Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1925, Blaðsíða 18
208 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
taka fyrir ísland, og að styðja að vesturförum af verslun-
arlegum ástæðum var hin mesta rányrkja. Og Zöllner var
húsbóndinn á heimilinu — og hans ráð máttu sín meira.
Engir vesturfarar fóru með kaupfélagsskipunum.
Annað alvarlegra skoðunarmál kom milli þeirra félaga.
Vídalín keypti fyrir þeirra hönd verslun Sigfúsar Vigfús-
sonar á Vopnafirði. Zöllner var mjög óánægður yfir þess-
ari ráðsmensku. Áleit ósamrýmanlegt að þeir félagar
rækju smásöluverslun á íslandi og væru á sama tíma um-
boðsmenn kaupfélaganna. Vídalín taldi sig hafa gert þessi
kaup í samráði við einhverja af trúnaðarmönnum Kaup-
félags þingeyinga, og tilgangurinn væri sá, með þessum
kaupum að lama Örum & Wulff á Húsavík og Seyðisfirði,
og greiða með því götu Kaupfélags þingeyinga og pönt-
unarfélags Fljótsdæla. það er nálega óhugsandi að nokkur
samvinnumaður í þingeyjarsýslu og tæplega á Héraði, hafi
óskað eftir þessum kaupum. þau gátu á engan hátt greitt
fyrir þeim félögum. Eina ástæðan er sú að Vídalín hafi
óskað að skapa sér sjálfstætt gróðrafyrirtæki á Vopnafirði.
Gerðust nú fleiri greinar með þeim félögum. Kom þar loks
að þeir skildu til fulls. Vídalín var síðustu árin mjög drykk-
feldur og ekki að skapi Zöllners að því leyti. En fyrstu 10
árin sem þeir störfuðu saman hafði hann unnið með mikl-
um dugnaði við starf sitt. Á þeim tíma eru flest pöntunar-
félög stofnuð. Og þróun þeirra var ekki lítið að þakka því,
að þau áttu bakskjól þar sem Zöllner var. Hann lagði til
fjármagn. Hann keypti inn og hann seldi afurðirnar. Og
meðan Vídalín var fyrst og fremst undirmaður Zöllners,
var fyrirtækinu vitaskuld gagn að því, að hafa þar dug-
legan íslending. Fyrir Vídalín hefir vafalaust verið ólán
að hann varð nokkurntíma meðhúsbóndi í verslun þeirn,
sem annaðist skifti pöntunarfélaganna út á við. Endan-
legur skilnaður þeirra Zöllners varð í mars 1901. í hans
stað kom litlu síðar, sem umsjónarmaður Zöllners á ís-
landi, Jón Jónsson í Múla. Jón var að mörgu leyti ágæt-
lega til þess fallinn að koma fram í opinberum málum.
Hann hafði óvenjulega mikla meðfædda hæfileika. Og um