Samvinnan - 01.03.1986, Blaðsíða 70

Evrópu-
maðurinn
Margsinnis hafði
Evrópumaðurinn
bakað sér óvild
með því að
gagnrýna snilli-
brögð hinna af
hörku og fyrirlitn-
ingu.
Páfuglinn litskrúðugi rak upp skær
og hvell hljóð, sem bárust út yfir
vötnin í dögun; fíllinn var í sólskins-
skapi og baðaði sjálfan sig og maka
sinn í vatni, sem hann lét gusast úr
upplyftum rananum; skínandi marglit
sandeðlan lá í sólbaði á bjálka; með
eldsnöggri stungu veiddi indíáninn
glitrandi fisk upp úr botnlausu djúpinu
með spjóti sínu, svertinginn kveikti
eld í kesti úr þurrum viðarbútum, og
af einskærri gleði sló hann taktföstum
slögum á lær þéttholda konu sinnar,
svo að small í; magur og fálátur stóð
hindúinn með krosslagða handleggi
og tautaði fyrir munni sér eldforn
erindi úr ljóðunum um sköpun heims-
ins.
Eskimóinn lá sveittur og lét gufa
upp af sér í sólskininu, það var bros í
litlum augum hans, sem löðruðu af
vatni og fitu; gæft vatnasvín hnusaði
af honum; og litli japaninn hafði telgt
sér mjótt prik, sem hann lét vega salt
af mikilli list, ýmist á nefinu á sér eða
hökunni.
Evrópumaðurinn var búinn að
draga fram skriffærin sín og
farinn að skrá hjá sér, hve
margar af skepnum jarðarinnar væru
um borð.
Það urðu til lítil vináttufélög, og ef
ósamkomulag lét á sér kræla í fylking-
unum, datt allt í dúnalogn, þegar
ættfaðirinn gaf um það bendingu. Hjá
öllum ríkti gleði og eindrægni.
Evrópumaðurinn einn var önnum
kafinn við skriftirnar, sem einangruðu
hann frá hinum.
Menn og dýr með ólíkan litarhátt
voru öll komin í nýjan leik áður en
varði, því að allir kepptu um það við
alla, hver snjallastur væri og gæti
leikið listir sínar með mestum glæsi-
brag.
Allir vildu vera fremstir, og þetta
endaði með því, að ættfaðirinn varð
að skipuleggja leikinn. Hann skipti
stóru og litlu dýrunum í hópa og
skipaði mönnunum í sérstakan hóp.
Og nú varð hver og einn að gefa sig
fram og láta vita, með hverju hann
hugðist sigra félaga sína, og eftir það
urðu allir að bíða, uns röðin kom að
þeim.
Á þessum mikilfenglega leik gekk í
marga daga, því að alltaf var einhver
hópurinn að tvístrast til þess að geta
fylgst með því, sem annar var að gera.
Og hverjum, sem vann frábært
afrek, var óspart klappað lof í lófa.
Það skorti ekki heldur, að nóg væri
til þess að dáðst að. Hver skepna
Guðs sýndi hér, hvaða gjafir Drottinn
hafði gefið henni. Nú sást, svo að ekki
varð um villst, hve fjölbreytni lífsins
var mikil. Og hvílík hlátrasköll og
húrrahróp, já, það var galað, klappað
saman lófunum, stappað niður fótun-
um, hneggjað.
Aðdáunarvert var að sjá hreysivisl-
una hlaupa, og heillandi var söngur
lævirkjans, tignarlega spígsporaði
sperrtur kalkúninn af stað, og ótrúlega
fimlega klifraði íkorninn, mandríllinn
apaði listirnar eftir malajanum og
bavíaninn eftir mandrílnum.
Þeir, sem hlupu, klifruðu, syntu og
flugu, öttu án afláts kappi hver við
annan, og hver þeirra var að sínu leyti
ósigrandi og lét til sín taka. Sum dýrin
gátu umbreytt sér með töfrum og
önnur gert sig ósýnileg. Mörg sýndu
ágæti sitt með afli, mörg með kænsku,
önnur með árásarhæfni, enn önnur
sýndu, að þau voru sérstökum hæfi-
leikum gædd til þess að verja sig.
Skordýrin gátu varið sig, þar sem
þau gátu orðið samlit grasinu,
trjánum, mosanum og steinunum; og
önnur, sem voru heldur veikburða,
öðluðust mikla hylli og stökktu hlæj-
andi skaranum á flótta, af því að þau
gátu varist árásum með því að dreifa
um sig óþolandi lykt.
Enginn var settur í skammarkrók-
inn, allir voru einhverjum afburða
hæfileikum gæddir.
Það voru fléttuð fuglahreiður, já,
það var límt, ofið og múrað. Úr
svimandi hæð komu ránfuglarnir auga
á hvert minnsta fis á jörðu niðri.
Og mennirnir leystu einnig vel sínar
þrautir.
Hjá þeim gat að líta, hve létt og
áreynslulaust svertinginn gat hlaupið
upp eftir skáhöllum stórviðardrumbn-
um, hvernig malajinn bjó sér til ár úr
páimaviðarblaði með þremur hand-
tökum og hvernig hann gat stýrt og
snúið örmjórri fjöl í straumnum. Það
var sannarlega eftirtektarvert. Með
hraðfleygri ör sinni hitti indíáninn
hárnákvæmt í mark, og konan hans
fléttaði mottu úr tvenns konar basti;
það vakti ntikla aðdáun. Allir urðu
mállausir af undrun, þegar hindúinn
gekk fram og sýndi, hvað hann gat.
Og kínverjinn sýndi, hvernig unnt var
að þrefalda hveitiuppskeruna með því
að gróðursetja ungar plöntur með
jöfnu millibili.
Margsinnis hafði Evrópumað-
urinn - sem naut furðulega
lítillar hylli - bakað sér óvild
mannanna, frænda sinna, með því að
gagnrýna snillibrögð hinna af hörku
og fyrirlitningu. Þegar indíáninn skaut
fugl, sem sveif hátt uppi í bláum
70