Neisti - 01.06.1970, Blaðsíða 5

fff
Þannig er Alþyðubandala^ið að verða
eins og hinir borgaraflokkarnirallra
stétta flokkur""! Su skilgreining hægra
armsins, að flokkurinn se„ politískur
armur verkalýðshreyfingarinnar" er smám
saman að víkja fyrir annarri enn hægri-
sinnaðri*, að Alþýðubandalagið hafi,,verka-
lýðshreyfinguna að bakhjarli" .
Alþýðubandalagið starfar
sem eins konar eiiírumungur, teygjudyr,
sem skýtur öngunum hvert sem eitthvert
æti er að fá, og þessi oskapnuður hefur
engan viðnámsþrott gegn spillingaráhrifum
borgaralegs umhverfis, heldur verða sam-
tökin formlaust og ruglingslegt samspil
alls kyns stettarlegra og serhagsmuna-
legra sjonarmiða.
Miðstjorn Fylkingarinnar ákvað að gefa
ekki ut neina stuðningsyfirlýsingu við fram-
boð Alþýðubandalagsins 1 bæjar- og
sveitarstjornarkosningum 197o. 25. sam-
ands bandsþing Fylkingarinnar staðfestir
rettmæti þessarar ákvörðunar. Engin
solarmerki til þess að frekar verði ástæða
til stuðningsyfirlýsingar miðstjornar við
framboð Alþýðubandalagsins 1 alþingis-
kosningum 1971.
Það er frumskilyrði þess, að einhver
felagsdeild Fylkingarinnar geti lýst yfir
stuðningi við framboð Alþvðubandalagsins
1 einhverju kjördæmi landsins i næstu Al-
þingiskosningum, að með því se verið að
styðja fulltrua raunverulegs vinstri arms
innan Alþýðubandalagsins í þvf kjördæmi,
vinstri arms , sem Fylkingardeildir inn-
an Alþýðubandalagsins hafi nað arangurs-
ríku samstarfi við í hinni sósialisku baráttu.
25. sambandsþing Fylkingarinnar hvet-
ur allar felagsdeildir til að taka þatt í
kosningabaráttunni, sem sjálfstæðir aðilar.
Aukinn pólitískur áhugi almennings þessa
mánuði veitir aukið tækifæri til að gagn -
rýna hlífðarlaust þverbresti auðvaldsþjóð-
skipulagsins á Islandi og afhjupa gervilýð-
ræði borgaralegs þingræðisskipulags. Um-
fram allt ber að vekja áhuga almennings
til vitundar um að niðurstöður kosninganna
seu ekki á nokkurn hátt bindandi ne megi
standa í vegi fyrir áframhaldandi baráttu
alþyðunnar i landinu. Höfuð áherzluþarf
að leggja á: að þó að kosningabaráttu
borgaraflokkanna 1 juki á kjördegi, þá
ber að hefja á loft fána stéttarbaráttu
og verkalýðsbyltingar strax næsta dag.
Stjórnarsamvinna við borgaraflokka
Hugsanleg stjórnarsamvinna "sósial-
ista" og borgaralegra flokka vekur
margar spurningar um stjórnlist og
baráttuaðferðir sósíaliskrar verkalýðs-
hreyfingar. Ágreiningsefni sem drepið
er á dreif innan hreyfingarinnar með
málamiðlunum og orðagjálfri komast
óhjákvæmilega í brennipunkt, þegar
taka þarf afstöðu til hlutdeildar sós-
falfskrar hreyfingar f borgaralegri
rfkisstjórn.
