Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1925, Blaðsíða 40

230 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
og slíkt. (Svíar eru allra manna formfastastir í umg-engni
og varasamt að gjöra einhverja skyssu í slíku). peir sem
vilja, geta einnig fengið hjálp til að velja vín hjá tveimur
gráskeggjuðum ljúfmennum. peir hafa það starf að
smakka á öllum vínum og ráðleggja kaupendunum hvað
þeir skuli kaupa. Vill fjelagið ekki gabba nokkurn mann
í viðskiftum og byggir því á strangasta kaupsýslugrund-
velli.
Árangurinn af 10 ára starfsemi dr. Bratts er nokk-
uð greinilegur. Brennivínssalan ér komin niður í sjötta
hluta þess sem áður var. Aðrir áfengir drykkir hafa
minkað um helming. Menn sem hafa sýnt sig ölvaðir á al-
mannafæri og verið teknir af lögreglunni, eru nú ekki
nærri helmingur þeirra sem teknir voru áður og hefir
þó verið hert á lögreglueftirlitinu, og berserksgangur af
brennivíni (delerium) var 1912 fjórfalt tíðari en hann
er nú.
■Dr. Bratt játar, að það megi rekja til fjelagsins,
beinlínis eða óbeinlínis, ef nokkur maður þurfi sjúkra-
húsvistar vegna ölæðis. Kostar félag hans því nokkur
heilsuhæli handa slíkum mönnum. Eru þeir fluttir þang-
að eftir dómi og fara ekki þaðan, fyr en þeir eru heil-
brigðir. Er síðan haft nokkuð eftirlit með þeim.
Óvíðast er samt hægt að hlaða nákvæmlega í það
skarð sem áfengið hefir brotið niður. Tilraun var sarnt
gjörð til að bæta úr því eftir megni. Svíar vildu ekki láta
ríkissjóð vera kominn upp á tekjurnar af áfengissölunni.
Rennur því allur gróði ríkisins af áfenginu í sérstak-
an sjóð — rusdrycksfondet. Er hann stofnaður 1913 og
má nota fé hans til að bæta upp það tjón sem biðist við
að hindra eða banna áfengissölu (átgárder till rusdrycks-
hanteringens begránsande eller aweckling). þegar sér-
staklega stendur á má nota hann til annara þjóðþrifafyr-
irtækja (sociala ándamál).
Árið 1923 runnu 102 milj. í þennan sjóð. þar af var
gróði sölufélaganna 20,5 milj. kr. en hitt skattar og
tollar.