Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.05.1923, Blaðsíða 52

46
Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
ekki stofnað skuld við einstaka menn, svo nokkru nemi,
nema þeir sem lánardrotnar gangi með í samábyrgðina
fyrir sjóðnum. Minkar við það ábyrgðarhætta félagsskap-
arins út á við. þar við bætist, að sjóðina er ekki hægt að
skuldbinda löglega við aðra en félagsmenn sjálfa, sam-
vinnufélög í grendinni og við Samvinnubanka Dana. Er
því útilokað, að sjóðirnir geti safnað öðrum skuldum en
þeim, er félagsmenn sjálfir geta alt af vitað um, og beint
eru í þágu þeirra sjálfra.
Um útlán úr sjóðnum til félagsmannanna er einnig
tryggilega búið, og þó á einfaldan hátt. Á aðalfundi sjóð-
anna, þar sem allir félagsmenn hafa málfrelsi og tillögu-
rétt, en reglulegir félagsmenn einir atkvæðisrétt, er kos-
ið fjölment fulltrúaráð — alt að 17 manns. Fulltrúaráðið
semur árlega skrá yfir félagsmenn og þá lánsupphæð, sem
hverjum þeirra er heimiluð. Gildir sú heimild yfir árið,
nema fulltrúaráðið breyti henni, en til þess hefir fulltrúa-
ráðið rétt á hvaða tíma sem er, þegar því virðist ástæða
til þess. Einnig getur það heimtað tryggingu, þar scm
því sýnist svo, en ekki er það reglan, heldur eru lánin
venjulega veitt tryggingarlaust út til félagsmanna. Vegna
þess, hve fulltrúaráðið er fjölment, en félagssvæðið lítið,
venjulega aðeins einn hreppur, hefir fulltrúaráðið hið
besta yfirlit yfir efnahagsástæður félagsmannanna, og
þar sem í fulltrúaráðinu sitja ekki einungis skuldunautar
sjóðsins, heldur líka lánardrotnar hans, sem ávaxta þar
sparisjóðsfé sitt, er það hin besta trygging fyrir gætileg-
um útlánum og góðri stjórn, því að ef sparisjóðseigendum
þætti fé sínu hætta búin, mundu þeir tafarlaust segja sig
úr félagsskapnum og taka fé sitt út úr sjóðnum.
Útlánin eru því ekki í höndum fámennrar stjórnar,
heldur eru þau ákveðin af fjölmennu fulltrúaráði félags-
manna sjálfra, mönnum, sem ábyrgðin hlýtur að bitna á
ef illa fer.
Fulltrúaráðið kýs þriggja manna stjórn fyrir sjóðinn
úr sínum hóp. Stjórnin annast dagleg störf sjóðsins, tek-
ur lán hans hjá Samvinnubankanum, tekur á móti