Þess er ekki að vænta að Alþýðu-
bandalagið komist hjá því að taka þátt
f borgaralegri rikisstjórn, svo fram-
arlega sem það stæði til boða eftir
næstu kosningar, málatilbunaður þess
hefur verið með þeim hætti. Lausn Al-
þýðubandalagsins á öllum vandamálum
hefur verið einföld: "Kjosið Alþyðu-
bandalagið, svo að það komist f rfkis-
stjórn. Og flestir kjósendur munu þvf
ætlast til þess af Alþýðubandalaginu að
það taki þátt f rfkisstjórn ef samstarfs-
aðilar bjóðast. Ekki aðeins^Alþýðu-
bandalagið heldur einnig kjósendur þess
eru orðnir fangar þess sem Marx
skýiði fyrir 120 árum "þinglegan fá-
bjánahátt. "
Vafalaust mun Alþýðubandalagið rétt-
læta þátttöku f rfkisstjórn með þvf að
þannig vinni það bezt gegn þvi að fs -
land verði alger leiksoppur^erlends
auðvalds. Fyrri reynsla Sósialista-
flokksins og Alþýðubandalagsins af
stjórnarsamvinnu við borgaraflokkana
sýnir hinsvegar, að þegar einhverjir
hópar borgarastéttarinnar bjoða slik-
um aðilum samstarf. þá er markmið
þeirra að nota stjórnmalasamtökin í
senn til að halda verkalýðshreyfing-
unni f skefjum og styðjast við þau í
stundaátökum við aðra hagsmunahopa
borgarastéttarinnar.
Stjórnarsamvinna Sósfalistaflokks-
ins og Alþýðubandalagsins við borg-
araflokkana entist hvorugt skiptið
nema f tvö ár. Á árum nýsköpunar-
stjórnarinnar 1944-46 gengu politfsk
samtök sem studdust við verkalýðs-
hreyfinguna f bandalag við fulltrua
framleiðsluauðmagnsins gegn verzl-
unarauðvaldinu. Yfirlýst markmið
Sósfalistaflokksins með stjórnarsam-
vinnunni var að byggja upp framleiðslu-
atvinnuvegina til að hindra að fslenzkt
efnahagslíf yrSi til írambúSar háS
Bandaríkjaher. Uppbygging fram-
leiSslugreinanna kom po ekki 1 veg
fyrir aS SjálfstæSisflokkurinn gerSi
Keflavikursamninginn viS Bandarikja-
her 1946, og hrekti Sósíalistaflokkinn
þannig úr rfkisstjórn né inngöngu fs-
íands í AtlantshafsbandalagiS og her-
námssamninginn 1951. Atvinna viS
he rnámsframkvæmdir blómstraSi aftur
og áriS 1956 gekk AlþýSubandalagiS til
stjórnarsamvinnu á grundvelli samkomu-
lags um brottflutning hersins og útvfkk-
un landhelginnar. Þegar Framsóknar-
flokkurinn og AlþýSuflokkurinn sviku
heit sfn um uppsögn hernámssamnings-
ins ákvað' AlþýSubandalagiS að sitja
áfram f stjórn f þvf slcyni aS koma land-
helgismálinu f höfn. AlþýSubandalagiS
fékk þó ekki að verma ráðherrastólana
nema f tvö ár.
Framleiðsluauðmagnið sem fslenzkir sos-
falistar höfðu hlúS að f tveimur rfkis-
stjórnum á rúmum áratug tók nu frum-
kvæSið f samþættingu fslenzks atvinnu-
lffs og erlends auðvalds. f kjölfar
"vinstristjórnarinnar" ætlaði "viðreisn-
arstjórnin" að snarast inn f Efnahags-
bandalag Evrópu á eítir Bretum strax
árið 1961. Bretar fengu þá ekki að sinni
aðgang að EBE svo "viSreisnarstjórnin"
gerði sér að góðu að opna landið fyrir
erlendu framleiðslufjármagni og ganga
í FríverzlunarbandalagiS.
