Samvinnan - 01.03.1986, Blaðsíða 24

SAMVINNUHREYFING FRAMTÍÐARINNAR
og fyrirtækjum hennar. Tökum sem
dæmi öll vöruinnkaup, flutninga til
landsins, tryggingar og margt fleira.
Eins og nú háttar er stór hluti af
vörum sem seldar eru í okkar eigin
búðum keyptar hjá heildsölum, fluttar
með öðrum skipum til landsins en
okkar eigin og jafnvel tryggðar hjá
öðrum tryggingafélögum. Hvaða vit
er í þessu? Þær vörur sem við getum
ekki fengið hjá Sambandinu þarf sam-
vinnuhreyfingin að semja um kaup á í
einu lagi, með góðum afslætti vegna
magninnkaupa og hagstæðum gjald-
fresti.
• Ein birgðastöð nægir
Fyrir 10-12 árum hafði ég talsverðan
áhuga á að Sambandið setti upp 3-4
birgðastöðvar víðs vegar um landið í
stað þess að byggja eina stóra í
Reykjavík. Hvort þetta hefði verið
heppilegri leið skal ég ekkert fjölyrða
um. En niðurstaðan varð sem sagt sú
að byggð var ein birgðastöð í Reykja-
vík. Þá hóf ég ásamt mörgum fleirum
áróður fyrir því, að birgðastöðin tæki
upp jöfnun flutningskostnaðar eða
greiddi sjálf fyrir flutning út um land
m. a. til að örva viðskiptin og minnka
þar með fastan kostnað á hverja selda
einingu. Jafnframt átti þetta að
minnka líkur á viðskiptum við ýmsa
heildsala utan Reykjavíkur. Þetta var
mikið hagsmunamál hinna dreifðu
byggða. Nú þegar þessi háttur hefur
verið upp tekinn að selja vöru úr
birgðastöð Verslunardeildar Sam-
bandsins „flutningsfríar“, skiptir ekki
máli hvort birgðastöðvarnar eru ein
eða fjórar, heldur hitt að hagkvæmnin
verði látin ráða. Með batnandi sam-
göngum er fjarlægðin frá Reykjavík
ekki lengur vandamál.
á þeim vörum sem bað hefur ekki
sjálft upp á að bjóða. Eg er sannfærður
um að samvinnuhreyfingin í dag þarf
að vinna miklu markvissara að vöru-
innkaupum fyrir umbjóðendur sína.
Og innkaup þessi og samningar um
þau þurfa að vera á höndum færri
aðila en nú er. Hitt er svo aftur annað
mál, að félagar okkar í Sambandinu
þurfa að fá mikið aðhald, engu síður
en við, því að víða þarf að taka til
hendinni þar innan dyra.
En nú vík ég aftur að kaupfélögun-
um. Það er trú mín að kaupfélögin séu
mörg hver of lítil og smá til að standast
hina hörðu samkeppni sem nú ríkir,
enda aðstæður stórbreyttar eins og
áður er vikið að. Þróunin verður sú að
kaupfélögunum fækkar hvort sem
mönnum líkar betur eða verr, en þau
sem eftir verða stækka og ættu þar af
leiðandi að vera betur fær til að takast
á við samkeppnina og breyttar aðstæð-
ur. Ég held þó að þetta sé þróun sem
gerist smám saman og ef til vill er
varhugavert að flýta fyrir henni. Hins
vegar er rétt að benda á, að betra er
að sameina félög í tíma og nýta þannig
eigið fé þeirra sem best og meðan það
er eitthvað, en bíða þar til allt er
komið í óefni og viðskiptamennirnir
tapi háum fjárhæðum, með öllum
þeim sárindum sem því fylgja. í mín-
um huga er það sem sagt hyggilegast
að láta skynsemina og hagkvæmnina
ráða fyrst og fremst í þessum efnum.
Þannig getum við sem best útvegað
félagsmönnum kaupfélaganna góðar
vörur á hagstæðu verði.
Ekki er endilega nauðsynlegt að
sameina tvö eða fleiri félög. En náið
samstarf þeirra er nauðsynlegt þannig
að ekki sé verið að reka t. d. þjónustu
á tveimur eða þremur stöðum og það
með tapi í stað þess að sameinast um
þessa þjónustu, reka hana frá einum
stað og það með hagnaði.
# Sambandið annist öll vörukaup
Hugmynd mín er sú að beina öllum
vörukaupum kaupfélaganna til Sam-
bandsins og/eða að Sambandið annist
alla samninga á einu bretti fyrir félögin
Sambandið á að annast alla samninga á
einu bretti fyrir félögin á þeim vörum,
sem það hefur ekki sjálft upp á að
bjóða.
# Sömu markmiðin
Margt fleira mætti eflaust nefna, sem
getur orðið samvinnuhreyfingunni til
framdráttar og félagsmönnunum til
hagsældar. En í hnotskurn vil ég að
síðustu segja þetta: Við þurfum að
vinna betur saman. Við þurfum að
notfæra okkur stærð hreyfingarinnar
og þá möguleika sem í henni felast.
Ekki skiptir höfuðmáli hversu mörg
kaupfélögin eru heldur hitt, að þau
skili þeim árangri sem til var ætlast í
upphafi. Markmiðin hafa ekki breyst.
24