mat-
reiðslustörfin ogspara þeim Líma. Vél-
ar til að saxa, rífa, blanda, ptessa o. fl.
eru á boðstólum, en því miður er slík
fjárfesting ekki ætíð sérlega hagkvæm.
Stundum kemur í ljós, að sá tími, sem
sparast við að láta vélina vinna verkið
fer í að setja hana saman fyrir notkun
og hreinsa eftir notkun.
Þegar matreiðslunni er lokið og
búið er að borða þann mat sem lag-
aður var, er eftir að þvo öll áhöldjn.
Fæstum þykir skemmtilegt að vinna
það verk. Margir hafa því áhuga á að
fá sér uppþvottavél. Samkvæmt
rannsókn sem gerð var í Statens
Husholdningsrád í Danmörku notar
fimm manna fjölskylda 132 stykki af
borðbúnaði, eldhúsáhöldum o.þ.h. á
dag. Tíminn sem fer í að þvo það alll
upp er 220 klst. á ári. Sé uppþvottavél
notuð má komast af með 120 klst. á ári
til þess að ganga frá uppþvotlinum.
Fer þá helmingur tímans í að þvo upp
pottana o. fi. sem ekki er látið í upp-
þvottavélina. Hinar 60 klukkustund-
irnar fara svo í að láta borðbúnaðinn
og áhöldin í uppþvottavélina og tæma
hana. Er því unnt að spara nokkurn
tíma nteð því að eiga uppþvottavél. En
uppþvotlavél kostar 8000—15.000 kr.
ogeyðir um 1—2 kwh í hvert skipti sem
hún er sett í gang.
íslenskir neytendur verða að venja
sig á að meta notagildi tækja og
áhalda og gera sér grein fyrir raun-
verulegum þörfum. Einnig verða
neytendur að gera sér grein fyrir að
það sem er nýtt er ekki ætíð best.
Hér á landi eru tæki og áhöld til
heimilisreksturs að mestu leyti inn-
fluttur varningur. Ef allir höguðu
tækja- og áhaldakaupum sínum
skynsamlega, væri unnt að spara
mikinn gjaldeyri og einstaklingar
gætu sparað sér stórfé. ^
íslenskir neytenclur
verða að venja sig
á að meta
notagildi tækja
og áhalda og gera sér
grein fyrir raun-
verulegum þörfum.