Alþýðubandalagsforystan mun ekki nú
fremur en 1956 gera ursögn fslands ur
Atlantshafsbandalaginu eða brottför
hersins að skilyrði fyrir stjórnarsam-
vinnu. Hún virðist einnig hafa kingt
öllum stóryrðunum um áhrif aðildar
fslands að Frfverzlunarbandalaginu a
efnahagslegt og stjórnmálalegt sjálí-
stæSi landsins, af þvf að hún veit að
eins og málum er komið mun Alþyðu-
bandalagið ekki eiga kost a stjórnarsam-
vinnu nema með þvf aS samþykkja aðild
að EFTA sem orðinn hlut - óáfrýjanlega.
Hnignunarsögu sósfalfskrar hreyfingar
á fslandi má spora í þessari þróun, þótt
naumast verði lengur greint a milli or-
saka og afleiðinga niðurlægingar hennar.
f sfðara tilfellinu væri ekki fráleitt,
miðað við heildarhagsmuni auðvaldsþjóð-
skipulagsins á fslandi, að Alþýðubanda-
lagið fengi aS spreyta sig á þvf aS halda
verkalýðshreyfingunni niðri heilt kjör-
timabil og taka þátt í endurskipulagningu
atvinnulffsins á grundvelli aðildar fs-
lands að Frfverzlunarbandalaginu. Lfk-
legt er að fjögur EFTA-rfki fái inngöngu
f Efnahagsbandalagið eftir 3-4 ár. Hag-
ræðing íslenzks atvinnulffs f samræmi
við EFTA-aðild er þvf jafnframt undir-
buningur að inngöngu fslands ásamt
öðrum EFTA-rikjum f Efnahagsbanda-
lagið.
f tfmabundnu bandalagi við stjórnmála-
samtök sem hafa "verkalýðshreyfinguna
að bakhjarli" getur framleiðsluauðvald-
iS lagt traustari grunn en ella aS sam-
runa við stærri efnahagsheildir auðvalds-
heimsins. Þar sem frumkvæðið er f
þess höndum getur það ákveðið að vild
hve lengi Alþýðubandalagið fær að gegna
"jákvæðu þjóðlegu hlutverki sfjiu"
Þannig er leið fslands f Efnahags-
bandalagið vörðuð góðum áformum
"þinglegs fábjánaháttar. "
Hugmyndafræði Alþýðubandalags ins
er f kjarna sfnum stéttasamvinna.
Gegn henni verður að reisa kröfu um
órofa stéttabaráttu, órofa verkalýðs-
byltingu og raunveruleg alþýðuvöld:
alræði verkalýðsstéttarinnar á um-
byltingartfmabilinu, lýðfrelsi hinna
mörgu í staS hinna íáu. Borgaralegt
rfkisvald getur ekki orðið baráttutæki
verkalýðsstéttar.
Verkalýðsstéttin verður að byggja
upp eigin valdastofnanir f stað hins
borgaralega rfkis og embættismanna-
valds þess. Stjórnarfulltrúar verka-
lýðsstéttarinnar á umbyltingartfma-
bilinu mega ekki vera bundnir ai"sam-
vizku" sinni heldur fyrst og fremst af
vilja og ákvörðunum stéttarinnar
sjálfrar, afsetjanlegir hvenær sem
þeir komast f andstöðu við umbjóðend-
ur sfna.
Skilyrði þess að Fylkingin geti hag-
nýtt sér kosningabaráltuna tii að'
hleypa af stokkunum öflugri sosialiskri
útbreiðsluherferð er að sósfalfsk gagn-
ryni hennar beinist ekki siður að Al-
þyðubandalaginu en hinum flokkunum.
Meginve rkefni íslenzkra sosialista í
dag er enduruppbygging sósfalfskrar
ve rkalýðshreyfingar frá grunni. Það
verður ekki gert nema rutt sé úr vegi
hentistefnu Alþýðubandalagsbroddanna.
Við þurfum ekki að deila við Sjálf-
stæðisflokkinn, Alþýðuílokkinn, Fram-
sóknarflokkinn eða Har.nibalista um
enduruppbyggingu sósfalfskrar hreyf-
ingar á fslandi, stjornlist hennar eða
baráttuaðferðir, heldur við Alþýðu-
bandalagið og þá, sem marka stefnu
þess.
