Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1925, Blaðsíða 43
Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 233
voru nú orðnar að ómerkilegum smáþoi*pum, en kusu þó
þingmenn jafnt og hinar nýju stórborgir. þegar leið fram
á öldina fóru mútur allmjög að tíðkast. Lávarðarnir og
auðugir kaupmenn keyptu þingsæti í fámennum kjör-
aæmum, og eins notuðu ráðherrarnir mútur við þing-
mennina. það kom í ljós, sem síðan hefir orðið föst setn-
ing í enskum stjórnmálum, að fámenn þing eru hættuleg
fyrir þingræðið, og fámenn kjördæmi þó ennþá hættulegri.
Efri deild þingsins (Lávarðadeildin) reyndi stundum
að hindra framgang mála, sem neðri deild hefði samþykt,
en árið 1711 fann stjórnin upp á því snjallræði að útnefna
nægilega marga lávarða til þess, að geta komið málum sín-
um einnig fram í efri deildinni. þessu ráði hefir síðan jafn-
an verið beitt þegar efri deildin hefir felt mikilvæg frum-
vörp, sem neðri deild hefir samþykt. Reyndar hefir ekki
þurft að grípa til þess á síðari tímum. Aðeins hótunin um
að beita því, hefir nægt til þess, að lávarðarnir hafa látið
undan vilja neðri deildarinnar.
Á tilhögun framkvæmdavaldsins, varð mikil bieyting
á 18. öldinni Hið forna Leyndarráð (Privy Council) var
orðið of stórt og of þunglamalegt til þess að geta stýrt
landinu og völdin drógust úr höndum þess. í stað Leyndar-
ráðsins kom smátt og smátt nefnd, sem hinir æðstu
embættismenn áttu sæti í (Cabinet) og hún hlaut ná-
lega öll völdin. En með venjulegri fastheldni við forna siði,
telja Englendingar enn þann dag í dag, að Leyndarráðið sð
hinn sanni valdhafi, og konungur getur enn þegar mikið
liggur við, gefið lög um viss málefni, með samþykki
Leyndarráðsins (Order in Council). þessari aðferð var
beitt á ófriðarárunum 1914—18. þannig voni allar tilskip-
anirnar um siglingabann, faiTnskoðun og hafnbann, sem
vér íslendingar áttum að búa við á stríðsárunum gefnar út
sem „Order in Council).
þessar „Orders“ eru einskonar bráðabirgðalög. Ráð-
herrarnir (Cabine Ministers) ráða þeim, og þeir fram-
kvæma aðeins það, sem meiri hluti neðri deildar leggur
samþykki sitt á. þeim er einkum beitt þegar bráðan vanda