Samvinnan - 01.03.1986, Blaðsíða 71

geimnum, hafði ungi maðurinn yppt
öxlum og haldið því fram, að hann
gæti skotið þrisvar sinnum hærra, ef
hann hefði tuttugu grömm af dýna-
miti. En þegar hann var hvattur til
þess að sýna þetta afrek sitt í verki,
hafði hann samt ekki getað það. Hann
sagði bara: já, ef hann hefði hitt og
þetta við höndina og svo bara tíu hluti
aðra - þá skyldi hann sannarlega hafa
sýnt þeim það.
Hann hafði líka hæðst að kínverjan-
um og sagt, að þetta með að gróður-
setja ungu hveitiplönturnar á nýjan
hátt væri að vísu til marks um mikla
iðni - en þess konar strit og þrældómur
gæti ekki gert neina þjóð hamingju-
sama.
En við dynjandi lófaklapp hafði
kínverjinn sagt, að þjóð hans yrði
hamingjusöm, ef hún hefði einungis
nóg að borða og heiðraði guðina; en
að þessari athugasemd hafði Evrópu-
maðurinn einnig hlegið háðslega.
Hin skemmtilega keppni hélt áfram,
og að lokum höfðu öll dýr og menn
sýnt, hvað þau gátu, og leikið listir
sínar.
Það hafði verið stórfenglegt og
skemmtilegt, og ættfaðirinn hló í hvítt
skeggið og sagði í viðurkenningar-
skyni, að nú mætti vatnsborðið gjarn-
an fara að lækka og nýtt líf að byrja á
jörðinni, því að enn vantaði ekki einn
einasta litaðan þráð í eilífðarkyrtil
Guðs - og nú skorti ekkert á það, að
unnt væri að stofna til óendanlegrár
gleði og hamingju á jörðinni.
Það var Evrópumaðurinn einn, sem
ekki hafði enn sýnt snilld sína, og nú
kröfðust allir aðrir þess af miklum
ákafa, að hann stigi fram og sýndi,
hvað hann gæti, svo að staðfesting
fengist á því, að honum bæri einnig
réttur til þess að anda að sér heilnæmu
lofti í heimi Guðs og halda áfram
förinni í fljótandi húsi ættföðurins.
Evrópumaðurinn þæfðist lengi
fyrir og reyndi að komast hjá
þessu. En nú benti Nói sjálfur
á brjóst hans með fingrinum og eggj-
aði hann á að vera með í leiknum.
„Já,“ hóf hvíti maðurinn máls, „ég hef
líka sýnt sérstaka hæfileika. Ekki svo
að skilja, að ég sjái eða heyri betur en
nokkur annar eða sé lyktnæmari eða
að ég sé einstaklega handlaginn eða
þvíumlíkt. Hæfileikar mínir eru miklu
æðra eðlis — Guð hefur gefið mér
skarpan skilning. “
„Sýndu okkur það,“ hrópaði svert-
inginn; og allir þyrptust í kringum
hann.
„Það er ekki neitt, sem hægt er að
Hermann Hesse (1877-1962) fæddist í
Þýskalandi. Hann var einna virtastur
þeirra rithöfunda, sem skrifuðu á
þýsku á fyrrihluta aldarinnar, og hlaut
Nóbelsverðlaun í bókmenntum 1946.
I fyrstu verkum sínum lýsti hann
reynslu og tilflnningalífí æskufólks á
mótunarskeiði af innlifun og skilningi,
en annars snúast þau flest um klofning
og tvídrægni mannlegs eðlis andspæn-
is draumnum um samræmi, frið og
hamingju. Um þetta fjallar hann und-
an sjónarhorni heimspeki og sálar-
fræði og leitast við að greina mótandi
áhrif tíðaranda og umhverfís og þá
félagslegu og menningarlegu þætti,
sem ráða ferðinni.
Fyrra stríðið og hernaðarandi Þjóð-
verja varð Hesse mikið áfall og átti
beinan þátt í því, að hann gerðist
svissneskur ríkisborgari 1923. Eins og
fram kemur í þessari sögu, sem „Sam-
vinnan“ birtir nú á ári friðarins, efaðist
Hesse um framtíð og ágæti vestrænnar
menningar, sem honum fannst bera
merki menningarleysis og hnignunar.
Andstæðunnar - og lækningarinnar -
leitaði hann m. a. í indverskri mystík
og lífsspeki. Sá þáttur í verkum hans
varð til þess að vekja mikinn áhuga að
nýju hjá ungu fólki á Vesturlöndum
fyrir einum til tveimur áratugum.
Fáein Ijóð og smásögur Hesse hafa
verið þýdd á íslensku, og skáldsögurn-
ar „Fórnarlambið“ (Unterm Rad) og
„Siddharta“ voru lesnar í útvarp 1979
og 1980. Af öðrum þekktustu sögum
hans má nefna „Peter Camenzind“,
„Demian“, „Steppuúlfínn“ og
„Glerperluleik“. 4
,,Hæfileikar mínir
eru miklu æðra
eðlis. Guð hefur
gefið mér skarpan
skilning.“
71