Ljóst er að fslenzk borgarastétt
hefur ákveðið að fórna að fullu efna-
hagslegu sjálfstæði þjóðarinnar til
að treysta arðránsskipulag sitt. fs-
lenzka borgarastéttin hefur til fulls
attað sig á þeirri staðreynd að hún
getur ekki til langframa stjórnað
sjálfstæðu þjóðrfki á fslandi. Þess
vegna kýs hún fremur hlutverk lepp-
stjornar og umboðshaía erlends
auðvalds en að missa völd sfn. Virkj-
anaáætlanir rfkisstjórnarinnar sýna
glöggt þá stefnu hennar að stóriðja er-
lendra auðfyrirtækja á að vera burðar-
ás f uppbyggingu efnahagslffsins. Þessi
stefna er ekki lengur feimnismál innan
Sjálfstæðisflokksins heldur boðuð opin-
skátt og af hreinskilni.
Stjórnarandstöðuflokkarnir hafa ekki
tekið einarða afstöðu gegn þessum á-
formum Framsóknarflokkurinn er
reiðubúinn til að gangast inn á þau
svo framarlega sem honum verði
veitt aðild að rfkisstjórn. Og andstaða
gegn aðild fslands að Fríverzlunar-
-bandalaginu virðist hafa verið felld
niður af hálfu Alþýðubandalagsins.
Þetta ástand vitnar um endanlegt
gjaldþrot stjórnlistar Sósfalista-
-flokksins og Alþýðubandalagsins f
sjálfstæðisbaráttunni. En ákvarðandi
þattur þessarra stjórnmálasamtaka
hefur verið að skfrskota til "þjóð-
-legrar borgararstéeltar" f stað þess
að vekja verkalýðsstéttina og milli-
-stettarhópa til s-jálfstæðrar andspyrnu
gegn afsali efnalegs sjálfstæðis.
Sjálfstæðisbarátta næstu ára eða ára-
-tuga verður að beinast að þvf að
snúið verði af þessari braut. Verka-
-lýðsstétlina þarf að vekja sem
sjalfstætt stettarlegt afl til andspyrnu
gegn erlendu auðhringavaldi. Aðeins
stéttarlegt frumkvæði verkalýðsstétt-
-arinnar getur orðið burðarás f
efnahagslegri sjálfstæðisbaráttu og
unnið henni trausta bandamenn meðal
millistéttarhópa. Stéttarlegt frumkvæði
stettarlegan styrk hennar f sjálfstæðis-
-baráttunni þarf þvf að efla f stað þess
að umbreyta í "bakhjarl"(eins og það
heitir á máli "Þjóðviljans') málskrafs-
-manna á valdlausu alþingi.
En það er ekki hægt að vekja verkalýðs-
-stéttina upp sem forystuafl f sjálf-
-stæðisbaráttunni nema hún sé jafnfrarr
vakin til vitundar um möguleika sfna
til að binda endi á auðvaldsþjóðskipu-
lagið^og keppi að þvf að taka öll völd f
þjóðfélaginu f sfnar hendur. Hún getur
ekki sett sér sem mark að heyja sjálf-
stæðisbaráttuna til að greiða fyrifþjóð-
legri efnahagslegri uppbyggingu""þjóð-
legra atvinnurekenda".
f stuttu máli: sósfalfsk hreyfing á fs-
landi þarf að beita sér fyrir _sósmluskri
sjalfstæðisbaráttu og veita hinni_bo_rg-
aralegu_sjal_fstæðis_baráttu nábjargirnar
Sja^lfstæðisba£áttan_þar_f_að_fela f sér
£tettaba_ráttuna.
