Samvinnan - 01.03.1986, Blaðsíða 53

Eftir
Harald Jóhannsson
ári áður en faðir hans varð prestur í
Columbia, og þann bæ kallaði hann
jafnan æskustöðvar sínar. „Columbia
var sviðnar brunarústir, þegar Wilson
fjölskyldan fluttist þangað. Fimm
árum áður hafði Sherman brennt
bæinn. Síðan höfðu „carpet-baggers“
frá norðurríkjunum áð þar, meðan
ríkisþingið, setið negrum, gerði fólki
lífið leitt. Skólinn sem hann gekk á,
var hlaða.“4 Þaðan lá leið hans á
unglingaskóla, Davidson College í
North Caroline, sem presbytar héldu.
Þar mun hann hafa afráðið að feta
ekki í fótspor föður síns og afa og lesa
til prests. Engu að síður hafði
bernskutrú hans orðið að trúarvissu,
sem aldrei varð bilbugur á. Og trú-
rækni hans var mikil. Bæn sína gerði
hann kvölds og morgna, meðan hann
lifði. í ræðu í San Francisco 19.
september 1919 sagði hann: „Ég trúi á
guðlega forsjón. Ella yrði ég vitstola.“
A Davidson College var hann aðeins
skólaárið 1873-1874, því að um vorið
var heilsa hans enn ekki sem best.
Hvarf hann heim í foreldrahús, og las
næsta vetur utan skóla.
# Lögfræði og stjórnmál
í New Jersey College, síðar Princeton
University, hóf hann haustið 1875
nám í sögu og samfélagsfræðum og
fékk þar varanlegan áhuga á stjórn-
málum. „Svo vildi til (1876) að í
bókasafninu fékk hann að láni inn-
bundinn árganginn 1874 af ensku
tímariti Gentleman s Magazine. í apr-
ílheftinu sá hann grein, „Mælsku-
manninn". Svo hugfanginn varð
hann af greininni, „að hann mundi
alla ævi glögglega staðinn upp af hægri
stiganum í Chancellor Green Library,
þar sem hann las hana.“ í greininni
var sagt frá mælskumönnum í neðri
málstofu breska þingsins og lof borið
á Gladstone og Bright,'' en frá ung-
lingsárum hafði hann dáð hinn fyrr-
nefnda. Með athygli las hann ræður
kunnra mælskumanna, Bright og
Burke, Patrick Henry og Daniel
Webster, og pólitískar greinar, ekki
síst ritsmíðar Bagehet. Hann lagði
strangara mat á eigið málfar en áður
og forðaðist orðflúr. Þar kom, að um
málsnilld stóð hann fáum samtíðar-
mönnum sínum að baki, og lét honum
jafn vel bein ræða sem hátíðleg. í öðru
tveggja málfundafélaga stúdenta kvað
mjög að honum, og hann varð ritstjóri
blaðs þeirra. Prófi lauk hann sumarið
1879.
Það sumar, í ágúst 1879, fékk hann
birta grein í International Review um
„Cabinet Government in the United
States“, eða með öðrum orðum upp-
töku þingræðis. Um haustið settist
hann í lagadeild Háskólans í Virginia
og nam þar fram til ársloka 1880, að
hann hvarf heim vegna lasleika. Á ný
Woodrow Wilson - forseti Bandaríkjanna
1912-1920.
53