Jafnframt þvi að örva verkalýðsstétt
ina sem sjálfstætt stéttarlegt afl f
sjalfstæðisbaráttunni þarí sósíalfsk
hreyfing að gefa náinn gaum að þeim
millistettar- og smáborgarahópum,
sem eiga hagsmuni sfna undir þvf að
landsöluáformum ríkisstjórnarinnar
verði hnekkt. Eir_þess_a hópa Jiarf að
vinna ^.il_ ^l^is _við _s"osfaliska LRp-
^yggingu pslenz_ks_e_fnahags_lffs_qg_
f_slen_zks__þj_oðfélags _undip FOR_Y_STU_
ve^rkal^ðsstettarinnar. Þessum hop-
um þarf að leiða fyrir sjónir , að
þeim sé farsælla að reyna að leysa
vandamál sfn f bandalagi við verka-
lýðsstéttina um uppbyggingu sósfalfskí
þjóðfélags, heldur en bfða gjörræðis-
lausna andþjóðlegrar borgarastéttar
og erlends auðvalds.
Fyrsti millistéttarhópurinn, sem
ris til raunverulegrar andspyrnu gegn
alleiðingum landsölustefnu rfkisstjórn
arinnar er hluti af bændastéttinni.
Það er þvf mikilvægt framtfðarverk-
efni að skapa traustan einingargrund-
völl verkalýðsstéttarinnar og þess
hluta bændastéttarinnar f sósfalfskri
ba_rattufylking_u__gegn er_le_ndu_o_g inn-
lendu auðvaldi.
VERKALYÐSHREYFINGIN OG
SKRIFSTOFU VALD
Verkalýðshreyfingin verður að mæta
sterku og margbrotnu valdakerfi borg-
arastéttarinnar með miðmögnun eða
samþjöppun valds f íaglegum og pólit-
fskum baráttusamtökum sfnum. Sam-
tökin koma sér þá upp föstu og dug-
miklu starfsliði, sem eru greidd laun
til að geta einbeitt sér að málefnum
samtakanna. Þannig verður skrif-
stofuvaldið til.
Hnignun og úrkynjun verkalyðshrey!-
ingarinnar helzt vfðast hvar f hendur
við vöxt og viðgang skrifstofuvaldsins.
Skrifstofuvaldið hefur lilhneigingu lil
að aðskilja sig frá verkalýðshreyf-
ingunni og gera hana að tæki í höndum
sfnum í stað þess að þjóna henni sem
baráttutæki
A bernskuskeiði verkalýðshreyfing-
arinnar áttu starfsfólk hennar og for-
ingjar ekki sjö dagana sæla frekar en
verkafólk yfirleitt. Fangelsanir og
ofsóknir af ýmsu tagi voru daglegt
brauð, efnahagsleg forréttindi_ engin.
En þó naut það annarra forréttinda.
Það losnaði við lfkamlegan vinnuþræl-
dóm og naut álits og virðingar. Og
fyrir sósfalista var það mikils virði
að geta barizt fyrir hugsjónum sfnum
allan daginn f stað þess að þurfa að
vinna fyrir einhvern kapitalistann.
Þetta olli þvf að starfsfólk verka-
lýðshreyfingarinnar vildi ógjarna
missa stöður sfnar og hverfa til venju-
legrar launavinnu. Það hindraði þvf
f mörgum tilfellum að reynt yrði að
skipta um starfslið. Þannig fengu
íærri tækifæri til að vinna óskiptir að
malefnum hreyfingarinnar og öðlast
dýrmæta reynslu og þjálfun.
Þegar verkalýðshreyíingunni óx
fiskur um hrygg bættust efnahagsleg
forréttindi starfsmanna við. Þeim
voru iðulega greidd hærri laun en
stéttarfélagar þeirra fengu á vinnu-
markaðnum. Þannig opnuðu verkalýðs-
félögin metorðagjörnu fólki leið til að
hefja sig upp úr verkalýðsstéttinni met
þvf að gerast " verkalýðsforingjar" ,
launaðir starfsmenn hreyfingarinnar.
f pólitfskum samtökum verkalýðshreyf-
ingarinnar blés skrifstofuvaldið einnig
út. Það þurfti að bjóða fram til þings
og bæjarstjórna, gefa út blöð, útnefna
fulltrúa f nefndir með atvinnurekend-
um og rfkisvaldi o. s.frv. Til slfkra
starfa voru f æ rfkara mæli ráðnir
smaborgaralegir menntamenn, sem
oft gátu verið afbragðs starfskraftar
en einnig metorða- og launastritarar.
Orkynjun skrifstofuvaldsins helzt
jafnan f hendur við almenna pólitfska
úrkynjun verkalýðsflokka og stettar-
felaga, sósíalísk vitund starfsliðsins
dofnar eða spillist og öruggasta mót-
vægið gegn neikvæðum hliðum skrif-
stofuvaldsins hverfur. Forréttindin
aukast. Fulltrúar hreyfingarinnar f
nefndum hins borgaralega rfkisvalds
hætta að afhenda samtökum sfnum laun-
in fyrir þessi störf, þeir stinga þeim
f eigin vasa og aðlaga sig borgaralegu
liferni, sitja veizlur með atvinnurek-
endum, þiggja orður borgarastéttar-
innar og láta auðfyrirtæki bjóða sér
f mútureisur til Bahamaeyja o. s. frv.
Á milli þeirra og almenns launafólks
er bil sem alltaf breikkar og verður
að lokum óbrúandi gjá Reynslan sýn-
ir að úrkynjunin er óstöðvandi þegar
svo er komið. Uppbygging sósfalfskr-
ar verkalýðshreyfingar verður að hefj-
ast að nýju. Skrifstofuvaldið er orðið
hindrun f vejji allrar sóknarbaráttu
verkalýðsstettarinnar, vinnur fyrst og
fremst að þvi að viðhalda sfnum eigin
tilveruskilyrðum og sparar sér erfiði
°g ahyggjur.
Sosialisk verkalýðshreyfing verður því
að veita skrifstoíuvaldi sfnu öflugt að-
hald og standa vel á verði gegn spillingar
tilhneigingum þess.Öll barátta gegn
skrifstofuvaldinu verður að sjalfsögðu að
t.aka mið af sögulegum aðstæðum. Tvær
meginreglur er þó hægt að setja fram f
baráttunni gegn skrifstofuvaldinu:Nauð-
synlegt er að útrýma efnahagslegum for-
réttindum þess.Laun starfsliðsins mega
ekki vera hærri en laun verkafólks. Þetta
a að geta verið nokkur trygging fyrir þvf
að starfsliðið sé ekki skioað öðrum en
þeim sem vilja vinna verkalýðshreyfingu
unni gagn.
Nauðsynlegt er að skipta um starfslið
sem oftast og þjálfa og mennta sem
flesta til að stjorna samtökunum. Slfkt
fyrirkomulag getur komið f veg fyrir
stöðnun og felagslega spillingu af ýmsu
‘agi og getur auk þess aukið menntun,
viðsyni og brá
vfðsýni og baráttuþroska félaganna ogþar
þar með sosialiskt inntak samtakanna.
f |—J^ /2. | A K
'W/ERKA\'
UJ{) f LÉ 'A)(UA/ (JM
Ástandið f verkalýðsfélögunum er dæmi
dæmigert fyrir hnignun sósfalfskrar
verkalýðshreyfingar á fslandi. Gerviein-
ing og gervifriður hefur verið einkenn-
andi fyrir þau sfðasta áratuginn. Þegar
stjórnir verkalýösfélaganna eru kosnar,
er næsta sjaldgæft að fram komi nema
einn listi. Stjórnirnar eru venjulega
'blandaðar" Þar sitja iðulega hlið við hlið
menn úr öllum stjórnmálaflokkum Oj;
brigzla hver öðrum um hvers kyns óheil-